Một số điểm mới về chế độ tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp

Chính phủ đã ban hành Nghị định số 88/2020/NĐ-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật An toàn, Vệ sinh lao động (AT, VSLĐ) về bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp (TNLĐ, BNN) bắt buộc (sau đây gọi tắt là Nghị định 88). 
Văn bản có một số nội dung đáng quan tâm với người lao động (NLĐ) và người sử dụng lao động (NSDLĐ).

Hỗ trợ chi phí chữa bệnh nghề nghiệp cho người lao động 

Nghị định 88 quy định chế độ cho NLĐ phát hiện bị BNN khi đã nghỉ hưu hoặc không còn làm việc trong các nghề, công việc có nguy cơ bị BNN.

Căn cứ khoản 3 Điều 5 Nghị định 88/2020/NĐ-CP, NLĐ bị BNN, thân nhân NLĐ bị BNN được Quỹ Bảo hiểm xã hội (BHXH) về TNLĐ, BNN chi trả các chế độ sau.

Đó là các chế độ theo quy định tại Mục 3 Chương III Luật AT, VSLĐ đối với NLĐ tham gia BHXH bắt buộc, bao gồm: Chi phí giám định thương tật, bệnh tật; trợ cấp một lần hoặc hằng tháng; trợ cấp phục vụ; hỗ trợ phương tiện trợ giúp sinh hoạt, dụng cụ chỉnh hình; dưỡng sức, phục hồi sức khỏe; trợ cấp khi NLĐ chết do BNN; đóng bảo hiểm y tế (BHYT) cho người nghỉ việc hưởng trợ cấp bảo hiểm BNN hằng tháng.

Hỗ trợ 100% chi phí khám BNN tính theo biểu giá khám BNN do Bộ trưởng Y tế ban hành tại thời điểm NLĐ khám BNN sau khi đã được BHYT chi trả.  

Hỗ trợ 100% chi phí chữa BNN tính theo biểu giá chữa BNN tại thời điểm NLĐ chữa BNN theo quy định của Bộ trưởng Y tế sau khi đã được BHYT chi trả. 

Như vậy, so với Nghị định 37/2016/NĐ-CP, Nghị định 88 nâng mức hỗ trợ chi phí chữa BNN lên 100% thay vì 50% như trước đây. Mặt khác, bổ sung thêm đối tượng được hưởng là “thân nhân NLĐ bị BNN” thay vì chỉ giới hạn là NLĐ bị BNN như trước đây.

Hỗ trợ kinh phí chữa bệnh nghề nghiệp không quá 15 triệu đồng

Nghị định 88 quy định, NLĐ được hỗ trợ kinh phí chữa BNN theo quy định tại Luật AT, VSLĐ 2015 khi có đủ các điều kiện sau: Đã được chẩn đoán bị BNN tại cơ sở khám bệnh, chữa BNN; Đã tham gia bảo hiểm TNLĐ, BNN đủ 12 tháng trở lên và đang tham gia tính đến tháng liền kề trước tháng đề nghị hỗ trợ kinh phí chữa BNN;  Có tham gia BHXH bắt buộc trong thời gian làm các nghề, công việc gây BNN.

Điều 21 Nghị định 88/2020/NĐ-CP quy định mức hỗ trợ kinh phí chữa BNN bằng 50% chi phí chữa BNN tính theo biểu giá chữa BNN tại thời điểm NLĐ chữa BNN theo quy định của Bộ trưởng Y tế sau khi đã được BHYT chi trả, nhưng không quá 15 triệu đồng/người.

So với quy định tại Nghị định 37/2016/NĐ-CP, mức hỗ trợ kinh phí chữa BNN cao nhất là 15 triệu đồng, thay cho quy định trước đây không quá 10 lần mức lương cơ sở/người.

Nghị định mới đã bỏ điều kiện NSDLĐ đã tổ chức khám, phát hiện BNN cho NLĐ theo quy định. Việc bỏ điều kiện này phù hợp với thực tế. Nếu giữ theo quy định cũ, nhiều NLĐ không được hưởng hỗ trợ kinh phí chữa BNN do nhiều đơn vị sử dụng lao động không tổ chức khám, phát hiện BNN cho NLĐ.

Không nghỉ việc không được hưởng chế độ dưỡng sức

Theo Điều 54 Luật AT, VSLĐ 2015, sau khi điều trị ổn định thương tật do tai nạn lao động hoặc bệnh tật do BNN, trong thời gian 30 ngày đầu trở lại làm việc mà sức khỏe chưa phục hồi, NLĐ được nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe từ 5 đến 10 ngày cho một lần bị TNLĐ, BNN.

Điều 9 Nghị định 88/2020/NĐ-CP quy định số ngày nghỉ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi điều trị thương tật, bệnh tật bao gồm cả ngày nghỉ lễ, nghỉ Tết, nghỉ hằng tuần theo quy định của pháp luật về lao động.

Tuy nhiên, cũng theo Điều 9 của Nghị định 88, trường hợp NLĐ không nghỉ việc thì không được hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau khi điều trị thương tật, bệnh tật.

Hỗ trợ chuyển đổi nghề nghiệp 

NSDLĐ được hỗ trợ kinh phí đào tạo nghề để chuyển đổi nghề nghiệp cho NLĐ theo quy định tại Điều 55 Luật AT, VSLĐ khi NLĐ có đủ các điều kiện sau đây: Suy giảm khả năng lao động do bị TNLĐ, BNN từ 31% trở lên; Được NSDLĐ sắp xếp công việc mới thuộc quyền quản lý phù hợp với sức khỏe, nguyện vọng của NLĐ nhưng công việc đó cần phải đào tạo nghề để chuyển đổi; Đang tham gia bảo hiểm TNLĐ, BNN theo quy định của pháp luật tại thời điểm bị TNLĐ, BNN.

Bên cạnh đó, học phí quy định tại khoản 2 Điều 55 của Luật AT, VSLĐ được tính trên cơ sở giá dịch vụ đào tạo nghề theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Sở Lao động - Thương binh và Xã hội quyết định hỗ trợ cho từng đối tượng. Mức hỗ trợ tối đa là 50% mức học phí, nhưng không quá 15 lần mức lương cơ sở. 
Hỗ trợ khám bệnh nghề nghiệp 

NSDLĐ được hỗ trợ kinh phí để khám BNN cho NLĐ theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 56 Luật AT, VSLĐ khi NLĐ có thời gian đóng bảo hiểm TNLĐ, BNN đủ từ 12 tháng trở lên và đang tham gia tính đến tháng liền kề trước tháng đề nghị hỗ trợ kinh phí khám BNN cho NLĐ. Đồng thời đã được phát hiện BNN tại các cơ sở khám bệnh, chữa BNN.

Mức hỗ trợ bằng 50% chi phí khám BNN tính theo biểu giá khám BNN do Bộ trưởng Y tế ban hành tại thời điểm NLĐ khám BNN sau khi đã được BHYT chi trả, nhưng không quá 800 nghìn đồng/người/lần khám.

Hỗ trợ kinh phí phục hồi chức năng lao động 

NLĐ được hỗ trợ kinh phí phục hồi chức năng lao động theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 56 Luật AT, VSLĐ khi có đủ các điều kiện sau: Được cơ sở khám bệnh, chữa bệnh chỉ định phục hồi chức năng lao động; Suy giảm khả năng lao động từ 31% trở lên do TNLĐ, BNN; Đang tham gia bảo hiểm TNLĐ, BNN theo quy định của pháp luật tại thời điểm bị TNLĐ, BNN.

Mức hỗ trợ này tối đa bằng 50% chi phí phục hồi chức năng lao động tính theo biểu giá phục hồi chức năng lao động tại thời điểm NLĐ phục hồi chức năng lao động theo quy định của Bộ trưởng Y tế sau khi đã được BHYT chi trả, nhưng không vượt quá ba triệu đồng/người/lượt.

Với các khoản hỗ trợ trên đây, số lần hỗ trợ tối đa với mỗi NLĐ là hai lần và trong một năm chỉ được nhận hỗ trợ một lần.

Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 15-9-2020.

Nghị định số 37/2016/NĐ-CP ngày 15-5- 2016 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật AT, VSLĐ về bảo hiểm TNLĐ, BNN bắt buộc hết hiệu lực thi hành kể từ ngày văn bản này có hiệu lực.