Phát biểu đề dẫn, GS,TS Lê Văn Lợi, Phó Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh nêu rõ, đồng chí Nguyễn Chí Diểu sinh năm 1908, tại xã Phú Mậu, huyện Phú Vang, Thừa Thiên-Huế. Năm 1927, Nguyễn Chí Diểu được kết nạp vào Đảng Tân Việt. Đến năm 1928, ông trở thành Xứ ủy viên Kỳ bộ Trung Kỳ của Đảng Tân Việt.
Năm 1929, một bộ phận Đảng Tân Việt trở thành Đông Dương Cộng sản liên đoàn. Kể từ đây, Nguyễn Chí Diểu chính thức trở thành người chiến sĩ cộng sản. Khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập, Nguyễn Chí Diểu được điều vào hoạt động ở Nam Kỳ và được cử là Bí thư tỉnh Gia Định. Tại đây, đồng chí bị thực dân Pháp bắt vào tháng 10/1930 và bị kết án khổ sai chung thân rồi lưu đày ra Côn Đảo.
Tháng 6/1936, Nguyễn Chí Diểu được trả tự do. Đồng chí là Ủy viên chính thức Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Khóa I, là Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương Đảng thời kỳ 1936-1939 cho đến lúc qua đời (giữa tháng 9/1939) vì bệnh nặng trong những năm bị giam trong ngục tù thực dân.
Với 25 bản tham luận tham gia tọa đàm, đã tập trung phân tích, làm rõ: đồng chí Nguyễn Chí Diểu là chiến sĩ cách mạng lớp đầu tiên của Đảng, có đóng góp to lớn trong vai trò là người trực tiếp và bí mật tạo nguồn cho tổ chức Tân Việt cách mạng Đảng tại Huế; tham gia sáng lập Đông Dương Cộng sản Liên đoàn và trực tiếp kêu gọi hợp nhất ba tổ chức cộng sản thành Đảng Cộng sản Việt Nam; người đã kiên cường, anh dũng đấu tranh không mệt mỏi vì sự nghiệp giải phóng dân tộc trong thời kỳ Mặt trận dân chủ Đông Dương.
Tọa đàm thống nhất khẳng định, Nguyễn Chí Diểu là một trong những nhà lãnh đạo tài năng, quan trọng của Đảng Cộng sản Việt Nam. Tấm gương dũng cảm, kiên trung, năng động, sáng tạo của Nguyễn Chí Diểu trở thành biểu tượng và là động lực to lớn khích lệ đồng chí, đồng đội tiếp tục cống hiến và chiến đấu cho sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc.
Cuộc đời tuy ngắn ngủi với 31 năm, thì có tới 1/3 chặng đường hoạt động cách mạng, đồng chí Nguyễn Chí Diểu đã được Đảng giao nhiều trọng trách và có nhiều cống hiến to lớn cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước. Đồng chí là biểu tượng sáng ngời của tấm gương người chiến sĩ cách mạng năng động và sáng tạo.
