Diễn văn khai mạc buổi lễ do Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tĩnh Lê Ngọc Châu trình bày nhấn mạnh: Hà Tĩnh vinh dự là quê hương sinh thành, dưỡng dục, tạo nên khí phách, bản lĩnh của các bậc anh hùng hào kiệt, danh nhân văn hóa nổi tiếng, các nhà lãnh đạo cách mạng của Đảng, trong đó có người con ưu tú La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp (1723-1804).
Nguyễn Thiếp quê ở xã Kim Song Trường, huyện Can Lộc. Xuất thân trong một gia đình, dòng họ giàu truyền thống, Nguyễn Thiếp đã thể hiện trách nhiệm cao với vận mệnh của dân tộc và có những đóng góp đặc biệt trong lịch sử Việt Nam.
Nguyễn Thiếp đã đỗ thi Hương năm 1743 và sau đó thi Hội đỗ tam trường.
Năm 1756, Nguyễn Thiếp ra nhậm chức Huấn đạo ở huyện Anh Đô (nay là Anh Sơn). Năm 1762, ông được bổ chức Tri huyện Thanh Chương (Nghệ An). Đây cũng là quãng thời gian ông chứng kiến sự mục ruỗng của triều đình, chán ghét cảnh suy nhược, lộng quyền của vua Lê, chúa Trịnh, ông chọn rời bỏ quan trường, lui về dạy học. Năm 1768, Nguyễn Thiếp xin cáo quan, về lập trại Bùi Phong trên núi Thiên Nhẫn (Nam Đàn, Nghệ An) bắt đầu dạy học.
Tuy chỉ dạy học ở vùng đất Hồng Lam nhưng danh tiếng của ông lan truyền khắp cả nước. Ông nổi tiếng là người đạo hạnh thanh cao, có trình độ uyên bác. Cả nước hâm mộ tôn ông là bậc thầy. Ông chủ trương trước học sách tiểu học để bồi đắp lấy gốc, sau học kinh, truyện để biết ngọn ngành; luôn coi trọng thực chất, không coi trọng số lượng; mở rộng ngành sư phạm ra toàn diện cho con cháu toàn dân, kể cả con em quan lại triều cũ được phép đi học văn, học võ, thuộc lại ở các trấn cựu triều, đều tùy đâu tiện thì đi học... Tư tưởng và phương pháp giáo dục đó của ông đến nay vẫn còn nguyên giá trị.
Hoàng đế Quang Trung đã đánh giá rất cao La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp: “Trông lên thành Lục Niên có người tài đương ở đó, ấy là trời để dành Phu tử cho quả đức”.
Còn Giáo sư Hoàng Xuân Hãn thì cho rằng: “Nhờ Phu tử mà nho phong lan khắp cả vùng Hoan Châu”, “bởi cái đặc tính của mình, Phu tử đã liên can đến tất cả các vai chính trong màn lịch sử đương thời”...
 |
| Chương trình Nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 300 năm Ngày sinh La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp có chủ đề “La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp: Danh bất hư truyền”. |
Chương trình nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 300 năm Ngày sinh La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp có chủ đề “La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp: Danh bất hư truyền” (thời lượng 50 phút), do Nghệ sĩ ưu tú An Ninh tổng đạo diễn, âm nhạc do nhạc sĩ Quốc Dũng dàn dựng.
Chương trình là sự kết nối các trích đoạn sử thi kịch dân ca, tổ khúc dân ca và các ca khúc về quê hương Can Lộc, quê hương Hà Tĩnh. Trong đó, tập trung ca ngợi mảnh đất địa linh nhân kiệt đã sinh ra bậc hiền tài; ca ngợi đức tài và sự cống hiến, công lao to lớn của La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp với Triều đại Tây Sơn nói riêng và dân tộc nói chung.
Trước đó, trong sáng 21/10, tỉnh Hà Tĩnh phối hợp Viện Sử học quốc gia tổ chức hội thảo khoa học cấp quốc gia “La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp trong dòng chảy lịch sử-văn hóa Việt Nam” với sự tham gia của các đại biểu, chuyên gia, nhà khoa học trong nước.
Hội thảo đã nhận được gần 60 tham luận của các nhà nghiên cứu lịch sử, văn hóa trong cả nước gửi về. Hội thảo nhằm công bố những sưu tầm, khảo cứu, những nghiên cứu mới về La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp như: cuộc đời, con người, sự nghiệp, quê hương, thời đại, các mối quan hệ xã hội, lịch sử...
Qua đó bổ sung, khẳng định vai trò và những đóng góp của La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp đối với triều Tây Sơn nói riêng, với văn hóa và lịch sử nước nhà nói chung. Đồng thời bảo tồn, khai thác và phát huy các giá trị di sản văn hóa triều Tây Sơn và La Sơn phu tử Nguyễn Thiếp trên địa bàn Hà Tĩnh.
