Kiến nghị về việc tổ chức cuộc trưng cầu dân ý về việc soạn thảo bản hiến pháp mới do các hạ nghị sĩ Nattapong Ruangpanyawut của đảng Hướng tới tương lai (MFP) và Jullapan Amornwiwat của đảng Pheu Thai đưa ra. Trong phiên bỏ phiếu của Hạ viện Thái Lan, bản kiến nghị đã nhận được 323 phiếu ủng hộ và một phiếu trắng.
Kiến nghị của phe đối lập kêu gọi chính phủ tổ chức một cuộc trưng cầu để hỏi ý kiến người dân về việc Thái Lan có nên thay thế bản hiến pháp hiện nay bằng một bản hiến pháp mới, do một hội đồng soạn thảo hiến pháp bao gồm các đại diện được bầu cử viết ra hay không.
Kiến nghị cũng đề xuất tổ chức cuộc trưng cầu dân ý trong cùng ngày với cuộc tổng tuyển cử tới, được Ủy ban Bầu cử dự kiến ấn định vào ngày 7/5/2023. Lãnh đạo đảng MFP Pita Limjaroenrat ngày 3/11 khẳng định, việc tổ chức trưng cầu dân ý và tổng tuyển cử trong cùng ngày sẽ giúp chính phủ tiết kiệm được thời gian và tiền bạc.
Ông Nattapong cho rằng kiến nghị về việc tổ chức trưng cầu dân ý phù hợp với phán quyết được Tòa án Hiến pháp Thái Lan đưa ra ngày 11/3/2021 về việc Quốc hội có quyền viết ra một bản hiến pháp mới, nhưng trước đó phải trưng cầu dân ý xem người dân có muốn có một bản hiến pháp mới hay không.
Tòa án đã công bố phán quyết này dưới một hình thức ngắn gọn, trong đó nói rõ rằng quyền đưa ra một bản hiến pháp mới thuộc về người dân và chỉ một cuộc trưng cầu dân ý mới giúp Quốc hội có quyền thông qua việc viết ra và thực hiện một bản hiến pháp mới.
Để có hiệu lực và đưa vào triển khai, kiến nghị này cần nhận được sự ủng hộ từ các Thượng nghị sĩ. Tuy nhiên, hiện Thượng viện Thái Lan vẫn chưa có chương trình họp về việc này. Theo Luật Trưng cầu dân ý của Thái Lan, kiến nghị sẽ được thông báo tới Chính phủ Thái Lan sau khi được cả Hạ viện và Thượng viện thông qua.
Ông Pita nói: “Tôi hy vọng rằng sẽ có quá 50% Thượng nghị sĩ ủng hộ kiến nghị. Hồi tháng 3/2021, Thượng viện đã bác bỏ đề xuất thành lập một hội đồng soạn thảo hiến pháp để sửa đổi hiến pháp với lý do cần phải tổ chức trưng cầu dân ý trước. Lần này, các Thượng nghị sĩ không có lý do gì để phản đối cuộc trưng cầu dân ý”.
Hạ viện Thái Lan trước đó đã dự kiến sẽ tiến hành bỏ phiếu về kiến nghị này vào ngày 15/9, tuy nhiên phiên họp đã bị hoãn do không có đủ số đại biểu cần thiết tham dự.
