Trong cuốn sách Liên minh sai lầm: Ngô Ðình Diệm, Mỹ và số phận Nam Việt Nam, với cách nhìn ở một góc độ khác so với các nhà nghiên cứu, học giả Việt Nam, tác giả Edward Miller đã phác họa rõ nét và đa chiều hình ảnh Ngô Đình Diệm và lý giải bản chất mối quan hệ giữa chính quyền Nam Việt Nam, Ngô Đình Diệm và Mỹ.
Cuốn sách mở đầu vào một ngày tháng 6/1954, khi Ngô Đình Diệm đặt chân lên mảnh đất Sài Gòn sôi động với nghi lễ đón tiếp có phần ít ồn ào dành cho thủ tướng mới của chính quyền Nam Việt Nam, và kết thúc vào ngày 1/11/1963, với sự kiện Diệm cùng em trai là cố vấn Ngô Đình Nhu bị giết trong chiếc xe bọc thép M-113 khi đang trên đường tới Bộ Tổng Tham mưu Quân lực Việt Nam Cộng hòa.
 |
Tiến sĩ Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Giám đốc Chi nhánh Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tại Thành phố Hồ Chí Minh, phát biểu tại buổi tọa đàm, ra mắt sách. |
Với độ lùi thời gian 60 năm, dựa trên nguồn tư liệu phong phú về Việt Nam trong giai đoạn từ 1954-1963, đặc biệt là các tư liệu tiếng Việt của chính quyền Việt Nam Cộng hòa từ kho lưu trữ của các nước phương Tây, tác giả Miller đã chỉ rõ giữa Diệm và Mỹ, dù cùng chung mục tiêu “chống Cộng”, nhưng giữa hai đồng minh này vẫn thường xuyên tồn tại bất đồng, tạo nên xung đột và cạnh tranh liên quan đến những vấn đề cốt lõi mà tác giả Miller gọi là “nguyên lý xây dựng quốc gia”, vốn được hình thành và chi phối toàn bộ lịch sử quan hệ đồng minh giữa Mỹ và Diệm từ lúc mới hình thành cho đến lúc lụi tàn.
Theo Miller, chính xung đột về tầm nhìn, chiến lược khác nhau của người Mỹ và Ngô Đình Diệm đối với vận mệnh của miền Nam Việt Nam thời kỳ hậu thực dân là tác nhân quan trọng gây nên mối quan hệ đầy thăng trầm Mỹ-Diệm và cả số phận chính quyền Việt Nam Cộng hòa, dẫn đến sự sụp đổ của liên minh Mỹ- Diệm vào năm 1963.
Dựa trên quan điểm, lập trường của mình và nguồn tư liệu khai thác, tác giả có một số luận giải, đánh giá về một số sự kiện, nhân vật có sự khác biệt với đánh giá của các nhà nghiên cứu lịch sử của Việt Nam, như đánh giá về Chủ tịch Hồ Chí Minh; về chủ nghĩa cộng sản, cách mạng miền Nam, phong trào Đồng Khởi; về cá nhân Ngô Đình Diệm; về nguyên nhân dẫn đến sự thất bại của chính quyền Sài Gòn,...Tôn trọng chính kiến của tác giả và để bạn đọc thuận tiện nghiên cứu, tham khảo, chúng tôi cố gắng giữ nguyên nội dung như bản gốc, đồng thời khẳng định rằng đây là quan điểm riêng của tác giả.
Đây là cuốn sách rất đáng tìm đọc, như lời của Larry Berman, tác giả cuốn sách “Điệp viên hoàn hảo: cuộc đời hai mặt không thể tin được của Phạm Xuân Ẩn, Phóng Viên Tạp Chí Time Và Điệp Viên Cộng Sản Việt Nam” đã nhận xét khi cuốn sách được xuất bản lần đầu vào năm 2013 tại Mỹ.
 |
Tác giả Edward Miller (giữa) trả lời câu hỏi của độc giả tại buổi tọa đàm, ra mắt sách. |
Ông cho rằng cuốn sách là “Một đóng góp to lớn để chúng ta hiểu biết về sự can thiệp lầm lạc của Mỹ tại Việt Nam. Những cuốn sách tuyệt vời nâng cao kiến thức cũng như tranh luận lịch sử, và đây chính xác là điều mà Miller đã đạt được. Liên minh sai lầm có thể dễ dàng trở thành cuốn sách mới hay nhất của năm”.
Cuốn sách Liên minh sai lầm: Ngô Đình Diệm, Mỹ và số phận Nam Việt Nam (Misalliance: Ngo Dinh Diem, the United State, and the fate of South Vietnam) của tác giả Edward Miller được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật xuất bản lần đầu tiên bằng tiếng Việt vào năm 2016.
Theo bà Nguyễn Thị Quỳnh Nga, Giám đốc Chi nhánh Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật tại Thành phố Hồ Chí Minh, trong lần xuất bản này, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật đã bổ sung vào nội dung sách một công trình nghiên cứu của tác giả về chấn hưng tôn giáo và khía cạnh chính trị của công cuộc kiến quốc-góc nhìn khác về “Biến cố Phật giáo” năm 1963 ở Nam Việt Nam, đặt trong phần Phụ lục.
 |
Đông đảo đại biểu, độc giả đến dự buổi tọa đàm, ra mắt sách chiều 25/3. |
Qua đó, Nhà xuất bản muốn cung cấp thêm nguồn thông tin, tư liệu của người nước ngoài về một giai đoạn lịch sử đầy cam go của dân tộc Việt Nam, phục vụ nhu cầu tìm hiểu, nghiên cứu của các học giả, giảng viên, nghiên cứu sinh, sinh viên chuyên ngành lịch sử và chính trị,... cũng như độc giả quan tâm đến chủ đề này.
