Ninh Bình: Đẩy nhanh thi công, sớm hoàn thành đường tránh ĐT 477

Lý do muộn tiến độ chồng chất

Theo ông Đinh Văn Vụ, Giám đốc Ban Quản lý các dự án xây dựng giao thông 3 (Sở GTVT Ninh Bình) thì dự án khởi đầu từ năm 2006, nhưng đến năm 2009 mới khởi công. Lúc đầu, dự án làm đường tránh có chiều dài hơn 12 km nhưng sau đó nhiều ý kiến cho rằng thành phố Ninh Bình trong tương lai sẽ trở thành trung tâm du lịch và dịch vụ cho nên để mang tính lâu dài thì phải kéo thêm 5 km nữa và chính thức là 17,4 cây số. Đoạn đường này đi qua các huyện Hoa Lư, Yên Mô, thị xã Tam Điệp và thành phố Ninh Bình. Riêng địa bàn thành phố Ninh Bình, đoạn đường có chiều dài khoảng 6 km, đi qua các xã Ninh Tiến và Ninh Nhất.

Dự án do chủ đầu tư là UBND tỉnh Ninh Bình và đơn vị thi công là doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường. Trong phạm vi xây dựng, điểm đầu của dự án được tính từ Km 254+ 500QL1A (ngã ba Gián Khẩu), điểm cuối của dự án giao với QL 1A tại Km 274+120. Quy mô xây dựng mới 17,4 km đường đạt tiêu chuẩn đường phố chính cấp II với vận tốc thiết kế 70 km/h, trọng tải trục tính toán 12 T với mặt đường, HL 93 với cầu và đạt trọng lực 300 kg/m2 với phần bộ hành. Chiều rộng mặt đường đoạn từ km 0-km 12+128: 37 m. Đoạn từ Km 12+128 mặt nền 31 m. Đoạn từ Km 16+742 đến Km 17+040: giữ nguyên mặt cắt ngang đường hiện tại (Bn= 18 m, Bm= 14,5 m). Tất cả các hạng mục được tính với tổng vốn đầu tư khoảng 700 tỷ đồng. Trong đó bao gồm hơn 476 tỷ đồng xây lắp, chi phí GPMB khoảng hơn 153 tỷ đồng, chi phí khác hơn 32 tỷ đồng.

Tuy nhiên, dự án đến nay trải qua một thời gian khá dài (từ khi cấp vốn lần đầu năm 2007 đến nay) vẫn chưa đi được chặng đường đáng kể. "Vốn không có, nên dự án cứ bậm bạch và ngày càng nảy sinh nhiều phức tạp" - Kế toán trưởng (Ban Quản lý các dự án xây dựng Giao thông 3), ông Nguyễn Quốc Hiển nói.

Từ năm 2007 đến nay, nguồn vốn bố trí cho công trình mới đạt mức 219,969 tỷ đồng, bằng khoảng 1/3 tổng vốn đầu tư của dự án. Nguồn vốn cấp nhỏ giọt, cụ thể năm 2007 cấp 9,7 tỷ đồng, 2008 được 9 tỷ đồng. Năm 2009 cấp 100 tỷ đồng, năm 2011 cấp 100 tỷ đồng. Riêng các năm 2010, 2012 cho đến nay, không cấp vốn cho dự án này.

Việc chậm cấp vốn làm phát sinh những phức tạp không đáng có. Cụ thể là trong các năm qua, điểm nóng của việc khiếu kiện tập trung ở xã Ninh Nhất (thành phố Ninh Bình), Thanh tra Chính phủ phải vào cuộc trả lời kiến nghị của người dân nhiều lần, rồi Thanh tra cùng các ngành chức năng ở tỉnh Ninh Bình tiếp khá nhiều đoàn trong các buổi tiếp công dân theo định kỳ. "Nhiều hộ dân ở xã Ninh Nhất lấy tiền đền bù rồi làm nhà hai, ba tầng khang trang nhưng vẫn khiếu kiện, thậm chí còn cắm cờ ngăn cản thi công" - Giám đốc Ban Quản lý các dự án giao thông 3 (Sở GTVT Ninh Bình) Đinh Văn Vụ bức xúc.

Tình thế nảy sinh phức tạp nữa là do dự án kéo dài, một số hộ chưa chịu di dời thì phát sinh chuyện con, cháu họ xây dựng gia đình và nhu cầu tách hộ khiến người dân đòi thêm đất tái định cư. Những chuyện bất khả kháng như thế không ghi trong chính sách GPMB của Nhà nước làm Ban Quản lý bị đẩy vào thế bí.

Phó Chủ tịch UBND thành phố Ninh Bình, Đinh Văn Thứ cho biết, trong tổng số gần 500 hộ thuộc diện GPMB ở dự án đường tránh, hiện nay chỉ còn 11 hộ chưa giao mặt bằng. Trong đó, năm hộ đã nhận tiền đền bù nhưng chưa tháo dỡ công trình, ba hộ chưa nhận tiền và ba hộ bổ sung GPMB do thời điểm ban đầu chủ đầu tư cắm mốc sai. Trong số ba hộ chưa nhận tiền GPMB là do đất nông nghiệp, chủ yếu là ao, vườn, v.v.

Điều đáng nói, việc xây dựng tuyến đường tránh hoàn toàn mang lại lợi ích cho người dân ở vùng có con đường chạy qua, bởi không ít nhà dùng tiền GPMB để xây dựng nhà thật khang trang quy mô từ hai tầng trở lên. Theo nhiều người dân sinh sống tại đây cho biết, nếu không có tiền GPMB thì với thu nhập như hiện nay, phải rất lâu các hộ này mới có thể xây dựng được nhà khang trang như thế. Nhưng có những hộ đưa ra yêu sách rằng, phải cho chỗ tái định cư là mặt đường, mặc dù trước đây gia đình họ nằm sâu trong ngõ.

Hệ lụy của việc không cấp vốn cho dự án là đơn vị thi công làm việc uể oải, thi thoảng trên đoạn đường xa mới thấy một chiếc máy xúc cho vài chiếc xe ben đổ đất, công trường vắng lặng, lác đác mới có chiếc xe đạp của người dân đi trên đoạn đường gập ghềnh sỏi, đá.

Ngoài chuyện thiếu tiền thanh toán cho đơn vị thi công, thì doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường còn "ngại" va chạm với người dân. Cũng có trường hợp doanh nghiệp mang thiết bị và nhân lực tới thi công thì người dân ra đường ngăn cản, cắm cờ gây trở ngại khiến thành phố Ninh Bình phải tổ chức bảo vệ thi công. "Hễ lực lượng chức năng rút là người dân lại đổ ra ngăn cản" - một công nhân lái máy xúc nói.

Trao đổi vấn đề này, Chủ tịch UBND thành phố Ninh Bình, Phạm Thanh Hà nêu quan điểm: "Đơn vị thi công chưa quyết tâm với mức cao nhất để đưa người và phương tiện đẩy nhanh tiến độ thi công ở những nơi đã GPMB. Điều này càng khiến các hộ dân nấn ná chưa muốn di dời làm tình hình phức tạp thêm".

Thi thoảng mới thấy máy xúc với vài xe ben chở đất san lấp công trình thì bao giờ hoàn thành!?

Tìm giải pháp cho con đường sớm đưa vào sử dụng

Theo những cán bộ trong ngành giao thông, con đường tránh khi hoàn thành sẽ khá đẹp, khi một bên là sườn núi nhấp nhô chạy dài của Khu danh thắng Tràng An, một bên là nhiều dãy nhà nối tiếp nhau chạy dọc theo tuyến đường. Tuyến đường này sẽ giúp thành phố Ninh Bình hạn chế phương tiện xe cơ giới đi qua trung tâm, trở thành trung tâm du lịch.

Tuy nhiên, vì Nhà nước thiếu vốn và cấp nhỏ giọt nên nảy sinh diễn biến phức tạp, bởi một số trường hợp người dân thiếu thiện chí đối với việc xây dựng tuyến đường. Người dân thì muốn đền bù cao trong khi quy định của Nhà nước về mức đền bù đã có khung cố định. Ngay cả doanh nghiệp tổ chức thi công cũng chưa mang hết khả năng về nhân lực cũng như thiết bị để đẩy nhanh tiến độ thực hiện dự án.

Mới đây, ngày 31-3, tại văn bản số 397/TTg-KTN do Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải ký, theo đó, đồng ý giao UBND tỉnh Ninh Bình (chủ đầu tư dự án) tiếp tục thực hiện thẩm quyền quyết định đầu tư dự án từ giai đoạn thực hiện đầu tư đến nghiệm thu, đưa vào khai thác, phê duyệt quyết toán. Sau khi dự án hoàn thành, UBND tỉnh Ninh Bình bào giao cho Bộ GTVT quản lý và khai thác. Về nguồn vốn từ trái phiếu Chính phủ thực hiện dự án, Bộ GTVT chịu trách nhiệm quản lý và thực hiện phân bổ trực tiếp cho chủ đầu tư. Như vậy, hướng nguồn vốn đang có dấu hiệu khai thông, nhưng đến bao giờ có thì ngay cả những người trực tiếp tham gia Ban Quản lý dự án như giám đốc Đinh Văn Vụ cũng chưa dám hứa.

Đối với thành phố Ninh Bình, theo Chủ tịch UBND thành phố Phạm Thanh Hà, đến nay nguồn kinh phí cấp để GPMB còn thiếu khoảng 30 tỷ đồng. Song điều quan trọng hơn là việc tiếp tục giải thích, tuyên truyền để người dân hiểu về chính sách đền bù GPMB của Chính phủ đã quy định rõ trong các văn bản ban hành. Mặt khác, lãnh đạo thành phố tiếp tục đối thoại với những gia đình chưa nắm rõ về chính sách, đồng thời vận động những cán bộ đảng viên nằm trong diện GPMB gương mẫu chấp hành để người dân noi theo. "Nếu giải thích, đối thoại mãi không chấp hành thì thành phố phải tổ chức cưỡng chế và bảo vệ thi công" - Chủ tịch Hà nói. Trong thời gian qua, thành phố tập trung giải quyết khiếu nại nhiều lần, thậm chí, ban hành quyết định giải quyết khiếu nại cho hầu hết các hộ có đơn để giải thích rõ, nếu trong quá trình thi công có sự chống đối của những người quá khích thì phải cưỡng chế.

Riêng đơn vị tham gia thi công (doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường) cần huy động tối đa nguồn nhân lực và thiết bị để đáp ứng yêu cầu công việc. Sau khi thành phố Ninh Bình tổ chức bảo vệ thi công, doanh nghiệp xây dựng Xuân Trường phải đẩy nhanh tiến độ để sớm hoàn thành các hạng mục theo quy định ở phần đã bảo vệ thi công. Tránh không lặp lại tình trạng các ngành chức năng bảo vệ thi công, song doanh nghiệp chưa tập trung cao độ nhân lực và phương tiện đến khi lực lượng rút thì người dân lại cản trở.

Dự án đường tránh thành phố Ninh Bình không phải là dự án lớn đối với các công trình giao thông khác, nhưng đối với thành phố thì khá quan trọng, bởi sẽ giúp cho thành phố du lịch nhiều khoảng không gian tĩnh. Còn người dân tại các xã có đường đi qua cũng nhiều cơ hội trong việc giao lưu hàng hóa, không ít hộ sau khi nhận tiền đền bù đã xây nhà kiên cố, biến vùng đất vốn hẻo lánh thành những dãy phố khang trang.