Người dân Bà Rịa-Vũng Tàu vẫn quen gọi thị trấn Long Ðiền là "làng bánh trung thu" hay "làng bánh họ Văn" bởi nơi đây hiện vẫn còn khoảng 20 hộ gia đình họ Văn đã gắn bó với nghề làm bánh trung thu từ 60-70 năm qua.
Chị Văn Mỹ Linh, chủ tiệm bánh Văn Hòa Lạc (351, Võ Thị Sáu, khu phố Long Tân, thị trấn Long Ðiền, huyện Long Ðiền), cho biết: Ở Long Ðiền có nhiều hộ gia đình đã ba đến bốn đời làm bánh trung thu. Cha truyền con nối, không mấy ai bỏ nghiệp cha ông... Mỗi khi vào mùa (từ rằm tháng 7 đến rằm tháng 8 hằng năm), làng bánh trung thu Long Ðiền luôn nhộn nhịp. Cao điểm nhất của mùa sản xuất tập trung là từ đầu tháng 8 âm lịch đến Tết Trung thu. "Mỗi năm, chúng tôi chỉ làm một mùa bánh trung thu, kéo dài khoảng hai tháng. Bao nhiêu tâm huyết về nghề truyền thống của gia đình truyền lại, tôi luôn gắng sức để gìn giữ và phát triển. Sau này, khi có con, cháu, chúng tôi cũng mong muốn được truyền nghề lại cho con tôi nối nghiệp", chị Linh nói.
Theo chị Linh, mỗi công đoạn sản xuất bánh, cơ sở đều có một người trong gia đình giám sát. Và, cứ một ngày làm bánh thì một ngày nghỉ để có thời gian cho bánh khô, cứng và tiêu thụ hết trong ngày. "Nếu mở đại lý ở một nơi nào đó thì việc cung cấp bánh tươi đến người tiêu dùng rất khó bảo đảm. Còn nếu mở thêm cơ sở để sản xuất bánh ở một nơi khác thì lại khó quán xuyến, chất lượng không bảo đảm, dễ làm mất thương hiệu. Do vậy, dù những năm gần đây lượng khách đông, không có đủ bánh để bán nhưng chúng tôi vẫn không vì lợi nhuận mà làm ẩu", chị Linh chia sẻ.
Câu chuyện về chiếc bánh trung thu ở Long Ðiền trải dài theo thời gian và đổi thay qua năm tháng, nhưng vị ngon và sự tinh túy, cầu kỳ trong từng chiếc bánh vẫn vẹn nguyên. Bánh trung thu Long Ðiền có nhiều loại; trong đó, nổi tiếng và cầu kỳ nhất chính là bánh da dộp.
Trong ngôi nhà cấp 4, số 85 Mạc Thanh Ðạm, khu phố Long Tân, thị trấn Long Ðiền, chị Huỳnh Lệ Tiên, chủ lò bánh Văn Tập Hòa cẩn thận bỏ từng chiếc bánh vào hộp trước khi giao cho khách, chị cho biết: Gia đình chị bắt đầu làm bánh trung thu từ năm 1970. Hồi đó, chiếc bánh chỉ nhỏ lọt lòng bàn tay. Các loại bánh đậu xanh, thập cẩm... thì làm bằng khuôn gỗ. Riêng bánh da dộp phải làm hoàn toàn bằng tay mà không hề có khuôn nào cả. Cuộc sống lúc đó còn khó khăn, bánh trung thu là thứ xa xỉ cho nên mỗi mùa Trung thu, các lò bánh ở Long Ðiền chỉ bán được vài trăm cái. Khi kinh tế phát triển, đời sống khá giả hơn, bánh trung thu trở thành quà biếu. Từ những chiếc bánh nhỏ khoảng 200-300 g, các lò bánh trung thu Long Ðiền đã sản xuất ra các loại bánh da dộp cỡ lớn, từ 800 g-1,5 kg. Rồi bao bì, mẫu mã cũng được thay đổi cho bắt mắt.
Không phải tự nhiên mà các lò bánh trung thu Long Ðiền tồn tại và phát triển suốt mấy chục năm qua. Bánh trung thu Long Ðiền được nhiều người dân địa phương ưa chuộng, bởi đến đây họ được thưởng thức bánh tươi, bánh vừa ra lò và bảo đảm an toàn vệ sinh thực phẩm.
Ngoài khách ở các huyện Long Ðiền, Ðất Ðỏ, thành phố Bà Rịa, thành phố Vũng Tàu, bánh trung thu Long Ðiền còn được khách hàng ở các tỉnh, thành phố lân cận như: Thành phố Hồ Chí Minh, Ðồng Nai, Bình Dương, Bình Phước và cả các tỉnh như Tiền Giang, Kiên Giang, Vĩnh Long, Hà Nội, Hải Phòng đặt mua. Ðể đáp ứng nhu cầu của khách hàng, các cơ sở bánh trung thu Long Ðiền đã sản xuất nhiều loại bánh và hương vị khác nhau như: bánh nhân khoai môn, thập cẩm, đậu xanh, nhân dừa, bánh một trứng, hai trứng, bánh chay, bánh mặn... với mức giá dao động từ 80 nghìn đồng/cái đến 140 nghìn đồng/cái.
Tiếng lành đồn xa, nhiều người Việt Nam sống ở những quốc gia khác nhau trên thế giới cũng đặt mua bánh trung thu Long Ðiền để thưởng thức khi mỗi mùa trung thu đến. Mở hóa đơn chuyển bánh trung thu qua đường bưu điện đến Canada cho một người khách với giá vận chuyển lên đến 3,7 triệu đồng/6kg bánh, chị Văn Mỹ Linh cho biết: "Mỗi mùa Trung thu chúng tôi gửi đi cả trăm chiếc bánh như vậy đến khách hàng, người thân và bạn bè ở nhiều nước trên thế giới. Và mùa sau lại nhiều người muốn đặt bánh gửi đi hơn mùa trước".
Trong rất nhiều khách hàng đến đặt và mua bánh trung thu Văn Tập Hòa (85 Mạc Thanh Ðạm, khu phố Long Tâm, thị trấn Long Ðiền) có chị Mai Hương đặt 60 hộp để gửi đi Thụy Sỹ. "Ở bên đó lâu năm cho nên người thân rất thèm bánh trung thu. Tuy nhiên, họ lại không thích ăn bánh công nghiệp mà chỉ thích các loại bánh trung thu truyền thống của Long Ðiền", chị Mai Hương nói. Chị Lê Thị Thọ Sương, chủ cơ sở sản xuất bánh trung thu Tuyết Hân (56L2, khu phố Long Hiệp, thị trấn Long Ðiền, huyện Long Ðiền) cho biết: Những năm gần đây thương hiệu bánh trung thu Long Ðiền không chỉ được người dân địa phương và các tỉnh, thành phố lân cận ưa chuộng mà nhiều người Việt Nam định cư ở nước ngoài cũng rất thích. "Một số người Việt Nam có dịp về quê đúng vào mùa bánh trung thu, mua bánh ăn thấy "ghiền", cho nên năm nào cũng nhờ người nhà đặt mua gửi sang", chị Sương kể.
