Chiều 8/4, Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia tổ chức họp báo chia sẻ về công tác điều phối đa tạng của bệnh nhân chết não từ bệnh viện tuyến tỉnh.
Thành công từ vận động hiến tặng mô, tạng ở tuyến tỉnh
Cuối tháng 3/2024, Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển Uông Bí, Quảng Ninh là bệnh viện tỉnh chưa ghép tạng đầu tiên thực hiện chẩn đoán và hồi sức chết não hiến mô tạng từ bệnh nhân chết não.
Ngày 31/3, Trung tâm nhận được thông tin từ Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh có bệnh nhân (D.M.Đ., sinh năm 1988, tỉnh Quảng Ninh) bị tai nạn giao thông, được đưa đến bệnh viện trong tình trạng hôn mê, Glasgow 3 điểm, đồng tử hai bên giãn tối đa, mất phản xạ ánh sáng.
Được điều trị và hồi sức tích cực, các y, bác sĩ đã cố gắng hết sức tìm cơ hội sống nhưng kỳ tích không đến. Khi được bác sĩ, tư vấn viên đề cập đến việc hiến, mô tạng sau chết não, gia đình đã đồng ý hiến mô, tạng.
Trung tâm phối hợp với Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cử kíp chẩn đoán và xuống Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển Uông Bí để hỗ trợ và điều phối mô tạng thành công theo đúng quy định của pháp luật. Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia đã khởi động điều phối các tạng được hiến theo quy định pháp luật.
Theo đó, 1 tim, 1 tạng thận, 1 phần gan (gan trái) được điều phối tới Bệnh viện Trung ương Huế; 1 phần gan (gan phải), 1 tạng thận được điều phối tới Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức; 2 giác mạc được điều phối tới Bệnh viện Trung ương Quân đội 108.
Hiện tất cả các tạng được lấy từ người hiến chết não được ghép đều có tiến triển tốt, đã mang lại sự sống cho các bệnh nhân khác.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Ghép tạng quốc gia, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cho biết, thành công của ca hiến có hai đặc điểm lớn. Một là, Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển Uông Bí là bệnh viện đầu tiên chưa ghép tạng thực hiện chẩn đoán chết não, hồi sức chết não. Lần đầu tiên chia tách gan người hiến chết não thành công để ghép cho hai người (1 trẻ em, 1 người lớn), tạo nên cột mốc mới cho công tác ghép gan tại Việt Nam.
"Đây là cột mốc quan trọng trong việc xây dựng nòng cốt, hình thành và mở rộng mạng lưới hiến tạng trong toàn quốc mà trong thời gian qua Trung tâm đã nỗ lực xây dựng", Phó Giáo sư Đồng Văn Hệ nói.
Tính tới thời điểm hiện tại, cả nước có 6/26 bệnh viện ghép tạng đã thực hiện chẩn đoán chết não về hiến tặng mô tạng. Điều này là một trong những lý do khiến tỷ lệ chết não hiến mô, tạng tại Việt Nam rất thấp và không tăng trong hơn 10 năm qua. Vì vậy, triển khai chẩn đoán và hồi sức chết não tại các bệnh viện hiến (bệnh viện chưa ghép tạng) theo mô hình các nước phát triển, là định hướng của Trung tâm Điều phối ghép tạng quốc gia.
Sau khi đưa vào thí điểm xây dựng mạng lưới 16 bệnh viện vận động hiến tặng mô, tạng, Trung tâm đã hỗ trợ 4 bệnh viện triển khai thành công chẩn đoán chết não, hồi sức và hiến mô tạng.
Bệnh viện Đại học Y Hà Nội là cơ sở y tế đầu tiên chưa ghép tạng thực hiện thành công chẩn đoán chết não và hồi sức chết não vào ngày 19/9/2022. Thành công này tiếp theo được ghi dấu ấn tại Bệnh viện đa khoa tỉnh Nghệ An vào tháng 9/2023.
 |
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối Ghép tạng quốc gia, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức chia sẻ tại buổi họp báo. |
Ngày 12/4/2024 vừa qua, nữ điều dưỡng Bệnh viện E không may qua đời đã hiến đa tạng. Các bác sĩ tại Bệnh viện E đã chẩn đoán nữ điều dưỡng chết não và xin ý kiến lấy tạng hiến tại Bệnh viện E, cứu sống 4 người khác với các bộ phận cơ thể được ghép tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Tiếp theo đó, thành công này được ghi dấu ấn tại Bệnh viện Việt Nam-Thụy Điển Uông Bí, tỉnh Quảng Ninh.
Cần thay đổi nhận thức của nhân viên y tế
Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế đánh giá, mô hình xây dựng mạng lưới bệnh viện vận động hiến tặng mô, tạng hết sức phù hợp với điều kiện Việt Nam, cần phải nhân rộng mô hình này.
Thứ trưởng đề xuất, bên cạnh việc các bệnh viện thành lập tổ tư vấn để có người vận động tư vấn cho gia đình có người bệnh tiên lượng chết não, Trung tâm Điều phối Ghép tạng Quốc gia tính toán có lộ trình phát triển phù hợp, mở rộng mạng lưới.
"Khi vận động, chúng ta nên mời các tổ chức xã hội cùng tham gia. Phải gắn bó chặt chẽ với các bệnh viện hàng đầu về ngoại khoa để có nguồn lực triển khai", Giáo sư Trần Văn Thuấn phát biểu.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, Việt Nam có xếp hạng về số ca hiến mô, tạng thấp trên thế giới, đứng sau Malaysia và Thái Lan. Để nâng cao hơn nữa việc vận động hiến tặng mô, tạng, việc quan tâm chỉ đạo của lãnh đạo các bệnh viện có vai trò quyết định.
"Đến nay, chỉ có 22/68 bệnh viện đã thành lập tổ tư vấn. Nhiều cơ sở y tế khác chưa thật sự quan tâm đến công tác vận động hiến tặng mô, tạng. Một trong những điều quan trọng để phát triển mạng lưới bệnh viện là cần chính sách cho các hoạt động vận động hiến mô, tạng. Lãnh đạo các bệnh viện cần tạo điều kiện, hỗ trợ cho các tư vấn viên hoạt động. Đây là điều quan trọng và cần thiết để thúc đẩy nguồn hiến mô, tạng trong thời gian tới", bác sĩ Hệ bày tỏ.
Tiến sĩ, bác sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cũng cho rằng, để tăng được số lượng người chết não hiến tạng, một bệnh viện không làm được mà phải có mạng lưới phổ rộng trên toàn quốc từ tuyến cơ sở lên tuyến trên. Do đó, mỗi bệnh viện phải bắt đầu việc này bằng tập huấn, truyền thông để mỗi cán bộ y tế đều là tình nguyện viên vận động.
"Nhân viên y tế chỉ làm tốt khi họ nhận thức được việc mình tuyên truyền, vận động gia đình người không may có người thân chết não để hiến tạng giống như chăm sóc, điều trị cho người bệnh. Việc vận động tốn nhiều công sức và lâu dài, chỉ trong một trăm ca vận động mà chúng ta được 1-2 ca đồng ý hiến tạng là rất tốt. Hy vọng những gì chúng ta làm hôm nay, mai sau sẽ có kết quả tốt hơn nữa. Chúng tôi luôn cam kết hỗ trợ, chuyển giao những gì chúng tôi có cho các bệnh viện khác với mục đích chung là nhiều người bệnh được hồi sinh", Tiến sĩ Dương Đức Hùng chia sẻ.
