Danh thần Thoại Ngọc Hầu (tên thật là Nguyễn Văn Thoại), là người làng Diên Phước, tỉnh Quảng Nam (nay là huyện Sơn Trà, thành phố Đà Nẵng). Từ nhỏ ông đã theo gia đình di cư vào nam, định cư tại cù lao Dài, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Ông đã sớm bắt đầu cuộc sống binh nghiệp từ năm 16 tuổi và lập rất nhiều chiến công, được công nhận là vị “Khai quốc công thần”, là người có công khai phá vùng đất Nam Bộ, khai khẩn đất hoang hóa, cải tạo đồng hoang thành làng mạc, lập nên 10 làng, ấp và xây nhiều đình chùa ở tỉnh Vĩnh Long và An Giang. Trong đó, nổi bật nhất là tiến hành đào 2 con kênh Vĩnh Tế và Thoại Hà dài trên 100km từ An Giang ra tận biển Tây.
Cho đến nay, 2 con kênh này vẫn đóng vai trò quan trọng trong tuyến thủy lộ nội địa vận chuyển hàng hóa, giao thương mua bán, chấm dứt tình trạng đi đường vòng bằng đường biển, đặc biệt là bảo đảm an ninh quốc phòng.
Ông mất vào ngày mùng 6/6/1829 và được an táng tại Lăng Thoại Ngọc Hầu nằm cạnh triền núi Sam thuộc phường Núi Sam, thành phố Châu Đốc. Tưởng nhớ công ơn của ông, nhân dân tỉnh An Giang đã lập đền thờ ông tại phường Núi Sam, lập đình thần Thoại Ngọc Hầu tại thị trấn Núi Sập, huyện Thoại Sơn. Hằng năm, vào ngày âm lịch 6/6, chính quyền địa phương và người dân tỉnh An Giang tổ chức ngày giỗ của danh thần Thoại Ngọc Hầu với đầy đủ các nghi lễ truyền thống, tưởng nhớ công lao to lớn của danh thần Thoại Ngọc Hầu đối với sự hình thành và phát triển vùng đất phía tây nam của Tổ quốc.
