“Bí đầu ra”
Báo cáo của Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn cho thấy, tại khu vực TP Hồ Chí Minh, sau 3 tuần áp dụng giãn cách xã hội, sản lượng container do tàu biển chuyên chở nhập về bến vẫn tăng trưởng nhưng xuất theo đường bộ rất thấp.
Nguyên nhân xảy ra tình trạng này do một số nhà máy, xí nghiệp thu hẹp sản xuất hoặc ngừng hoạt động, nhu cầu lấy hàng tại cảng giảm, số lượt xe ra, vào cảng giao nhận container liên tục giảm, khiến container tồn đọng tại Cát Lái tăng cao, dẫn đến nguy cơ trong thời gian tới cảng phải tạm ngừng tiếp nhận tàu.
Theo tính toán của Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, kế hoạch làm hàng của Cảng Tân Cảng Cát Lái sẽ tiếp tục duy trì đến ngày 15/8 (đạt mức cao nhất 97,5% hàng tồn bãi). Kế hoạch này sẽ tiếp tục được cập nhật và điều chỉnh hằng ngày, hằng tuần để giảm thiểu nguy cơ ngừng hoạt động.
Tuy nhiên, với diễn biến dịch bệnh vẫn phức tạp, TP Hồ Chí Minh và các tỉnh lân cận tiếp tục siết chặt các giải pháp phòng chống dịch, nhà máy, xí nghiệp dừng sản xuất, sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu qua cảng Tân Cảng Cát Lái và các cảng trong khu vực sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng, hãng tàu buộc phải điều chỉnh lịch tàu vào cảng.
Trước tình trạng này, cảng Cát Lái thông báo tạm ngưng tiếp nhận hàng nhập của khách hàng đang ngừng sản xuất và khuyến khích tàu vào cảng chỉ nhận hàng xuất; đồng thời, tạm ngưng tiếp nhận hàng lạnh trung chuyển rút ruột sang container đến hết ngày 16/8.
Cảng cũng tạm ngừng tiếp nhận hàng chiếm dung lượng bãi lớn (hàng siêu trường, siêu trọng, hàng dự án, hàng quá khổ, quá tải,...) từ ngày 5/8 cho đến khi có thông báo mới.
Tùy mức độ tồn đọng, cảng có thể áp dụng định mức sản lượng hàng nhập trên mỗi tuyến dịch vụ được dỡ lên bãi. Trường hợp lượng tồn đạt mức tối đa dung lượng khai thác, cảng buộc phải ngừng tiếp nhận tàu.
Đại diện Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn khuyến nghị các hãng tàu/đại lý hãng tàu chủ động thuyết phục khách hàng điều chỉnh “cảng đích” (nơi nhận hàng trực tiếp) về cảng Tân Cảng Cái Mép và Tân Cảng - Cái Mép Thị Vải (TCIT/TCTT), Cảng Tân Cảng Hiệp Phước đối với các tàu cập cảng TCIT/TCTT. Cảng sẽ hỗ trợ hãng tàu/khách hàng làm việc với cơ quan hải quan để chỉnh sửa khai báo hàng hóa nhanh chóng và thuận tiện.
Đồng thời, khuyến cáo khách hàng chủ động phương án giao nhận hàng hóa trực tiếp tại cảng TCIT, TCTT, Tân Cảng Hiệp Phước hoặc đăng ký nơi giao nhận hàng tại các ICD/cảng cạn gần với nhà máy, doanh nghiệp của khách hàng như ICD Tân Cảng Long Bình, Tân Cảng Nhơn Trạch, Tân Cảng Sóng Thần và các cảng khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.
Cục trưởng Hàng hải Việt Nam Nguyễn Xuân Sang cho biết, trước tình thế cấp bách này, Cục và các đơn vị đã họp bàn, thống nhất thực hiện 3 nhóm giải pháp chính để giảm tải áp lực hàng hóa.
Theo đó, với nhóm giải pháp tăng năng lực giải phóng hàng ra khỏi cảng, Cục giao chi cục Hàng hải Việt Nam tại TP Hồ Chí Minh phối hợp Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn rà soát, làm việc cụ thể với từng chủ hàng có hàng tồn, tháo gỡ các vướng mắc để sớm nhận hàng.
Với nhóm giải pháp tăng năng lực khai thác của bến bãi, giao cho Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn chủ động điều chỉnh chất xếp container giữa các khu vực bãi hàng nhập, hàng xuất, container rỗng phù hợp để tăng khả năng tiếp nhận container hàng nhập; nâng tối đa khả năng xếp dỡ trên bãi; chuyển bớt các container rỗng ra ngoài phạm vi cảng; thay đổi thời gian tiếp nhận container hàng xuất phù hợp,...
Nhóm giải pháp giảm lượng hàng nhập về cảng, Cục yêu cầu tạm thời ngưng chuyển container hàng nhập từ các cảng khu vực Cái Mép, cảng Tân Cảng Hiệp Phước về cảng Tân Cảng Cát Lái; làm việc với các chủ hàng, hãng tàu hạn chế số tuyến tàu hoặc giãn tiến độ nhập container về cảng của các doanh nghiệp, nhà máy đang giảm quy mô và sản lượng sản xuất.
Lập Sở Chỉ huy tiền phương giải phóng hàng
Trên cơ sở khảo sát năng lực tiếp nhận xếp dỡ của các cảng lân cận trong khu vực, Cục Hàng hải Việt Nam đã giao Cảng vụ Hàng hải TP Hồ Chí Minh có phương án điều tiết tuyến tàu cập cảng Cát Lái sang các cảng lân cận trong trường hợp cảng Tân Cảng Cát Lái phải tạm thời ngưng tiếp nhận tàu.
Cục Hàng hải Việt Nam đã thành lập Sở Chỉ huy tiền phương đóng tại Chi cục Hàng hải Việt Nam TP Hồ Chí Minh, do Cục trưởng là chỉ huy trưởng, trực tiếp phối hợp các doanh nghiệp cảng, tổ chức, cá nhân liên quan để nhanh chóng xử lý các vướng mắc phát sinh, bảo đảm duy trì hoạt động liên tục các cảng.
“Trong trường hợp dịch bệnh kéo dài, khi đã điều tiết hàng hóa sang các cảng khác nhưng cũng phải lần lượt tạm ngừng tiếp nhận tàu là khó tránh khỏi, Cục Hàng hải Việt Nam đã chỉ đạo các Cảng vụ Hàng hải trong cả nước dự liệu tình huống diễn biến phức tạp của dịch Covid-19 để chủ động xây dựng kế hoạch điều tiết hàng hóa trong từng khu vực cảng biển và giữa các khu vực với nhau”, Cục trưởng Nguyễn Xuân Sang khẳng định.
Cục Hàng hải Việt Nam kiến nghị Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo TP Hồ Chí Minh, Bộ Tài chính và Tổng cục Hải quan có cơ chế cho phép Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn vận chuyển container hàng nhập khẩu; trong đó có container tồn đọng hơn 90 ngày về lưu giữ, thông quan, giao cho khách hàng và thanh lý hàng tồn đọng tại các cơ sở của Tổng Công ty và cam kết chịu trách nhiệm nguyên trạng của hàng hóa khi chuyển và lưu trữ; Hải quan nhanh chóng thanh lý hàng tồn đọng.
Tổng cục Hải quan mở rộng các danh mục hồ sơ được tải lên Cổng thông tin một cửa Quốc gia mà không cần bản giấy, trước mắt Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh cho phép doanh nghiệp nộp bản chứng thư scan bằng điện tử trong thời gian áp dụng Chỉ thị 16/CT-TTg và bổ sung bản gốc sau để hạn chế người đến cảng làm thủ tục; ban hành cơ chế riêng trong việc làm thủ tục thông quan và vận chuyển hàng hóa nhập khẩu từ các cảng biển, cửa khẩu về lưu giữ tại các địa điểm thông quan trung gian.
Ngoài ra, TP Hồ Chí Minh và tỉnh Đồng Nai quan tâm ưu tiên lực lượng lao động trong dây chuyền sản xuất cảng; cho phép số lao động cần kíp trong dây chuyền sản xuất cảng (nếu không lưu trú ở khu vực dân cư đang bị phong tỏa) được cấp phép lưu thông đến cảng làm việc,...
Phó Cục trưởng Hàng hải Việt Nam Hoàng Hồng Giang cho biết, chiều 1/8, Cục đã quyết định thiết lập “đường dây nóng” hỗ trợ doanh nghiệp xuất nhập khẩu làm hàng tại cảng Cát Lái. Các doanh nghiệp có thể gọi trực tiếp số điện thoại: 0903.772.683 phản ánh vướng mắc và kiến nghị xử lý việc đóng/rút hàng tại cảng Cát Lái để ngành hàng hải kịp thời nắm bắt, phối hợp cơ quan liên quan giải quyết, tránh tình trạng hàng hóa bị ách tắc tại cảng.
