Tọa đàm là dịp chia sẻ kết quả nghiên cứu khảo sát môi trường và sử dụng không gian bờ vở sông Hồng khu vực thuộc phường Phúc Tân và phường Chương Dương, quận Hoàn Kiếm (Hà Nội) do Mạng lưới Vì một Hà Nội đáng sống kết hợp Khoa Kiến trúc và Quy hoạch (Đại học Xây dựng Hà Nội) và GreenHub thực hiện.
Báo cáo cũng phản ánh thực trạng môi trường và kỳ vọng của người dân về cách thức phát triển vùng bờ vở một cách bền vững, đồng thời giới thiệu một số kinh nghiệm thực tế nhằm đóng góp vào mục tiêu phát triển đô thị bền vững của Hà Nội.
Kết quả nghiên cứu cho thấy, tình hình môi trường khu vực bờ vở sông Hồng đang ở mức ô nhiễm nghiêm trọng với khối lượng chất thải rắn tích tụ chồng chất qua nhiều năm cùng nhiều cống xả nước thải lộ thiên, chưa được xử lý, ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của người dân, cần có giải pháp tổng hợp để cải thiện. Chất thải rắn, chất thải nhựa, và nước thải sinh hoạt không được xử lý cũng là những nguyên nhân chính khiến diện tích xanh lớn ở sát trung tâm thành phố Hà Nội chưa được tận dụng cho sự phát triển bền vững của địa phương.
Bên cạnh đó, nhu cầu sử dụng không gian công cộng của người dân khu vực bờ vở sông Hồng rất lớn và đa dạng. Tuy nhiên, số lượng và chất lượng công trình công cộng tại khu vực đang rất hạn chế, nhỏ hẹp và khó tiếp cận, đặc biệt đối với các nhóm đối tượng người già, người khuyết tật, người có sức khỏe yếu.
Ông Lê Quang Bình, Điều phối viên Mạng lưới Vì một Hà Nội đáng sống cho biết: Nghiên cứu này được thực hiện nhằm cung cấp một cái nhìn tổng quan hơn về cách quản lý môi trường thông qua cải tạo không gian với sự tham gia của cộng đồng. Nghiên cứu này cũng là một thực hành dung hợp xã hội khi có sự tham gia của cơ quan quản lý địa phương, người dân, sinh viên, giảng viên, chuyên gia các ngành như quy hoạch, sinh thái, môi trường, xã hội. Điều này bảo đảm kết quả khảo sát tích hợp được nhiều góc nhìn khác nhau, từ đó đưa ra giải pháp triệt để và dung hợp hơn.
 |
Ông Nguyễn Mạnh Hà, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển trình bày tham luận. |
Trình bày chủ đề “Hiện trạng sinh thái bãi nổi giữa và ven sông Hồng khu vực Hà Nội”, ông Nguyễn Mạnh Hà, Giám đốc Trung tâm Bảo tồn Thiên nhiên và Phát triển (CCD) cung cấp thông tin thực tiễn, cái nhìn tổng quan về thực trạng sinh thái và xã hội tại khu vực bãi giữa và bãi bồi ven sông Hồng. Với chiều dài 120 km chảy qua địa phận Hà Nội, bắt đầu từ Ba Vì và kết thúc ở Phú Xuyên, vùng bãi sông Hồng có giá trị tự nhiên và giá trị đa dạng sinh học nổi bật. Tuy nhiên, vùng bãi nằm giữa nội đô đang biến động tự nhiên và suy giảm hệ sinh thái do chịu áp lực phát triển, tác động đô thị hóa và các hoạt động canh tác nông nghiệp không bền vững ở vùng bãi gây ô nhiễm hệ sinh thái.
Với những giá trị đặc biệt về giáo dục và du lịch, chính quyền thành phố cần có những biện pháp quản lý vùng bãi ven sông nhằm bảo tồn sinh thái, tăng diện tích không gian công cộng cho người dân.
Tham luận với chủ đề “Tổ chức không gian kiến trúc cảnh quan khu vực bờ vở sông Hồng khu vực Hà Nội - Cách tiếp cận sinh thái bền vững”, Kiến trúc sư Phạm Anh Tuấn, Đại học Xây dựng Hà Nội báo cáo khảo sát thực trạng môi trường và sử dụng không gian bờ vở sông Hồng khu vực phường Phúc Tân và Chương Dương, quận Hoàn Kiếm.
Tuy địa hình phức tạp, một số khu vực trũng, tạo nên sình lầy, tập trung rác sinh hoạt và rác xây dựng, phế liệu nhưng khu vực này có sự đa dạng văn hóa lớn bởi tích tụ nhiều thành phần. Nhiều sân chơi mang tính cộng đồng, không gian sinh thái nghệ thuật được tạo nên. Không gian ven sông lý tưởng, có tiềm năng rất lớn nhưng chưa khai thác để kết nối các giá trị không gian công cộng cho người dân khu vực nội đô. Xuất phát từ nhu cầu thực tế, để khôi phục không gian bờ vở sông Hồng trở thành không gian sinh thái lý tưởng, cần khơi thông dòng chảy, xử lý nước thải, rác thải; tạo không gian công cộng, không gian sống linh hoạt cho cộng đồng dân cư trong khu vực…
Phát biểu tại Tọa đàm, bà Sabina Stein, Trưởng phòng Quản trị và Tham gia, UNDP tại Việt Nam chia sẻ: Chúng tôi đồng tình với kỳ vọng của người dân về việc biến bờ vở sông Hồng trở thành một biểu tượng của phát triển bền vững, đóng góp vào sự thịnh vượng về kinh tế, xã hội và văn hóa của Hà Nội. Cùng với sự hỗ trợ của chính quyền Hà Nội và quận Hoàn Kiếm, chúng ta có thể biến tầm nhìn này thành hiện thực.
