MIỀN bắc có ba dòng tranh dân gian là Đông Hồ, Kim Hoàng và Hàng Trống. Trải qua thời gian, mỗi dòng tranh đều có số phận khác nhau nhưng đều đã và đang đứng trước nguy cơ bị thất truyền.
Họa sĩ trẻ Xuân Lam chia sẻ: Trong một lần đi xem tranh tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam, tôi "vô tình" đi vào khu vực tranh dân gian, thấy một bộ tranh dân gian rất đẹp nhưng khu vực này thường bị khách tham quan "bỏ qua" hoặc không để ý. Từ đó, tôi có ý tưởng thực hiện những sản phẩm tranh dân gian của riêng mình, với mong muốn tranh dân gian không chỉ là di sản cần được bảo tồn mà còn hòa nhập vào đời sống đương đại, xuất hiện trên những đồ vật hữu dụng.
Theo họa sĩ, đó mới là cách bảo tồn thiết thực, hiệu quả mà chúng ta nên hướng tới. Giờ đây, những bức tranh dân gian mang phong cách Xuân Lam thấp thoáng trên những con phố Hà Nội, được chọn thể hiện lại trên những sản phẩm mang tính ứng dụng cao được giới trẻ yêu thích, như quần áo, sách vở, kể cả ở địa điểm "check-in" không thể bỏ qua khi đến Hà Nội: phố bích họa Phùng Hưng… Sự đón nhận của công chúng đã trở thành động lực cho nghệ sĩ trẻ này viết tiếp câu chuyện về tranh dân gian nhưng với cách thể hiện độc đáo.
Nhà thiết kế thời trang Thủy Nguyễn lại mong muốn qua những bộ sưu tập thời trang của mình được kể câu chuyện về Việt Nam qua thời trang, về những ký ức, những kỷ niệm, về những phố phường Hà Nội hay đơn giản là một bức tranh Hàng Trống đang bị mai một bởi thời gian. Vẻ đẹp của văn hóa dân gian trở thành một ám ảnh của tiềm thức đối với chị, vì thế, nó được sáng tạo theo cách rất tự nhiên trên các thiết kế của chị. Ở Thủy, luôn thấy một sự nhất quán trong việc hướng tới các giá trị văn hóa truyền thống Việt Nam. Các bộ sưu tập của chị thường lấy cảm hứng từ vải vóc dệt theo kiểu xưa, đồ mỹ nghệ, gốm sứ, tranh của các danh họa Việt Nam đầu thế kỷ 20 và đặc biệt là áo dài - biểu tượng của vẻ đẹp văn hóa và vẻ đẹp phụ nữ Việt.
Mỗi nghệ sĩ/người sáng tạo hôm nay, trên hành trình nghệ thuật của mình đều có cách riêng nhìn lại những bức tranh xưa. Nhưng dường như, ý chung nhất của họ đều là bày tỏ mong ước cùng mọi người lưu giữ và bảo tồn những giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, đem lại sức sống mới để nhiều giá trị truyền thống thích ứng với dòng chảy của văn hóa đương đại.
Cái "đương đại" hôm nay sẽ là truyền thống ngày mai, và như vậy, vẻ đẹp văn hóa dân tộc mãi trường tồn.
