Gia đình chị Nguyễn Thanh Mai là một trong những hộ bị ảnh hưởng nặng nề bởi tình trạng sạt lở bờ sông Lô. Hiện nay, toàn bộ nhà bếp, công trình vệ sinh đã bị sạt lở hoàn toàn, ngôi nhà hai tầng gia đình chị Mai đang ở cũng nằm ngay sát điểm sạt lở. Trong điều kiện đất đai phía sau nhà bị sạt lở hoàn toàn, không còn cách nào khác, chị Mai phải dựng tạm nhà bếp phía trước cửa nhà chính để đun nấu, rất bất tiện và mất mỹ quan.
Không chỉ gia đình chị Mai, hiện nay có hơn 11 hộ dân khu Tân Mỹ, tổ 14, thị trấn Vị Xuyên bị ảnh hưởng do sạt lở bờ sông, trong đó có 3 hộ bị thiệt hại nặng, sạt lở hoàn toàn phần bếp, công trình vệ sinh và chuồng trại chăn nuôi. Đa số các hộ bị nứt tường nhà, móng nhà bị lún và có nguy cơ sập hoàn toàn.
Sạt lở đất nghiêm trọng tại tỉnh Hà Giang
Dù sống trong cảnh bất an, lo sợ, nhất là những tháng mùa mưa, nước sông dâng cao nhưng các hộ vẫn phải bám trụ vì chưa có điều kiện chuyển đến nơi khác an toàn hơn. Khó khăn nhất là gia đình bà Nguyễn Thị Bính. Đây là hộ nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn. Bà Bính dù tuổi đã cao những vẫn phải bươn trải kiếm sống, một mình nuôi con gái lớn thường xuyên phải đi viện vì bệnh tật và 1 đứa cháu đang học phổ thông.
 |
Gia đình chị Nguyễn Thanh Mai bị sạt lở nhà bếp và công trình phụ. |
Bà Nguyễn Thị Bính cho biết: “Nhiều năm trước, gia đình tôi dựng được ngôi nhà cấp bốn có phòng khách, phòng ngủ, bếp, công trình vệ sinh. Trước kia, đất của gia đình cũng xa dòng sông, nhưng từ năm 2020 đến nay, dòng sông thay đổi dòng chảy nên đất phía sau nhà sạt lở dần, khiến ngôi nhà đang ở bị ảnh hưởng. Toàn bộ ngôi nhà đều có dấu hiệu nứt, sụt lún”.
Hiện tại, cả gia đình bà Bính phải ăn, nghỉ ở phòng khách chỉ vài mét vuông. Do hoàn cảnh khó khăn nên gia đình bà Bính vẫn phải bám trụ ở nơi nguy hiểm trong nỗi lo sợ nhà bị sạt lở mỗi khi trời mưa, nước sông dâng cao.
Tình trạng sạt lở bờ sông Lô, ảnh hưởng đến tài sản của người dân khu vực Tân Mỹ, tổ 14, thị trấn Vị Xuyên xảy ra từ năm 2020. Từ đó đến nay, các hộ dân trong khu vực đã phản ánh, viết đơn kiến nghị lên chính quyền địa phương xem xét, đưa ra các giải pháp phù hợp để bảo đảm ổn định cuộc sống, bảo đảm an sinh xã hội, phòng ngừa những thiệt hại về tài sản và sự an toàn của những hộ dân trong khu vực.
Trước phản ánh của dân, chính quyền địa phương đã thành lập các đoàn công tác xuống kiểm tra thực tế. Ông Đặng Duy Hưng, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Vị Xuyên, huyện Vị Xuyên cho biết: “Sau khi người dân phản ánh, phòng chuyên môn của huyện và thị trấn xuống kiểm tra, xác nhận khu vực Tân Mỹ, tổ 14 có nguy cơ sạt lở cao. Nguyên nhân do sông Lô thay đổi dòng chảy, nền đất trong khu vực yếu dẫn đến sạt trượt đất ven sông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hộ dân. Chính quyền địa phương cũng đã có phương án di dời các hộ ra nơi ở tạm, đồng thời báo cáo huyện phương án tái định cư tại nơi ở mới an toàn. Tuy nhiên, người dân chưa đồng tình”.
 |
Nhiều hộ dân bị nứt tường, nền nhà sụt lún. |
Nguyên nhân người dân chưa đồng tình di chuyển là mong muốn chính quyền địa phương có phương án ổn định tại chỗ. Trao đổi với phóng viên, các hộ dân khu vực Tân Mỹ cho biết, năm 2013, nhà nước đầu tư làm đường nhựa từ Quốc lộ 2 vào các xã Ngọc Linh, Linh Hồ. Nhà nước đã thiết kế nắn thẳng tuyến đường cong phía trước nhà các hộ gia đình khu Tân Mỹ.
Do đó, hiện nay, trước cửa nhà các hộ dân đến đường nhựa đang có một khoảng đất trống và tuyến đường bê-tông có tổng chiều rộng hơn 10m, chiều dài khoảng 150m.
Các hộ đề nghị chính quyền địa phương xóa bỏ đoạn đường cũ và cho phép các hộ dân được dịch chuyển diện tích đất bám theo hành lang đường nhựa mới; hoặc cấp bổ sung quyền sử dụng đất cho các hộ dân nhằm ổn định tại chỗ khi đất phía sau nhà ven sông đang trong tình trạng sạt lở nguy hiểm.
Trao đổi về vấn đề này, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Vị Xuyên Đặng Duy Hưng cho biết: “Qua kiểm tra, vết đứt gãy đã giáp đường bê-tông phía trước nhà các hộ dân. Bên cạnh đó, khi đối chiếu với quy hoạch thì khu vực này là đất đường giao thông, đất cây xanh công viên, thể dục thể thao. Do đó không phù hợp với quy hoạch sử dụng đất ở đô thị đã được Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Giang phê duyệt quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030. Do đó, để ổn định tại chỗ theo nguyện vọng của các hộ gia đình là không thực hiện được vì không phù hợp quy hoạch”.
 |
Một gia đình phải di chuyển đi nơi khác vì nhà bị sạt lở. |
Từ năm 2021 đến nay, người dân khu Tân Mỹ thì mong muốn ổn định tại chỗ, không muốn chuyển đến nơi ở mới. Còn chính quyền địa phương không chấp thuận nguyện vọng ổn định tại chỗ của người dân vì không phù hợp với quy hoạch. Trong khi đó, tình trạng sạt lở bờ sông mỗi năm thêm nghiêm trọng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng và tài sản của người dân.
Do đó, tỉnh Hà Giang và huyện Vị Xuyên cần sớm đưa ra phương án giải quyết dứt điểm, tránh xảy ra thiệt hại về người và tài sản của người dân tại khu vực mà chính quyền địa phương đã cắm biển cảnh báo nguy hiểm “nguy cơ xảy ra sạt lở”.
