Hiện tượng trẻ dậy thì sớm

Mới lên 10 nhưng Nguyễn Hồng Ng., học sinh lớp 5, trường tiểu học Ng.L (Long Biên - Hà Nội) chẳng khác gì thiếu nữ. Cân nặng 50kg, cao 1,47m vượt trội so với các bạn cùng trang lứa. Ng thường bị xếp ngồi cuối lớp. Thoạt nhìn cô bé, ai cũng nghĩ hẳn đó phải là một thiếu nữ.

Mẹ Ng. kể, lên lớp hai, Ng đã xuất hiện kinh nguyệt. Hôm đó, bé đang học ở trường thì được cô giáo đưa về nhà. Suốt dọc đường, Ng khóc như mưa vì nghĩ mình sắp chết. Dù mẹ và cô giáo giải thích hết lời, Ng cũng không hiểu và nhất quyết không đến trường.

Mấy ngày sau, khi hiện tượng đó qua đi, Ng mới dám quay lại lớp. Các bác sĩ bệnh viện Phụ sản Trung ương, sau khi khám cho Ng, kết luận em dậy thì sớm.

“Chuyện xảy ra với cháu đã lâu, nhưng cứ đến “ngày”, tôi thấy cháu vẫn tỏ ra vô cùng lo sợ” - Bà mẹ kể.

Năm 1997, Khoa Nội tiết cũng tiếp nhận một bé gái mới 2 tháng tuổi đã có biểu hiện tương tự. Mới đây nhất là trường hợp bé Nguyễn Thị Huỳnh N, sinh ngày 5/6/2003 tại phường Thống Nhất, Biên Hoà. Hay một bé trai 26 tháng tuổi (Hà Nội) mọc ria mép, giọng nói ồm ồm, phát triển cơ bắp và bộ phận sinh dục như một thanh niên trưởng thành.

Phó Trưởng khoa Nội tiết, bệnh viện Nhi Trung ương, bác sĩ Vũ Chí Dũng, cho biết, trong vòng gần 10 năm (từ 1996 đến 2005), bệnh viện tiến hành khám và điều trị cho 71 trường hợp dậy thì sớm, trong đó có 23 bé trai, 48 bé gái (cháu nhỏ nhất mới 2 tháng tuổi).

Tổn thương tâm lý

Theo nghiên cứu của Khoa Nội tiết, bệnh viện Nhi Trung ương, dậy thì sớm ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và tinh thần trẻ em.

“Trí não trẻ chưa đủ nhận biết mọi điều xung quanh thì cơ thể đã phát triển như người trưởng thành. Điều này khiến đứa trẻ cảm thấy xấu hổ, lo lắng, bất an  về những thay đổi thể chất của mình so với các bạn.

Trẻ gái có thể buồn rầu và dễ cáu, trẻ trai có thể hay gây gổ nhiều hơn và cũng có thể có khuynh hướng tình dục không thích hợp ở tuổi của chúng. Đáng lo ngại là trẻ gái dậy thì sớm rất dễ bị xâm phạm tình dục” – bác sĩ Dũng nói.

Thạc sĩ Lê Thị Ngọc Bích, Trung tâm Tư vấn Sức khỏe Sinh sản&Phát triển Cộng đồng, Hội Kế hoạch hóa Gia đình Việt Nam, cũng cho rằng, những bé gái có trọng lượng cơ thể vượt quá mức cho phép ở tuổi lên 5, lên 7 có xu hướng dậy thì sớm hơn so với bạn cùng lứa. Dậy thì sớm là một trong những nguyên nhân khiến trẻ yêu quá sớm, làm gia tăng nguy cơ nạo phá thai ở tuổi vị thành niên.

Ngoài ảnh hưởng đến tâm lý, dậy thì sớm cũng tác động đến phát triển thể chất của trẻ. Do xương trẻ trưởng thành sớm và sự phát triển ngưng lại trước độ tuổi thông thường, trẻ dậy thì sớm thường không đạt được chiều cao đầy đủ khi trưởng thành. 

Đâu là nguyên nhân

Nguyên nhân dậy thì sớm, theo các bác sĩ thăm khám cho Ng, có thể là do Ng được ăn uống quá nhiều chất bổ nhưng lại lười vận động. Cơ thể em, vì thế, phát triển nhanh hơn mức bình thường. Trường THCS Trưng Nhị có một nữ học sinh mới 13 tuổi mà nặng hơn 70 kg và cơ thể em đầy đặn như một thiếu nữ.

“Chế độ ăn uống nhiều calorie, đồ ăn nhanh nhiều chất bổ cùng với việc lạm dụng nhiều thuốc bổ cũng có tác dụng làm thức dậy chức năng giới tính khiến trẻ dậy thì sớm” – Thạc sĩ Bích nói.

Tuy nhiên, nhiều ca dậy thì sớm thường được quy kết ở nguyên nhân bệnh lý. “Dậy thì sớm thường gặp ở một số bệnh liên quan đến não như u não, động kinh, u nang buồng trứng, u tuyến thượng thận, v.v... Các bệnh đó thường kéo theo sự xuất hiện một số đặc tính sinh dục thứ phát, kích thích ngực, lông mu, bộ phận sinh dục phát triển. Đó là dậy thì sớm thật. Tuy nhiên, nhiều trường hợp dậy thì sớm thật không tìm thấy nguyên nhân, còn gọi là dậy thì sớm thật vô căn” - bác sĩ Dũng cho biết.

“Ngoài ra, những đứa trẻ nào xem ti vi hoặc sử dụng máy vi tính quá nhiều, lượng melatonin trong cơ thể sẽ suy giảm. Hàm lượng hormon giấc ngủ này càng thấp càng thúc đẩy quá trình dậy thì của trẻ – bác sĩ Dũng giải thích thêm – Hiện tuổi dậy thì ở thanh thiếu niên Việt Nam đến sớm hơn nhiều so với cách đây 10 năm”.

Cách đây hơn 10 năm, tuổi dậy thì trung bình ở trẻ Việt Nam là 13-14 tuổi. Hiện nay, khoảng thời gian giao thời ấy giảm xuống, có trẻ từ 8-9 tuổi. Theo các chuyên gia nghiên cứu tâm sinh lý, xã hội càng phát triển, mức sống càng cao, trẻ được chăm sóc tốt thì càng dễ dậy thì sớm.

Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng sự xuất hiện dày đặc trên màn ảnh những hình ảnh bạo lực và tình dục cũng có những tác động nhất định khiến nhiều trẻ em dậy thì sớm.

Dậy thì sớm do những nguyên nhân như u não, teo não, v.v..., rất dễ dẫn đến tử vong. Do vậy, đối với những đứa trẻ này cần lập tức tiến hành phẫu thuật. Dậy thì sớm thật vô căn nếu không được điều trị sớm sẽ dễ dẫn đến bệnh lùn.

Hiện dậy thì sớm thật vô căn được chữa trị bằng thuốc Diphereline. Trẻ sử dụng loại thuốc này đến khi hòa nhập với tuổi dậy bình thường (trẻ gái dùng đến 12-13 tuổi, trẻ trai dùng đến 14-15 tuổi). Nhưng để điều trị bằng loại thuốc này, bệnh nhân phải mất một khoản chi phí không nhỏ.

Trẻ dậy thì sớm cần có sự chăm sóc đặc biệt, được kịp thời đưa đến bệnh viện kiểm tra, điều trị nhằm giải tỏa gánh nặng tâm lý cho trẻ và cha mẹ, cải thiện chiều cao cơ thể của chúng và tránh nảy sinh những hậu quả nghiêm trọng.