Câu hỏi: Tôi ghép thận được 3 năm và vừa khỏi Covid-19. Tôi xin hỏi liệu tôi có bị ảnh hưởng nhiều bởi Covid-19 không và cần lưu ý gì?
Trả lời:
Thạc sĩ, bác sĩ Trần Minh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức:
Người bệnh sau ghép tạng có nguy cơ nhiễm virus SARS-CoV-2 (Covid) cao do hệ thống miễn dịch suy giảm vì phải dùng thuốc ức chế miễn dịch hàng ngày. Bệnh thường tiến triển nặng hơn so với cộng đồng chung, đồng thời phải rất thận trọng trong việc sử dụng thuốc kháng virus, thuốc kháng viêm và điều chỉnh các thuốc chống thải ghép khi bệnh nhân nhiễm bệnh.
Tỷ lệ người bệnh tử vong sau ghép do Covid-19 trước đây rất cao, chiếm khoảng 20-30% bệnh nhân nhiễm bệnh. Tuy nhiên hiện nay nhờ công dụng của vaccine đi kèm các thuốc điều trị Covid-19 như Molnupiravir, Favipiravir, thuốc kháng thể đơn dòng thì tỷ lệ tử vong giảm rõ rệt.
Tại Trung tâm Ghép tạng, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, qua theo dõi ghi nhận đến hiện tại có khoảng 200 bệnh nhân sau ghép nhiễm Covid-19 nhưng chỉ có một vài bệnh nhân phải thở máy và chưa có ca nào tử vong do Covid-19, các bệnh nhân vẫn đang được tiếp tục theo dõi và điều trị.
Đối với những bệnh nhân ghép tạng nhiễm virus SARS-CoV-2 cần được điều trị theo phác đồ của Bộ Y tế và các khuyến cáo chung trên thế giới, trong đó giảm liều thuốc ức chế miễn dịch.
Đây là biện pháp quan trọng vì nguy cơ làm bùng phát virus phát triển rất nhanh, đặc biệt là các thuốc ức chế tăng sinh (mycophenolat/ azathioprine) có trong phác đồ của thuốc điều trị chống đào thải sau ghép. Việc điều chỉnh này phải hết sức thận trọng và tuân theo chỉ định của bác sĩ vì có thể gây ảnh hưởng đến tạng ghép.
Đặc biệt, bệnh nhân được khuyến cáo cần tiêm vaccine đầy đủ và nên dùng thuốc kháng virus theo đúng quy định của Bộ Y tế. Tác dụng của vaccine không chỉ bảo vệ cho người được tiêm chủng mà còn có tác dụng với cả cộng đồng trong hạn chế mắc và lây nhiễm. Do vậy theo các hướng dẫn hiện hành của nhiều tổ chức chuyên môn khuyến nghị tiêm chủng cho tất cả những người ghép tạng đủ điều kiện sức khỏe.
Virus SARS-CoV-2 có thể gây tổn thương lên các cơ quan: phổi, thận, tiêu hóa,… một số bệnh nhân không có triệu chứng nhưng khi chụp X-quang, cắt lớp kiểm tra phổi vẫn phát hiện tổn thương.
Phòng bệnh bằng các biện pháp thông thường, kết hợp với tiêm vaccine là cần thiết để giảm tỷ lệ nhiễm và mức độ nặng của bệnh. Khi bệnh nhân nhiễm bệnh, cần đánh giá tình trạng bệnh nhân, tùy từng bệnh nhân để đưa ra biện pháp điều trị cụ thể.
Sau khi hết triệu chứng, bệnh nhân cần được làm các xét nghiệm xác định virus, thời gian cách ly dài hơn để bảo đảm an toàn cho bệnh nhân và cộng đồng.
Người bệnh sau ghép cần lưu ý đi kiểm tra sức khỏe hậu Covid-19 sớm để kịp thời phát hiện và điều trị các biến chứng có thể xảy ra, đồng thời tăng cường tập thể dục thể thao nâng cao sức đề kháng của cơ thể tránh nguy cơ tái nhiễm Covid-19.
