Nấc thang căng thẳng mới ở Trung Đông

Ngày 14/4, Iran yêu cầu Mỹ tránh xa cuộc xung đột giữa Iran và Israel, đồng thời khẳng định phản ứng của Tehran sẽ nghiêm khắc hơn nhiều nếu Israel trả đũa. Phái đoàn ngoại giao Iran tại Liên hợp quốc nêu rõ, hành động quân sự của Iran là nhằm đáp trả cuộc tấn công của Israel vào các cơ sở ngoại giao của Iran ở thủ đô Damascus của Syria.

Trong khi đó, quân đội Israel khẳng định theo dõi sát tình hình và đặt lực lượng phòng không trong tình trạng báo động cao, với không quân và hải quân sẵn sàng bảo vệ không phận và hải phận của đất nước.

Người phát ngôn Lực lượng phòng vệ Israel Daniel Hagari gọi cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel là “sự leo thang nghiêm trọng và nguy hiểm”.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ngày 14/4 đã chủ trì cuộc họp khẩn, bàn biện pháp ứng phó cuộc tấn công của Iran. Reuters dẫn nguồn tin Kênh 12 của Israel cho biết, “nội các thời chiến” của Israel đã thông qua kế hoạch đáp trả Iran, song không công bố chi tiết. Chính phủ Israel cũng yêu cầu người dân cảnh giác và thận trọng.

Dư luận kêu gọi các bên kiềm chế

Theo thông báo từ Phái đoàn thường trực Malta, nước giữ chức Chủ tịch luân phiên Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, Hội đồng triệu tập cuộc họp khẩn trong ngày 14/4 (giờ Mỹ) để thảo luận về hành động quân sự của Iran nhằm vào Israel. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres bày tỏ lo ngại về vụ tấn công quy mô lớn của Iran nhằm vào Israel, kêu gọi các bên lập tức chấm dứt hành động thù địch.

Nhiều nước láng giềng của Israel đã đóng cửa không phận vì lo ngại an toàn, tuy nhiên Iraq, Jordan và Liban đã mở không phận trở lại vào ngày 14/4. Các nước lo ngại về nguy cơ xung đột Iran-Israel leo thang thành cuộc chiến toàn diện ở Trung Đông. Bộ Ngoại giao Ai Cập phát thông cáo kêu gọi các bên kiềm chế hết mức để khu vực không phải chịu thêm bất ổn và căng thẳng.

Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) phụ trách chính sách an ninh và đối ngoại Josep Borrell cho rằng, các cuộc tấn công của Iran vào Israel là “sự leo thang chưa từng có” và đe dọa nghiêm trọng an ninh khu vực.

Bộ trưởng Ngoại giao Pháp Stephane Sejourne nhấn mạnh Pháp phản đối một cách mạnh mẽ nhất cuộc tấn công do Iran phát động nhằm vào Israel, đồng thời nhắc lại cam kết của Pháp đối với an ninh của Israel. Anh phản đối cuộc tấn công của Iran và tái khẳng định tiếp tục bảo vệ an ninh của Israel và các đối tác trong khu vực. Italia cũng bày tỏ quan ngại về diễn biến căng thẳng mới tại Trung Đông.

Trong khi đó, Trung Quốc kêu gọi các bên liên quan kiềm chế để tránh căng thẳng leo thang. Bắc Kinh cho rằng vòng xoáy căng thẳng này là “vệt dầu loang” của cuộc xung đột giữa phong trào Hồi giáo Hamas với Israel.

Nga cảnh báo căng thẳng giữa Israel và Iran có nguy cơ châm ngòi cho cuộc khủng hoảng dữ dội mới tại Trung Đông. Ấn Độ cũng nêu quan ngại sâu sắc, đồng thời kêu gọi các bên giảm leo thang xung đột.

Mỹ khẳng định cam kết với Israel

Văn phòng Thủ tướng Israel thông báo, Thủ tướng nước này Benjamin Netanyahu đã điện đàm với Tổng thống Mỹ Joe Biden sau khi Iran tấn công Israel. Reuters cho biết, ông Biden lên án cuộc tấn công của Iran nhằm vào Israel và khẳng định lại cam kết của Mỹ đối với an ninh của Israel, đồng thời Mỹ sẽ phối hợp các nước G7 để có phản ứng chung.

Bộ trưởng Quốc phòng Israel cũng điện đàm với người đồng cấp Mỹ. Nguồn tin giới chức Mỹ cho biết, Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Lloyd Austin đã yêu cầu người đồng cấp Israel báo trước cho Washington nếu định có bất kỳ phản ứng nào nhằm đáp trả Iran.

Ngày 14/4, Mỹ đã cử một tàu tấn công đổ bộ và 2.500 lính thủy đánh bộ tới Đông Địa Trung Hải sau khi Iran tiến hành cuộc tấn công bằng UAV và tên lửa nhằm vào Israel. Tàu tấn công đổ bộ USS Bataan đang dẫn đầu lực lượng đặc nhiệm hải quân của Mỹ ở khu vực này.

Các căn cứ của Mỹ tại Iraq cũng được đặt trong tình trạng báo động cao và được lệnh bắn hạ tên lửa và UAV nhằm vào Israel. Ngoài ra, Mỹ còn có hai tàu khu trục và một tàu tuần dương ở Biển Đỏ được trang bị đầy đủ vũ khí chống tên lửa đều được lệnh bắn hạ bất kỳ tên lửa hoặc UAV nào hướng tới Israel.

Việt Nam kêu gọi các bên liên quan giải quyết bất đồng bằng biện pháp hòa bình

Ngày 14/4, trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước vụ bắn tên lửa vào lãnh thổ Israel, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng nhấn mạnh, Việt Nam quan ngại sâu sắc trước những diễn biến leo thang căng thẳng hiện nay tại khu vực Trung Đông, nhất là các hành động vũ lực vi phạm Hiến chương Liên hợp quốc và gây tổn thất cho người dân. “Chúng tôi kêu gọi các bên liên quan kiềm chế, giải quyết bất đồng bằng các biện pháp hòa bình, tuân thủ nghiêm túc luật pháp quốc tế, Hiến chương và các nghị quyết liên quan của Liên hợp quốc, chấm dứt ngay các hành động vũ lực làm leo thang căng thẳng, vì an ninh, an toàn, hòa bình, ổn định ở khu vực và trên thế giới”, Người phát ngôn nêu rõ.