Hội tụ những quyết sách lớn về giáo dục và đào tạo

Năm 2025 khép lại với nhiều dấu ấn đậm nét của ngành giáo dục và đào tạo. Đây không chỉ là năm kết thúc nhiệm kỳ, mà còn là thời điểm hội tụ các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về giáo dục và đào tạo, mở ra giai đoạn phát triển mới với những quyết sách mang tính đột phá, toàn diện và dài hạn.

Lễ khởi công công trình Trường Phổ thông Nội trú liên cấp TH và THCS Hua Bum, tỉnh Lai Châu. (Ảnh THU TRANG)
Lễ khởi công công trình Trường Phổ thông Nội trú liên cấp TH và THCS Hua Bum, tỉnh Lai Châu. (Ảnh THU TRANG)

Dấu mốc quan trọng đầu tiên phải kể đến là ngày 22/8/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 71-NQ/TW về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Không chỉ tiếp tục khẳng định quan điểm giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu, đây là Nghị quyết đầu tiên của Đảng khẳng định giáo dục và đào tạo còn là nhân tố quyết định tương lai của dân tộc, là động lực quan trọng cho sự phát triển bứt phá của đất nước.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định, chưa khi nào ngành giáo dục được Đảng, Nhà nước quan tâm và kỳ vọng nhiều như hiện nay. Trên tinh thần đó, triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW, Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò trung tâm trong sự nghiệp đổi mới giáo dục, theo phương châm: “Lấy chất lượng làm trục-lấy nhà giáo làm then chốt-lấy công nghệ làm đòn bẩy”. Từ định hướng này, nhiều nhiệm vụ, giải pháp đã được triển khai đồng bộ.

Song hành với Nghị quyết số 71-NQ/TW, năm 2025, chính sách an sinh giáo dục tiếp tục được chú trọng khi Bộ Chính trị đã thống nhất đưa ra nhiều chủ trương, quyết sách chiến lược quan trọng, thể hiện rõ tư duy phát triển giáo dục vì con người và công bằng xã hội. Trong đó có quyết định miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non đến hết trung học phổ thông công lập trên phạm vi cả nước; thống nhất chủ trương xây dựng Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035; thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng 248 trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền, trong đó hoàn thành 100 trường trong năm 2026.

Chưa khi nào ngành giáo dục được Đảng, Nhà nước quan tâm và kỳ vọng nhiều như hiện nay. Trên tinh thần đó, triển khai Nghị quyết số 71-NQ/TW, Bộ Giáo dục và Đào tạo xác định nhiệm vụ trọng tâm là xây dựng và phát triển đội ngũ nhà giáo là lực lượng nòng cốt, giữ vai trò trung tâm trong sự nghiệp đổi mới giáo dục, theo phương châm: “Lấy chất lượng làm trục-lấy nhà giáo làm then chốt-lấy công nghệ làm đòn bẩy”. Từ định hướng này, nhiều nhiệm vụ, giải pháp đã được triển khai đồng bộ.

Bộ trưởng Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn

Việc khởi công các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học và trung học cơ sở tại các xã biên giới đất liền có ý nghĩa chính trị-xã hội và nhân văn sâu sắc, khẳng định sự chăm lo của Đảng, Nhà nước đối với đồng bào, đội ngũ nhà giáo và học sinh nơi “phên dậu” của Tổ quốc.

Năm 2025 cũng ghi dấu bước tiến lớn trong đột phá xây dựng và hoàn thiện thể chế giáo dục. Lần đầu tiên chỉ trong một năm, Quốc hội đã thông qua 4 dự án luật quan trọng thuộc lĩnh vực giáo dục và đào tạo, gồm: Luật Nhà giáo; Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi).

Cùng với đó, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chủ trì tham mưu xây dựng và trình Quốc hội ban hành 4 nghị quyết, gồm: Nghị quyết về phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ em từ 3-5 tuổi; Nghị quyết về miễn, hỗ trợ học phí đối với trẻ em mầm non, học sinh phổ thông, người học chương trình giáo dục phổ thông trong cơ sở giáo dục thuộc hệ thống giáo dục quốc dân; Nghị quyết về chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo giai đoạn 2026-2035; Nghị quyết về một số cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội để thực hiện đột phá phát triển giáo dục và đào tạo. Đây là những "hòn đá tảng" tạo nền móng vững chắc, hành lang pháp lý đồng bộ để vận hành một nền giáo dục hiện đại và hiệu quả trong thời gian tới.

Thực hiện chủ trương sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn các địa phương sáp nhập, hợp nhất hoặc chuyển đổi mô hình cơ sở giáo dục quy mô nhỏ, chưa bảo đảm quy mô tối thiểu.

Việc tinh gọn này không chỉ giảm đầu mối hành chính, tiết kiệm chi thường xuyên mà quan trọng hơn là tập trung nguồn lực cho hoạt động chuyên môn, bước đầu khắc phục tình trạng thiếu, thừa giáo viên tại nhiều địa phương.

Trên bình diện quốc tế, giáo dục Việt Nam tiếp tục tỏa sáng. Năm 2025, 100% số thí sinh tham dự các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực đều đoạt giải, mang về 13 Huy chương vàng, 16 Huy chương bạc và 8 Huy chương đồng. Đáng chú ý, lần đầu tham dự Olympic Trí tuệ nhân tạo quốc tế, Việt Nam đã xuất sắc xếp thứ 4 trong hơn 60 quốc gia. Đoàn Việt Nam cũng đạt thành tích cao nhất từ trước tới nay tại Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế được tổ chức tại Hoa Kỳ với 2 giải nhì và 1 giải ba... Cùng với các môn văn hóa cơ bản, học sinh Việt Nam còn ghi dấu ấn ở lĩnh vực thể thao, âm nhạc, nghệ thuật, cho thấy sự đa dạng trong phát hiện và bồi dưỡng năng lực.

Năm 2025, 100% số thí sinh tham dự các kỳ thi Olympic quốc tế và khu vực đều đoạt giải, mang về 13 Huy chương vàng, 16 Huy chương bạc và 8 Huy chương đồng. Đáng chú ý, lần đầu tham dự Olympic Trí tuệ nhân tạo quốc tế, Việt Nam đã xuất sắc xếp thứ 4 trong hơn 60 quốc gia. Đoàn Việt Nam cũng đạt thành tích cao nhất từ trước tới nay tại Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế được tổ chức tại Hoa Kỳ với 2 giải nhì và 1 giải ba...

Năm 2025 đánh dấu việc hoàn thành trọn vẹn chu trình triển khai chương trình sách giáo khoa giáo dục phổ thông từ lớp 1 đến lớp 12, đạt được nhiều kết quả cả chiều rộng và chiều sâu, đáp ứng mục tiêu của chương trình mới - một cuộc đổi mới toàn diện ở bậc học phổ thông.

Trong bối cảnh đó, kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông 2025 trở thành một sự kiện có ý nghĩa lịch sử. Kỳ thi diễn ra trong bối cảnh gắn với quá trình sắp xếp, tinh gọn bộ máy, tổ chức chính quyền địa phương hai cấp trên phạm vi cả nước.

Đây là năm đầu tiên triển khai cho học sinh theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2018 thi tốt nghiệp trung học phổ thông, nhưng vẫn duy trì bộ đề riêng cho học sinh theo Chương trình Giáo dục phổ thông 2006. Thành công của kỳ thi đã khẳng định khả năng “chuyển đổi trạng thái” linh hoạt và sự phối hợp hiệu quả của toàn ngành.

Một quyết sách chiến lược khác được triển khai trong năm nay là chủ trương sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất trên cả nước, từ năm học 2026-2027. Theo lộ trình, đến năm 2030 hoàn thành việc cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh. Đây là định hướng chiến lược nhằm chuẩn hóa nội dung giáo dục phổ thông, bảo đảm công bằng trong tiếp cận tri thức và tạo nền tảng cho chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái học liệu quốc gia.

Nhìn tổng thể, năm 2025 là năm hội tụ của những quyết sách lớn, mang tính đột phá và có chiều sâu chiến lược. Những kết quả đạt được từ hoàn thiện thể chế, bảo đảm an sinh đến chất lượng thực tiễn không chỉ khẳng định quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Đảng, Nhà nước mà còn cho thấy giáo dục Việt Nam đang bước vào chặng đường đổi mới toàn diện, bền vững, hướng tới mục tiêu phát triển con người và nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong kỷ nguyên mới.

Có thể bạn quan tâm