Thống kê chưa đầy đủ của Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn tỉnh Lào Cai cho thấy, trận lũ ống tàn khốc, xảy ra rất nhanh làm 10 người chết và mất tích, 6 người bị thương. Riêng tại xã Liên Minh, thị xã Sa Pa lũ ống đã cướp đi sinh mạng của 3 người (đã tìm thấy thi thể), 5 người mất tích và 4 người bị thương nặng, đang cấp cứu tại các bệnh viện. Thôn Nậm Than của đồng bào dân tộc H’Mông, Dao, Tày trù phú, xanh tốt phút chốc thành bình địa, chỉ còn lổn nhổn đá và củi rác.
Thiệt hại nặng nề
Gương mặt thất thần, ngồi bệt trên mảnh xi-măng còn sót lại của bể xây rất lớn để nuôi cá hồi, chị Chảo My Nhàn kể trong nước mắt: Khoảng 8 giờ 30 phút tối qua, nước lũ bất ngờ lên rất nhanh. Trời tối đen, gần như không nhìn thấy gì. Nghe thấy tiếng ào ào thì lũ ống đã tràn đến, chị Nhàn may mắn thoát được, còn chồng chị là anh Tẩn Vần Phấu thì bị lũ ống cuốn mất tích. “Bây giờ chỉ mong sao sớm tìm thấy anh ấy, có như thế nào thì cũng được an ủi” - Chị Nhàn gạt tay ngang mặt.
Gần tối 12/9, tại xã Liên Minh, thị xã Sa Pa mưa rất lớn, chỉ mấy tiếng đồng hồ, cả ba con suối Nậm Pá, Nậm Than và Nậm Cang dâng lên đột ngột, hình thành lũ ống, là một trong những dạng thiên tai cực kỳ nguy hiểm, có sức tàn phá rất lớn. Nhận thấy nước lên nhanh, nhiều người dân đang chăm nuôi cá hồi ở trang trại ven suối đã cố gắng bỏ chạy, có người thoát nạn, có người không kịp nên bị cuốn trôi theo dòng nước dữ.
Gia đình ông Vù A Trùng, Bí thư Đảng ủy xã Liên Minh là một trong những hộ dân chịu nhiều mất mát nhất sau cơn lũ này. Không chỉ toàn bộ hệ thống ao nuôi cá tầm, cá hồi bị phá hỏng, lũ dữ còn cuốn trôi 3 người thân của ông Trùng, trong đó có 1 con trai, 1 em trai và 1 cháu trai.
Những gia đình may mắn không bị lũ dữ cướp sinh mạng thì bị san phẳng nhà ở, bể nuôi cá, cuốn trôi tài sản tích cóp bao năm, mất trắng hàng tấn cá đặc sản, trị giá hàng tỷ đồng. Trận lũ ống bất ngờ, tàn khốc đã phá hỏng hoàn toàn hơn 600 bể xây nuôi cá hồi, cá tầm đặc sản của người dân xã Liên Minh, thiệt hại khoảng 250 tỷ đồng.
Khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân
Ngay sau khi xảy ra lũ ống, từ sớm ngày 13/9, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường đã có mặt tại hiện trường thôn Nậm Than để kiểm tra và chỉ đạo các lực lượng chức năng khẩn trương triển khai phương án tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn tại đây.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai yêu cầu, trước mắt, huy động tối đa lực lượng công an, quân sự, dân quân tự vệ tại xã Liên Minh và các xã lân cận tìm kiếm nạn nhân mất tích; tổ chức thăm hỏi, hỗ trợ gia đình các nạn nhân sớm ổn định cuộc sống; bảo đảm an toàn cao nhất trong khi tìm kiếm, cứu hộ trên sông suối.
Chiếc ô-tô bị vùi lấp do lũ quét. |
Cũng ngay trong buổi chiều cùng ngày, đồng chí Trịnh Xuân Trường đã ký Quyết định số 2338 công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai trên địa bàn thị xã Sa Pa. Theo đó, giao UBND thị xã Sa Pa và các sở, ngành chức năng huy động tối đa nhân lực, phương tiện tổ chức tìm kiếm nạn nhân bị mất tích; khắc phục thiệt hại do thiên tai gây ra. Khẩn trương rà soát, thống kê, đánh giá mức độ thiệt hại và kết quả tìm kiếm người bị mất tích theo quy định.
Tổ chức lực lượng tuần tra, cảnh giới, cắm biển cảnh báo những vị trí ngầm tràn có nguy cơ cao xảy ra ngập úng, lũ ống, lũ quét... để hướng dẫn người dân, phương tiện qua lại bảo đảm an toàn. Tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc các chủ bãi thải, hồ chứa thủy điện chấp hành nghiêm về vận hành hồ chứa, kịp thời thông tin trước khi xả lũ cho các cơ quan liên quan và chính quyền địa phương vùng hạ du.
Cũng ngay trong ngày 13/9, Công an tỉnh Lào Cai, UBND thị xã Sa Pa và chính quyền xã Liên Minh cùng các xã lân cận đã huy động hơn 300 người và phương tiện tiến hành tìm kiếm nạn nhân mất tích dọc theo các suối trên địa bàn xã Liên Minh và thị xã Sa Pa, tập trung vào các vụng nước, hồ chứa thủy điện, cửa suối đổ ra sông Hồng.
Đầu giờ chiều 13/9, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà và Đoàn công tác đã đến thị sát hiện trường, kiểm tra công tác tìm kiếm người mất tích và thăm hỏi gia đình người bị nạn do lũ ống ở thôn Nậm Than, xã Liên Minh, thị xã Sa Pa (Lào Cai). Thị sát thực tế hiện trường và đời sống đồng bào sở tại, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chia sẻ những mất mát về người và tài sản đối với bà con nhân dân tại đây, do thiên tai gây ra; mong bà con sớm vượt qua đau thương, mất mát để ổn định cuộc sống. Làm việc với lãnh đạo tỉnh Lào Cai, thị xã Sa Pa và xã Liên Minh, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà ghi nhận những cố gắng, nỗ lực ban đầu của địa phương trong việc cứu nạn, cứu hộ cũng như di dời người và tài sản đến nơi an toàn.
Phó Thủ tướng yêu cầu tỉnh Lào Cai cần tập trung cao độ nhân lực và phương tiện để tiếp tục tổ chức tìm kiếm người mất tích, chăm lo đời sống các gia đình có người bị nạn. Quan tâm hỗ trợ sinh kế đối với các hộ dân bị thiệt hại để sớm ổn định đời sống và sản xuất. Bên cạnh đó, cần bám sát và cảnh giác trước những diễn biến bất thường của thời tiết, hạn chế tối đa thiệt hại do thiên tai gây ra.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện số 797/CĐ-TTg ngày 13/9/2023 về việc tập trung khắc phục hậu quả lũ quét tại Lào Cai và chủ động ứng phó mưa lũ ở miền núi, trung du Bắc Bộ. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Thường trực Ban chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai, Ủy ban quốc gia ứng phó sự cố, thiên tai và tìm kiếm cứu nạn, các bộ trưởng, Chủ tịch Ủy ban nhân dân các tỉnh không được lơ là, chủ quan, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo khắc phục nhanh hậu quả đợt thiên tai vừa qua, sớm ổn định lại đời sống cho người dân, chủ động triển khai các biện pháp ứng phó thiên tai theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 732/CĐ-TTg ngày 8/8/2023. Thủ tướng yêu cầu Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai và các địa phương khác huy động lực lượng tập trung tìm kiếm những người còn đang bị mất tích, cứu chữa người bị thương; tổ chức thăm hỏi, động viên, hỗ trợ kịp thời các gia đình bị thiệt hại, nhất là những gia đình có người bị nạn, hộ bị mất nhà cửa, hộ nghèo, khó khăn. Theo dõi chặt chẽ diễn biến mưa lũ, chủ động chỉ đạo, triển khai công tác ứng phó kịp thời, hiệu quả nhằm bảo đảm an toàn tính mạng cho người dân, trong đó tiếp tục tổ chức rà soát, di dời, sơ tán ngay người dân ra khỏi khu vực nguy hiểm, nhất là có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, ngập sâu…