Bảo đảm quyền lợi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế
Sau một thời gian dài triển khai, việc bảo đảm quyền lợi khám, chữa bệnh cho người có thẻ bảo hiểm y tế đã đạt được nhiều kết quả tiến bộ. Hằng năm, có hơn 100 triệu lượt người khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế được bảo đảm quyền lợi.
Trong hai năm 2020-2021, do tác động phức tạp của đại dịch Covid-19, Quỹ Bảo hiểm y tế đã cùng ngân sách nhà nước góp phần không nhỏ trong công tác khắc phục hậu quả và phòng, chống dịch Covid-19. Qua đó, tiếp tục khẳng định vai trò trụ cột của chính sách bảo hiểm y tế trong hệ thống an sinh xã hội quốc gia.
Thời gian qua, thực tế đã ghi nhận tỷ lệ người dân tham gia bảo hiểm y tế tăng dần qua các năm, từng bước hiện thực hóa mục tiêu bao phủ bảo hiểm y tế toàn dân. Quỹ Bảo hiểm y tế đã góp phần thay thế hiệu quả cơ chế tài chính về y tế. Nếu như các năm 2009, 2015 độ bao phủ bảo hiểm y tế lần lượt đạt 57% và 74,7% dân số, thì đến hết năm 2021, độ bao phủ đã đạt khoảng 91% dân số.
"Đóng góp khi lành để dành khi ốm"
Có thể thấy rằng, việc người dân tham gia bảo hiểm y tế được xem là một hình thức tiết kiệm “đóng góp khi lành để dành khi ốm”. Hình thức này nhằm giảm bớt gánh nặng về kinh tế khi không may bị ốm đau, bệnh tật, kể cả những bệnh hiểm nghèo, chi phí lớn với người dân. Tham gia bảo hiểm y tế, mọi người dân đều được tiếp cận các dịch vụ chăm sóc sức khỏe cơ bản mà không phụ thuộc vào khả năng chi trả của mình.
Quyền lợi hưởng bảo hiểm y tế của người tham gia ngày càng được mở rộng ở cả phạm vi và mức hưởng bảo hiểm y tế.
Thí dụ, về phạm vi chi trả của Quỹ Bảo hiểm y tế (đối với điều trị nội trú), khi tham gia bảo hiểm y tế, người dân sẽ được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán đầy đủ các chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế theo quy định, không bị giới hạn về tuổi tác, số ngày điều trị và tổng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế.
Luật Bảo hiểm y tế quy định, tất cả người dân đều có quyền tham gia bảo hiểm y tế và có phạm vi hưởng bảo hiểm y tế như nhau. Đó là các chi phí sau: Khám bệnh, chữa bệnh, phục hồi chức năng, khám thai định kỳ, sinh con; vận chuyển người bệnh từ tuyến huyện lên tuyến trên đối với một số đối tượng và chi phí trong công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người lao động, học sinh, sinh viên, trẻ em dưới 6 tuổi,…
Danh mục thuốc được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán đáp ứng nhu cầu khám, chữa bệnh của người có thẻ bảo hiểm y tế với hơn 1.000 hoạt chất hóa dược, sinh phẩm và hơn hàng trăm thuốc đông y, thuốc từ dược liệu (chỉ có 187 thuốc hóa dược, sinh phẩm và thuốc đông y, thuốc từ dược liệu quy định điều kiện, tỷ lệ chi trả). Trong đó, có nhiều thuốc điều trị ung thư, thuốc điều trị bệnh hiếm, thuốc điều trị bệnh máu không đông, thuốc tim mạch đa dạng… người bệnh được chỉ định sử dụng dài ngày, có thuốc dùng suốt đời cho quá trình điều trị bệnh.
Ngoài các chi phí về thuốc, người tham gia bảo hiểm y tế còn được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả các chi phí dịch vụ kỹ thuật (với hơn 9.000 dịch vụ), vật tư y tế (337 loại, mỗi loại có rất nhiều chủng loại theo tên thương mại). Trong đó, có các phẫu thuật, thủ thuật cao, chi phí lớn như: Phẫu thuật bằng robot, phẫu thuật thay khớp, thay đãi đệm cột sống, đặt máy tạo nhịp tim… Đáng chú ý, một số loại vật tư y tế được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán có giá trị lên đến hàng trăm triệu đồng.
Hiện nay, Quỹ Bảo hiểm y tế thực hiện chi trả chi phí điều trị cho tất cả các bệnh hiểm nghèo như nhóm bệnh về: Tim mạch, ung thư, bệnh hiếm… Đây là các nhóm bệnh sẽ phải điều trị dài ngày hoặc suốt đời, có chi phí điều trị lớn.
Thời gian qua, nhiều người có thẻ bảo hiểm y tế bị mắc các bệnh hiểm nghèo, bệnh nặng đã được Quỹ Bảo hiểm y tế chi trả hàng trăm triệu đến hàng tỷ đồng chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Nhờ đó, chính sách giúp nhiều người bệnh có thêm động lực, niềm tin tiếp tục điều trị bệnh, giúp nhiều gia đình không bị tái nghèo do không phải chi trả các khoản chi phí “khổng lồ” của việc khám, chữa bệnh cho người thân.
Mặc dù các thuốc điều trị cho các bệnh hiểm nghèo đều là các thuốc đắt tiền, có giá lên đến hàng chục triệu đồng cho một liều sử dụng nhưng vẫn được Quỹ Bảo hiểm y tế thanh toán. Danh mục thuốc bảo hiểm y tế hiện nay đã cơ bản đáp ứng nhu cầu điều trị đối với các bệnh hiểm nghèo.
Chính sách bảo hiểm y tế được tổ chức thực hiện từ năm 1992. Năm 2008, Luật Bảo hiểm y tế số 25/2008/QH12 đã được Quốc hội khóa XII thông qua.
Năm 2009, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 823/QĐ-TTg về việc lấy ngày 1/7 hằng năm là “Ngày Bảo hiểm y tế 1/7 Việt Nam”. Đây là dịp nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động nhân dân chung tay, góp sức thực hiện tốt Luật Bảo hiểm y tế với lộ trình thực hiện bảo hiểm y tế toàn dân, vì sức khỏe của bản thân, gia đình và cộng đồng xã hội, vì an sinh đất nước.
Sự kiện cũng nhằm nâng cao hơn nữa nhận thức về vị trí, vai trò, ý nghĩa của chính sách bảo hiểm y tế - một bộ phận quan trọng trong chính sách tài chính y tế quốc gia, một trong những phương thức xã hội hóa công tác y tế thông qua việc huy động đóng góp của người dân cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, tạo nguồn tài chính cho hoạt động chăm sóc sức khỏe nhân dân.
