Ngô Mạnh Lân - một hành trình nghệ thuật

Sinh năm 1934 tại Hà Nội, Ngô Mạnh Lân đến với mỹ thuật từ rất sớm. 16 tuổi ông tham gia khóa học đầu tiên của Trường Mỹ thuật Việt Nam trên núi rừng Việt Bắc. Tốt nghiệp, ông vào phục vụ trong quân đội, từng tham gia chiến dịch Ðiện Biên Phủ và có nhiều tác phẩm ký họa về chiến tranh. Năm 1956-1962 ông được cử đi học Trường đại học Ðiện ảnh Liên Xô (trước đây), trở về nước làm việc tại Hãng phim hoạt hình Việt Nam.

Trong suốt cuộc đời 56 năm hoạt động nghệ thuật, Ngô Mạnh Lân có nhiều đóng góp tích cực trong sáng tác và nghiên cứu giảng dạy ở hai lĩnh vực chủ yếu là phim hoạt hình và đồ họa ứng dụng. Là một trong những người có công đầu xây dựng nền móng cho nghệ thuật hoạt họa Việt Nam, ông từng tham gia làm nhiều phim hoạt hình giành các giải thưởng lớn trong nước và quốc tế. Năm 1997, ông vinh dự được Nhà nước phong tặng danh hiệu NSND.

Với mong muốn nhìn lại và đối thoại với chính mình và đồng nghiệp, triển lãm cá nhân lần thứ hai này của họa sĩ Ngô Mạnh Lân như một cuộc "tổng động viên" toàn diện, toàn lực các tác phẩm chọn lọc thuộc nhiều loại hình, thể loại.

Ở mảng tranh ký họa, có thể thấy những cảm xúc trực diện, tươi nguyên, sống động về một thời chiến tranh qua những tác phẩm ông sáng tác ngay trong cuộc sống, chiến đấu của quân và dân, làm thức dậy những kỷ niệm sâu sắc, đẹp đẽ về những năm tháng sôi nổi, hào hùng của dân tộc. Ðó là các tác phẩm: Bộ đội, Nữ dân quân, Mặt trận Ðiện Biên Phủ, Chuẩn bị đánh đồn A1, Quân và dân Nam Ðịnh đắp đê chống lụt...

Với sáng tác sơn dầu, từ các nghiên cứu hình họa cho đến tranh phong cảnh, sinh hoạt, chiến đấu đều mang đậm dấu ấn thời gian với những bối cảnh không gian đa chiều, như: Ngày tiếp quản, Chiến sĩ Ðiện Biên, Nữ dân quân ngoại thành, Bà lão nông thôn Nga, Chiều vàng... Mầu sắc đậm, bố cục gọn gàng, đường nét khỏe khoắn là những yếu tố tạo nên vẻ đẹp tự nhiên, tươi tắn đầy chân thực của ý tưởng và tình cảm mà tác giả gửi gắm. Có thể thấy hiện thực pha chất lãng mạn chính là một phong cách nghệ thuật tạo nên sức hấp dẫn trong những sáng tác của Ngô Mạnh Lân.

Tại triển lãm, người xem cũng được gặp lại những tác phẩm tranh cổ động, minh họa bìa, phác họa phim hoạt hình tiêu biểu từng được giải thưởng cao, được đông đảo thế hệ thiếu nhi Việt Nam yêu thích như minh họa tranh truyện Dế mèn phiêu lưu ký, Trê Cóc, Tú Uyên; phác họa phim Thánh Gióng, Mèo Con...

Năm 1971, cố Tổng Bí thư Trường Chinh từng tới thăm và khen ngợi triển lãm cá nhân của NSND Ngô Mạnh Lân. Nhận xét về người học trò của mình, cố họa sĩ Trần Văn Cẩn từng viết: "Nghệ thuật của Ngô Mạnh Lân là một nghệ thuật trong sáng, khoáng hoạt mà chừng mực, biểu lộ một cái nhìn lạc quan, dí dỏm, thoáng trào lộng nhưng không lộ liễu với một bảng mầu phong phú và giàu sắc nhị cùng với tạo hình một cách thông tuệ, vững vàng".