Phó Chủ tịch UBND huyện Đakrông Hồ Thị Cúc cho biết: "Hát xiêng là lối hát thể hiện được nhiều cung bậc về tâm trạng vui, buồn, giận dỗi, yêu thương; là lối hát ví von, có giai điệu rõ ràng của người hát để giãi bày tình cảm, nhắc về kỷ niệm, tâm sự lỗi lầm, hàm ý trách móc, mượn cảnh vật và sự việc để nói lên những vấn đề xảy ra trong cuộc sống gia đình, cộng đồng và xã hội...".
Trong ngày hội lớn, sau phần lễ cúng trang nghiêm, con cháu trong các dòng họ, bản làng sum họp vui vầy và múa hát xiêng. Mở đầu là tiếng hát của một người có uy tín trong dòng tộc nói về ý nghĩa của ngày hội để mở màn, tạo thêm sinh khí, sự cuốn hút và kích thích khả năng sáng tác của những người cùng tham gia. Người tiếp đến sẽ đối đáp lại lời người vừa hát, thổ lộ niềm vui, nỗi buồn, sự trách móc, biểu hiện sự đồng tình hoặc không đồng tình với người hát trước. Hòa cùng với hát xiêng là âm thanh của các nhạc khí như: khèn, xar, thanh la, chiêng, trống; các điệu nhảy múa và tiếng reo hò của những người đến dự hội. Âm thanh của các nhạc khí hòa cùng lời bài hát xiêng, biến đổi theo tâm trạng của người hát và phụ thuộc vào lễ hội...
Hát xiêng cũng là một lối hát giao duyên của nhiều chàng trai, cô gái Pa Cô. Đó là những lời hẹn hò, thề ước với nhau rất lãng mạn mang nét văn hóa độc đáo của người Pa Cô. Nghệ nhân Kăn Giêng, ở xã Tà Rụt (huyện Đakrông) cho biết: "Muốn hát làn điệu xiêng hay phải có khèn bè thổi đệm, lúc đó, câu hát mới hòa quyện cùng làn gió núi an lành thổi qua nương, qua rẫy đến với người mình yêu thương...". Chúng tôi được nghệ nhân Kăn Giêng hát cho nghe một bài xiêng rất hay, thể hiện nỗi nhớ nhung của cô gái Pa Cô với người yêu. Chàng trai vì sợ phận nghèo không mang lại hạnh phúc cho cô gái cho nên không dám đến cùng cô thức ngắm trăng bên bờ suối vắng. Cô gái đã hiểu thấu lòng người yêu và cất lên tiếng hát: “Anh ơi hãy đến, ta cùng chung một lời ca, hãy đến đây cùng thức ngắm trăng. Em mong mỏi chờ anh sao anh không đến...". Hay còn nhiều bài hát xiêng khác có ý nghĩa trong đời sống gia đình mà nhiều người đàn ông vẫn thường hát để đánh thức vợ dậy lo toan việc nhà trong mỗi buổi sáng của ngày mới.
Những bài hát xiêng hay ra đời từ ngàn xưa nhưng đến nay vẫn còn được lưu giữ lại, được nhiều chàng trai, cô gái Pa Cô hát trong các dịp lễ, Tết. Lời bài hát có giá trị giáo dục về đạo đức, sự cần cù, yêu thương giữa con người với con người và đoàn kết trong cộng đồng dân cư...
