Trong bối cảnh đó, nhiều tỉnh đã thực hiện hỗ trợ thêm từ ngân sách địa phương cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế tự đóng ngoài mức quy định của Nhà nước. Năm 2022, có 13/63 tỉnh hỗ trợ thêm mức đóng cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện; 57/63 tỉnh hỗ trợ thêm từ 10-30% mức đóng bảo hiểm y tế cho người tham gia thuộc hộ cận nghèo… Cùng với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, nhiều địa phương đã linh hoạt, sáng tạo các mô hình khác nhau theo đặc thù mỗi khu vực để có thể phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện đạt hiệu quả cao.
Đảng viên là người đi đầu phong trào
Năm 2022, huyện Bù Ðăng, tỉnh Bình Phước đặt ra mục tiêu sẽ vận động được hơn 2.200 người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện nhưng đã gần hết năm mới chỉ đạt được hơn 600 người. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Bù Ðăng, Nguyễn Văn Lưu cho biết: Tại địa phương, việc vận động người dân tham gia bảo hiểm y tế khá thuận lợi vì người dân thấy rõ đây là quyền lợi sát sườn với họ. Tuy nhiên, việc vận động người dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện lại gặp nhiều khó khăn vì thời gian đóng dài, mức đóng tương đối cao so với thu nhập của người dân địa phương.
Với thực tế đó, Ủy ban nhân dân huyện Bù Ðăng đã khuyến khích mỗi đảng viên vận động hoặc đóng cho ít nhất một người nhà tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Nhiều đảng viên đã đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện cho bố mẹ mình và coi đây là món quà ý nghĩa mà các con có thể dành tặng cho bố mẹ. Số tiền đóng hằng tháng không quá nhiều nhưng bố mẹ khi về già sẽ có lương hưu, có thẻ bảo hiểm y tế miễn phí để bảo đảm cuộc sống, con cháu cũng sẽ yên tâm hơn. "Cùng với cuộc vận động đảng viên đi đầu trong việc phát triển bảo hiểm xã hội tự nguyện, công tác này hứa hẹn sẽ được đẩy mạnh, số người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện sẽ tăng mạnh trong thời gian tới", đồng chí Nguyễn Văn Lưu chia sẻ.
Cùng với sự chỉ đạo sát sao của chính quyền huyện, ở cấp xã, các cán bộ nơi đây cũng rất linh hoạt, hết mình trong việc phát triển đối tượng. Vừa là nhân viên thu bảo hiểm xã hội vừa là cán bộ tư pháp xã cho nên ông Nguyễn Quốc Trường (xã Bom Bo, huyện Bù Ðăng, tỉnh Bình Phước) có lợi thế thường xuyên tiếp xúc với người dân trong xã. "Trong xã hầu hết là đồng bào dân tộc thiểu số, họ thường đi làm thuê, kiếm tiền sinh hoạt hằng ngày nhưng lại tiêu hết, không có tích góp để đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện, tâm lý 20 năm sau "ai biết thế nào" cũng là rào cản lớn khiến họ không mặn mà với bảo hiểm xã hội tự nguyện", ông Trường cho biết.
Nắm bắt được hoàn cảnh và tâm lý của người dân trong xã, cùng với sự am hiểu chính sách, pháp luật nên người dân rất tin tưởng khi được ông Trường tư vấn về chính sách bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình. Ông Trường vừa tập trung vào các đối tượng tiềm năng có thu nhập ổn định, như: Công an viên, dân quân tự vệ, người có đất, có vườn, dân quê, doanh nghiệp vừa và nhỏ, vừa tuyên truyền chính sách đến những người dân có hoàn cảnh khó khăn để họ hiểu rõ hơn lợi ích của chính sách. Ðến nay, ông Trường đã vận động được gần hơn 50 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Hầu hết mọi người đều đóng ở mức tối thiểu (297.000 đồng/tháng) và có kế hoạch khi thu nhập cao hơn sẽ đóng ở mức cao hơn. "Mỗi năm lại có thêm nhiều người tham gia là tín hiệu đáng mừng về sự chuyển biến trong suy nghĩ của người dân xã Bom Bo về bảo hiểm xã hội tự nguyện và việc tiết kiệm cho tuổi già. Tôi hy vọng rằng những quan điểm tích cực này sẽ lây sang người khác và ngày càng có thêm nhiều người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, an hưởng chính sách an sinh xã hội đầy nhân văn của Nhà nước", ông Trường chia sẻ.
Hiệu quả từ mô hình nuôi heo đất
Ra đời từ năm 2020, mô hình "Nuôi heo đất tiết kiệm để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện" của Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Trà Vinh đang được triển khai, nhân rộng cho thấy những hiệu quả rõ rệt, thu hút được sự hưởng ứng của đông đảo người dân. Tham gia mô hình nuôi heo đất, mỗi chị em hội viên sẽ tích góp một khoản tiền trong chi tiêu hằng ngày bỏ vào con heo đất, đến kỳ sinh hoạt của chi hội phụ nữ, số tiền này được dùng để đóng bảo hiểm xã hội tự nguyện tương ứng với mức đóng phù hợp.
Trong buổi tư vấn của nhân viên bảo hiểm xã hội huyện tại ấp Rạch Rô 2, xã Nhị Long, huyện Càn Long, tỉnh Trà Vinh, nhiều người dân đã quyết định tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện từ mô hình nuôi heo đất tiết kiệm. Bà Nguyễn Thị Thu Tư (Chi hội phụ nữ ấp Rạch Rô 2, xã Nhị Long, huyện Càn Long) cho biết: Bằng cách thức tham gia đơn giản, tiện lợi, mô hình nuôi heo đất không chỉ giúp chị em hội viên có ý thức tiết kiệm mà còn yên tâm, tự tin lo cho tương lai khi về già sẽ có lương hưu và thẻ bảo hiểm y tế nhờ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện ngay khi còn trẻ.
Với sự vận dụng linh hoạt sáng tạo, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ huyện Tiểu Cần Lê Thị Kim Loan cho biết: Hội còn chỉ đạo thực hiện "1+1" vận động hội phụ nữ và hộ dân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện tại các xã, thị trấn với ý nghĩa là một chi hội trưởng, chi hội phó tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện cho bản thân và vận động thêm một người thân tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện. Ðến nay, Hội đã triển khai được 8 cuộc vận động với 120 người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và mô hình này hiện đang hoạt động hiệu quả.
Theo thống kê, hiện Trà Vinh đã triển khai và nhân rộng mô hình này với 60 tổ tiết kiệm với hơn 800 thành viên tại 9/9 địa phương trong toàn tỉnh, 70 tổ tiết kiệm mua bảo hiểm y tế với gần 900 thành viên. Có thể thấy, mô hình "Nuôi heo đất tiết kiệm để tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện" tại tỉnh Trà Vinh đã và đang mang lại những hiệu quả thiết thực. Hiện mô hình này sẽ tiếp tục được Hội Liên hiệp Phụ nữ phối hợp Bảo hiểm xã hội tỉnh phát triển, nhân rộng trong thời gian tới để góp phần thúc đẩy mục tiêu bao phủ bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế trên địa bàn; phấn đấu mỗi huyện, thị xã và thành phố có ít nhất một mô hình hỗ trợ phụ nữ tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình.