Đồn Mộc Lỵ được thực dân Pháp xây dựng từ năm 1951, án ngữ ngã ba tuyến quốc lộ 6 từ Hà Nội lên Tây Bắc, quốc lộ 43 từ Việt Nam sang vùng Thượng Lào. Nơi đây từng được mệnh danh là “Chiếc áo giáp sắt” bất khả xâm phạm của thực dân Pháp ở phân khu Sơn La.
Đêm 19/11/1952, quân ta đã đột nhập, giải tán trại tập trung, siết chặt vòng vây, nổ súng tiến công. Sau 3 giờ chiến đấu vô cùng ác liệt, trận đánh Đồn Mộc Lỵ kết thúc thắng lợi. Với chiến thắng Mộc Lỵ, huyện Mộc Châu được giải phóng, thoát khỏi ách kìm kẹp của thực dân Pháp.
 |
Các đại biểu tham quan Khu di tích lịch sử quốc gia Đồn Mộc Lỵ. |
Với ý nghĩa và giá trị lịch sử to lớn đó, năm 1998, di tích Đồn Mộc Lỵ được xếp hạng Di tích lịch sử-văn hóa cấp quốc gia. Để tiếp tục gìn giữ và phát huy giá trị của di tích, Đảng bộ, chính quyền huyện Mộc Châu lập dự án Tu bổ, tôn tạo Di tích lịch sử Đồn Mộc Lỵ.
Dự án tu bổ, tôn tạo di tích được xây dựng trên diện tích 2.644m2, tổng mức đầu tư hơn 13 tỷ đồng với các hạng mục: Cổng chính, nhà Ban Quản lý di tích, nhà trưng bày, tượng đài chiến thắng và bia ghi danh 65 liệt sĩ, bảng di tích, hệ thống biển chỉ dẫn, sơ đồ tham quan, hệ thống loa phát tự động…
