Năm 2024, Đảng đoàn Hội đồng nhân dân Đồng Nai đã trình Ban Thường vụ Tỉnh ủy xem xét, ban hành Đề án nâng cao chất lượng hoạt động, hiệu lực, hiệu quả của Hội đồng nhân dân các cấp.
Đây là một trong những việc làm thể hiện quyết tâm rất lớn của cơ quan quyền lực nhà nước ở địa phương trong việc nâng cao chất lượng hoạt động, nhất là giám sát, thực sự xứng đáng đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền làm chủ của nhân dân. Hoạt động giám sát hướng đến mục đích bảo đảm cho Hiến pháp và pháp luật của Nhà nước được thực hiện đúng đắn, thống nhất và hiệu quả; phát hiện những sai phạm, hạn chế, thiếu sót, qua đó có biện pháp xử lý, chấn chỉnh, khắc phục kịp thời, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước ở địa phương.
Đẩy mạnh giám sát chuyên đề
Đơn cử như, Thường trực Hội đồng nhân dân Đồng Nai vừa hoàn thành đợt giám sát chuyên đề về kết quả thực hiện lĩnh vực đột phá về phát triển thương mại, dịch vụ tổng hợp hiện đại, trọng tâm là dịch vụ du lịch, dịch vụ logistics trên địa bàn tỉnh. Đây là một trong bốn lĩnh vực đột phá được xác định trong Nghị quyết Đại hội đảng bộ tỉnh lần thứ XI nhiệm kỳ 2020-2025.
Quá trình tiến hành giám sát, đoàn đã kịp thời có một số kiến nghị cụ thể, xác đáng đến Thường trực, các Ban Hội đồng nhân dân, huyện, Ban Cán sự đảng Ủy ban nhân dân tỉnh, Ủy ban nhân dân, các huyện, thành phố trực thuộc. Kết quả đợt giám sát đã được Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh báo cáo công khai tại kỳ họp Hội đồng nhân dân tỉnh giữa năm 2024.
Ngay sau kỳ họp, Hội đồng nhân dân nhanh chóng ban hành Nghị quyết về kết quả giám sát thực hiện lĩnh vực đột phá về phát triển thương mại, dịch vụ tổng hợp hiện đại, trọng tâm là dịch vụ du lịch, dịch vụ logistics. Bên cạnh chỉ ra những kết quả đạt được, nội dung Nghị quyết nêu lên một số hạn chế, nguyên nhân và lưu ý nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu sắp tới.
Với tác dụng, ý nghĩa quan trọng của phương thức giám sát chuyên đề, ngay từ bây giờ, Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai đã sớm xây dựng, thông qua chương trình giám sát năm 2025. Theo đó, Hội đồng nhân dân tỉnh sẽ thực hiện giám sát chuyên đề về kết quả giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của công dân toàn tỉnh giai đoạn 2021-2024. Thường trực Hội đồng nhân dân sẽ giám sát công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng và hoạt động thanh tra của các cơ quan, đơn vị trên địa bàn tỉnh. Đây là những lĩnh vực khá phức tạp, nhạy cảm, đòi hỏi các thành viên đoàn giám sát phải am hiểu chuyên môn phạm vi sâu rộng.
Trước đó, trong năm 2023, đoàn giám sát của Hội đồng nhân dân Đồng Nai đã tổ chức 4 cuộc giám sát chuyên đề về kết quả thực hiện công tác cải cách hành chính nhà nước tại nhiều địa phương và các sở, ngành trên địa bàn tỉnh. Thường trực Hội đồng nhân dân các ban Hội đồng nhân dân và các tổ đại biểu Hội đồng nhân dân đã tổ chức 64 cuộc khảo sát, giám sát chuyên đề về 34 nội dung.
Thực tế khẳng định, việc ban hành nghị quyết giám sát chuyên đề của Hội đồng nhân dân tỉnh từ đầu nhiệm kỳ 2021-2026 đến nay, làm căn cứ để các cơ quan hữu quan củng cố, kiện toàn chương trình công tác, sát sao lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý, điều hành. Việc làm này còn giúp Hội đồng nhân dân có điều kiện rà soát, sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật phục vụ nhiệm vụ chính trị ở địa phương.
Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Đồng Nai Hoàng Thị Bích Hằng giám sát một dự án trên địa bàn. |
Quyết theo đuổi đến cùng việc thực hiện kết luận giám sát
Bên cạnh giám sát chuyên đề, Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai thường xuyên chú trọng các hình thức giám sát khác đầy trách nhiệm, được cử tri đánh giá cao, nội dung có trọng tâm, trọng điểm, tập trung vào những vấn đề nhân dân quan tâm, bức xúc, lo lắng.
Từ ngày 9-20/9 này, Hội đồng nhân dân Đồng Nai tổ chức đoàn giám sát kết quả thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025 trên địa bàn tỉnh. Đoàn sẽ đi khảo sát thực tế tại một số xã theo lựa chọn ngẫu nhiên thuộc 3 huyện khác nhau, để có cơ sở thuyết phục xây dựng báo cáo kết quả giám sát trình Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh xem xét, kết luận.
Trước đó, hoạt động giám sát trong 8 tháng đầu năm 2024 của Thường trực Hội đồng nhân dân, các Ban Hội đồng nhân dân và các Tổ đại biểu Hội đồng nhân dân tỉnh Đồng Nai vừa chú trọng về số lượng, vừa đều khắp trên các lĩnh vực, với 32 cuộc khảo sát, giám sát về 19 nội dung. Trong đó, đi sâu nhiều vấn đề quan trọng như: công tác tuyển dụng, quản lý giáo viên tại một số cơ sở giáo dục công lập; việc đầu tư xây dựng khu tái định cư phục vụ các dự án thu hồi đất tại 4 đơn vị trên địa bàn tỉnh; kết quả thực hiện công tác đào tạo nghề…Tăng cường giám sát việc giải quyết đơn thư, khiếu nại phản ánh của công dân nhằm nắm bắt, kiến nghị những vấn đề liên quan theo dõi các nội dung phản ánh của báo chí và cử tri. Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh tổ chức thành công phiên giải trình giữa hai kỳ họp, để theo dõi, đôn đốc chặt chẽ việc giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo của cử tri.
Cùng quan điểm đặt quyền lợi chính đáng, hợp pháp của người dân lên hàng đầu, Hội đồng nhân dân cấp huyện, cấp xã trong toàn tỉnh cũng đã chủ động tổ chức nhiều nội dung khảo sát, giám sát nổi bật, thiết thực, phản ánh đậm nét hơi thở cuộc sống. Các lĩnh vực được giám sát rất đa dạng, rộng khắp như kinh tế-xã hội, y tế, giáo dục, lao động, văn hóa, thể thao, đầu tư-xây dựng, tài chính, an ninh-quốc phòng, hoạt động của các cơ quan tư pháp, việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Hội đồng nhân dân, việc giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân, các kết luận sau giám sát, các ý kiến kiến nghị của cử tri.
Đáng chú ý, hình thức giám sát thông qua diễn đàn chất vấn-trả lời chất vấn tại các kỳ họp thường lệ ngày càng được Hội đồng nhân dân tiến hành sôi nổi, đổi mới, bài bản, đề cao trách nhiệm cá nhân của người được chất vấn. Nội dung chất vấn liên quan đến tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, việc triển khai thực hiện Nghị quyết của Hội đồng nhân dân và được cơ quan, đơn vị chịu sự giám sát nghiêm túc phối hợp, chấp hành.
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Nguyễn Thị Hoàng trả lời chất vấn tại kỳ họp giữa năm của HĐND tỉnh. |
Điểm mới tại kỳ họp tỉnh giữa năm 2024, lần đầu tiên, 3 Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh đăng đàn trả lời chất vấn, bên cạnh các “tư lệnh” ngành ở địa phương. Kỳ họp này cũng giống như các kỳ họp trước đây, Hội đồng nhân dân ra Nghị quyết chất vấn-trả lời chất vấn, nhằm giám sát “lời hứa” của lãnh đạo Ủy ban nhân dân tỉnh và tư lệnh các ngành. Đây là căn cứ để đại biểu tái chất vấn đối với “lời hứa” chưa được chính quyền thực hiện hiệu quả và đề nghị chỉ đạo sâu sát, giao trách nhiệm cụ thể cho các đơn vị, địa phương thực thi cam kết, giải pháp đưa ra, đáp ứng mong đợi của cử tri.
Tuy nhiên, theo Hội đồng nhân dân tỉnh, bên cạnh những kết quả đạt được, hoạt động giám sát vẫn còn những hạn chế nhất định. Nổi lên là việc thực hiện kiến nghị sau giám sát ở một số nội dung còn rất chậm, có lúc, có nơi chưa thật sự nghiêm túc, triệt để.
Để các cuộc giám sát được chuẩn bị chu đáo, chặt chẽ, khoa học, đáp ứng mục tiêu, yêu cầu đề ra, Chủ tịch Hội đồng nhân dân Đồng Nai Thái Bảo cho rằng, Thường trực Hội đồng nhân dân các cấp cần đề cao vai trò, trách nhiệm trong công tác chỉ đạo, điều hành hoạt động giám sát của các cơ quan, của đại biểu Hội đồng nhân dân mình. Phát huy hơn nữa tính chủ động trong phát hiện, lựa chọn vấn đề nóng, nổi cộm và xác định rõ chủ thể giám sát.
Đối với giám sát chuyên đề, Hội đồng nhân dân các cấp cần quyết liệt hơn nữa giám sát việc giải quyết kiến nghị của cử tri, rà soát kết quả giải quyết gửi đến kỳ họp Hội đồng nhân dân cấp có thẩm quyền, để đề nghị cơ quan chức năng vào cuộc xử lý dứt điểm, nhất là những trường hợp bức xúc kéo dài.