Hợp tác ngăn chặn vi phạm bản quyền trực tuyến tại Việt Nam

Tham dự có các đại diện Bộ Thông tin và Truyền thông, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia, Sở Thông tin và Truyền thông một số địa phương, Cục An ninh mạng (Bộ Công an)… cùng nhiều đơn vị là chủ sở hữu bản quyền gồm Đài Phát thanh-Truyền hình ở Trung ương và địa phương, các cơ quan thông tấn báo chí. Ngoài ra, còn có đại diện tập đoàn Canal+ (Pháp), Paramount Pictures (Mỹ), Công ty TNHH Truyền hình số vệ tinh (VSTV/K+), Công ty Cổ phần Truyền thông đa phương tiện Thủ Đô…

Để lần lượt làm rõ các vấn đề, hội thảo chia thành 3 phiên thảo luận chi tiết là: “Xây dựng và hợp tác trong việc đưa ra các giải pháp bảo vệ bản quyền”, “Tính hiệu quả của việc thực thi các giải pháp ngăn chặn hành vi vi phạm” và “Thông điệp giúp người xem thay đổi quan niệm và hành vi”.

Một biểu đồ cho thấy vi phạm bản quyền video trực tuyến tại Việt Nam ở mức cao.

Hiện nay, vi phạm bản quyền nội dung số là vấn nạn nhức nhối diễn ra trên phạm vi toàn cầu, trong đó có Việt Nam. Ở Việt Nam, trên môi trường internet có hàng nghìn trang thông tin điện tử tổng hợp và mạng xã hội đang hoạt động, trong đó có các mạng xã hội xuyên biên giới như Facebook, YouTube, các trang thông tin và mạng xã hội này hằng ngày truyền tải lượng thông tin báo chí, nội dung số, video clip khổng lồ tới hàng triệu người dùng. Trong đó, có nhiều nội dung thông tin được lưu trữ, đăng tải trái phép, không thực hiện đúng quy định về trao đổi bản quyền với các chủ sở hữu bản quyền nội dung, gây thiệt hại tới quyền lợi và uy tín của các đơn vị chủ sở hữu nội dung.

Báo cáo cũng chỉ ra rằng kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền sẽ giúp gia tăng giá trị nhờ vào việc tăng lượng khách hàng hợp pháp và tăng doanh thu của lĩnh vực video trực tuyến cao cấp, có thể tăng gấp đôi giá trị đầu tư cho các nội dung video trực tuyến trong nước lên mức 150 triệu USD vào năm 2027 so với con số ​​hiện tại ước tính là 75 triệu USD. Các biện pháp gia tăng kiểm soát tình trạng vi phạm bản quyền sẽ làm cho khoảng 60% hoặc nhiều hơn số thuê bao trái phép phải chuyển đổi sang các dịch vụ SVOD chi phí thấp và phổ biến ở Việt Nam. Bên cạnh đó là tạo thêm 4.870 việc làm mới cho thị trường lao động nhờ sản lượng lao động trong lĩnh vực video tăng lên 351 triệu USD vào năm 2027, một mức tăng đáng kể so với con số 134 triệu USD hiện nay.

Phát biểu tại hội thảo, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử Lê Quang Tự Do cho biết, trong thời gian vừa qua, đơn vị này đã nhận được rất nhiều đơn thư yêu cầu xử lý vi phạm bản quyền trực tuyến, đa số là các nội dung về giải trí như bóng đá, phim, game show (trò chơi truyền hình), ca nhạc... Các hình thức, phương pháp vi phạm bản quyền hết sức tinh vi và biến đổi liên tục, luôn che dấu thông tin chi tiết và thực hiện xuyên biên giới từ nước ngoài cung cấp dịch vụ vào Việt Nam.

Chia sẻ thêm về thực trạng, Giám đốc Trung tâm Bản quyền Nội dung số Việt Nam Phạm Hoàng Hải cho biết:

Hiện nay việc vi phạm bản quyền trên môi trường số diễn ra công khai trên nhiều nền tảng, nội dung bị vi phạm thuộc sở hữu của các đơn vị sản xuất nội dung số được phát sóng và đăng tải trên các nền tảng truyền thông, gây thiệt hại cho chủ sở hữu.Các hành vi vi phạm bản quyền phổ biến như: Thực hiện livestream (phát trực tiếp) trên các mạng xã hội hoặc website; copy nguyên trạng các nội dung đã phát hoặc cắt ghép, chỉnh sửa các video, sau đó đăng tải trái phép lên nhiều nền tảng như: các website, ứng dụng (app) OTT được nhà nước cấp phép; các website đăng ký tên miền và đặt server ở nước ngoài; các app OTT lậu được chia sẻ trên internet hoặc được cài đặt qua các thiết bị Android TV Box; các mạng xã hội phổ biến như Facebook, YouTube, TikTok, Gapo, TalkTV, Instagram, Twitch; các nhà cung cấp nội dung trên mạng di động… Tính đến tháng 6/2022, Trung tâm bản quyền nội dung số Việt Nam đã phối hợp cùng các cơ quan chức năng, chặn truy cập của người dùng tại Việt Nam đến hơn 500 website vi phạm bản quyền.

Đại diện Công ty CP Truyền thông đa phương tiện Thủ Đô (Thủ Đô Multimedia), một đơn vị có nhiều kinh nghiệm và thành tựu trong lĩnh vực chống vi phạm bản quyền, Tổng Giám đốc Nguyễn Ngọc Hân đã đưa ra giải pháp công nghệ để chủ động ngăn chặn hiệu quả vi phạm bản quyền trực tuyến, đó là sử dụng Sigma DRM để khóa mã các nội dung có bản quyền khi phân phối trên môi trường internet kết hợp với Finger Print để loại bỏ ngay lập tức các luồng phát lậu trực tiếp. Một diễn giả khác, Phó Trưởng Ban Kiểm tra của Đài Truyền hình Việt Nam (VTV) Nguyễn Thanh Vân thì góp ý rằng bên cạnh các giải pháp kỹ thuật, việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức và ý thức về bản quyền cũng rất quan trọng.

Hội thảo thu hút đông đảo các nhà sản xuất nội dung, đại diện các cơ quan chức năng và chuyên gia công nghệ.

Một ý kiến đáng chú ý nữa là của bà Celine Boyer, Trưởng phòng An ninh mạng của Tập đoàn Canal+ (Pháp). Bà cho rằng để rút ngắn thời gian tiến hành chặn, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch có thể thiết lập một công cụ để kết nối giữa đơn vị phát sóng/chủ sở hữu quyền, vừa để thu thập các trang web cần phải chặn cùng với các bằng chứng, và kết nối với các ISP để việc chặn truy cập có thể được thực thi một cách gần như tự động bởi các ISP. Cuối cùng, để tăng nhận thức của cộng đồng, ngoài việc chặn tên miền, có thể chuyển hướng người dùng tới một trang web nêu rõ rằng trang web họ đang cố truy cập là trang web lậu và hướng họ tới những dịch vụ hợp pháp…