Nhằm góp phần sắp xếp lại dân cư, cải thiện hạ tầng đô thị, tăng thu ngân sách nhà nước, UBND Thái Nguyên giao cho Công ty CP Xây dựng và Thương mại HAVICO (Thái Nguyên) đầu tư xây dựng Khu dân cư HAVICO. Đây là khu đất có diện tích hàng chục ha, giá trị cao, mỗi m2 đất có giá hàng chục triệu đồng, vì nằm bên đường Việt Bắc, khu vực trung tâm thành phố Thái Nguyên.
Tuy nhiên, việc giao đất cho nhà đầu tư không đúng quy định. Cụ thể, ngày 15/7/2021, Thanh tra Chính phủ ban hành Thông báo số 1113/TB-TTCP về Kết luận thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất đai, đầu tư xây dựng và khai thác tài nguyên, khoáng sản của tỉnh Thái Nguyên (giai đoạn 1/1/2010-31/12/2018), xác định: “UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án Khu dân cư HAVICO mà không thông qua đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất”.
Mặt khác, UBND tỉnh Thái Nguyên giao đất cho Công ty HAVICO xây dựng khu dân cư rất mập mờ. Cụ thể, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ: “Dự án Khu dân cư HAVICO được phê duyệt thực hiện theo cơ chế thanh toán tiền đầu tư xây dựng hạ tầng cho nhà đầu tư bằng việc bù trừ tiền thu cấp quyền sử dụng đất đã có hạ tầng, nhưng thực chất là giao đất có thu tiền sử dụng đất để thực hiện dự án”.
Việc định giá đất theo phương pháp so sánh trực tiếp đã lựa chọn diện tích các lô có diện tích 71 m2, 100 m2 để so sánh là không tương đồng. Giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án, nhưng UBND tỉnh Thái Nguyên chưa phê duyệt phương án thu tiền sử dụng đất làm căn cứ để Công ty HAVICO nộp tiền sử dụng đất vào ngân sách nhà nước theo quy định.
Thanh tra Chính phủ khẳng định, việc giao đất thực hiện dự án Khu dân cư HAVICO không thông theo hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu dự án có sử dụng đất; phê duyệt thực hiện dự án theo cơ chế thanh toán tiền đầu tư xây dựng hạ tầng nhưng thực chất là giao đất có thu tiền sử dụng đất; việc định giá đất theo phương pháp so sánh các lô đất không tương đồng; chưa có quyết định phê duyệt phương án thu tiền sử dụng đất là những vấn đề thuộc trách nhiệm của UBND tỉnh, Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Thái Nguyên, Hội đồng thẩm định giá, Công ty định giá.
Với những vấn đề như vậy nên đến nay, hạ tầng khu dân cư HAVICO chưa được xây dựng hoàn thiện, nhiều tuyến đường chưa được rải nhựa, mặt đường nham nhở, nhiều khu vực là nơi kinh doanh cây cảnh, vật liệu xây dựng, đổ phế thải ô nhiễm môi trường. Qua đó còn cho thấy, nguồn lực đất đai bị lãng phí lớn. Tuy nhiên, một số lô đất đã được người dân xây dựng nhà ở kiên cố, sinh sống lâu dài.
Với 4 vấn đề nổi cộm nêu trên, dường như đều hướng đến có lợi cho nhà đầu tư, trong khi ngân sách nhà nước có nguy cơ bị thất thoát không nhỏ. Dư luận nhân dân trên địa bàn tỉnh đang chờ đợi kết quả kiểm điểm, xử lý các tập thể, cá nhân liên quan một cách công bằng, khách quan và khắc phục những vấn đề mà Thanh tra Chính phủ đã chỉ ra nhằm tránh thất thoát ngân sách đối với dự án này.
