Ðiện về "sáng mắt, sáng lòng"
Ðã gần hai tháng kể từ ngày Công ty Ðiện lực Ðiện Biên công bố hoàn thành công trình cấp điện cho 15 điểm bản thuộc năm xã: Sín Thầu, Chung Chải, Mường Nhé, Mường Toong và Pá Mỳ, vậy mà bà con các dân tộc H’Mông, Thái, Dao,… ở huyện vùng biên Mường Nhé vẫn cứ tưởng như trong mơ. Cụ Giàng A Phồng ở bản Mường Toong 4 (xã Mường Toong), năm nay gần 90 tuổi đòi con cháu bật đèn sáng trưng suốt mấy ngày liền để thỏa ước mong thấy ánh điện lung linh sáng bản, sáng mường. Tối tối, nhìn bầy cháu nhỏ học bài, phụ nữ tẽ ngô dưới ánh điện, cụ Giàng A Phồng cười móm mém nói với con cháu: "Có cái điện về, người H’Mông ta sáng mắt, sáng lòng rồi". Ðưa chúng tôi đến thăm các gia đình ở bản Mường Toong 4, Trưởng bản Vừ A Của phấn khởi khoe: Mường Toong 4 có 29 hộ, tất cả đều là dân tộc H’Mông thuộc diện sắp xếp, ổn định dân cư theo Ðề án 79. Trước đây, dân bản ở tản mát trong các cánh rừng, nhưng khi Nhà nước triển khai Ðề án 79, người dân được bố trí về tập trung ở bản mới; được hỗ trợ làm nhà, làm đường. Hôm nay, được Ðảng, Nhà nước quan tâm kéo điện lưới quốc gia về từng nhà, bà con vui lắm "Dù nằm mơ, chúng tôi cũng không bao giờ nghĩ lại có ngày hôm nay. Bản mới khang trang, điện về thắp sáng từng nhà và sáng bừng cả bản" - anh Của không giấu được vẻ vui mừng. Cũng từ ngày có điện, nhịp sống của dân bản Mường Toong 4 và các bản khác như Mường Toong 6, 8, 9, 10,... trong xã như sang trang mới, sôi động, đánh thức một vùng biên.
Cũng được đóng điện cùng đợt với các bản ở xã Mường Toong, song niềm vui của gần 100 hộ dân ở hai bản Hua Sin 1 và Hua Sin 2 (trước đây là bản Hua Sin) xã Chung Chải lại khác. Bởi hai bản Hua Sin thành lập đã hơn 10 năm và cũng ngần ấy thời gian, người dân mong ngóng ánh điện về. Trầm tư bên ấm trà xanh, câu chuyện của trưởng bản Hua Sin 1 Hạng A Sùng đưa chúng tôi ngược về thời gian chừng 20 năm trước. Vào cuối năm 2000, mấy gia đình người H’Mông đã dừng bước di cư, lập bản ở nơi đây. Ngày ấy, rừng ở Chung Chải còn nhiều, đất đai màu mỡ lại bằng phẳng nên người về Hua Sin cứ tăng dần, vậy nhưng Hua Sin vẫn như tách biệt với các bản lân cận vì không có điện. Buồn nhất là khi trời tối, bóng đêm bao phủ, khiến Hua Sin như một "thế giới khác", không ánh sáng điện, không âm thanh ti-vi và không cả tiếng người. Lắm khi buồn quá, mấy cậu thanh niên trong bản lấy xe nổ máy, bật đèn để xóa đi cảm giác lẻ loi. Mãi sau này, khi quen đường quen lối, mỗi tối người dân Hua Sin lại dò dẫm băng rừng sang bản bên xem nhờ ti-vi,... Nay thì khác rồi, khi màn đêm buông xuống, bản Hua Sin bừng sáng lung linh giữa núi rừng mờ ảo. Có điện rồi, dân bản Hua Sin 1, Hua Sin 2 sẽ yên tâm lao động sản xuất; không bị nghe luận điệu tuyên truyền của kẻ xấu, không bỏ bản di cư như trước nữa! Lời nói ấy, chính anh Hạng A Tà ở bản Hua Sin 1 đã xúc động thốt lên khi Công ty Ðiện lực Ðiện Biên về đóng điện ngày 19-12-2019: "Cảm ơn Ðảng, Nhà nước, bà con Hua Sin 1 được hỗ trợ làm nhà, giờ lại có điện nữa nên rất vui mừng. Có điện rồi, bây giờ dân bản Hua Sin 1 sẽ chịu khó làm ăn để mua ti-vi, tủ lạnh, máy xay xát. Từ nay, dân bản chỉ nghe lời cán bộ, nghe tuyên truyền chủ trương của Ðảng, Nhà nước đến nhân dân chứ không nghe người xấu lôi kéo như trước nữa!".
Nỗ lực vì cuộc sống đồng bào
76 ngày thi công, hoàn thành các hạng mục xây dựng, gồm gần 6,6 km đường dây trung thế; gần 20,3 km đường dây hạ thế, 10 trạm biến áp tổng công suất 501 kVA, cấp điện cho 621 hộ dân thuộc các xã Sín Thầu, Chung Chải, Mường Nhé, Mường Toong, Pá Mỳ là khoảng thời gian quá ngắn ngủi, mà tập thể lãnh đạo Công ty Ðiện lực Ðiện Biên và đơn vị thi công không nghĩ họ có thể hoàn thành. Bởi ngoài áp lực thời gian, yếu tố địa hình, điều kiện thi công ở địa bàn năm xã hết sức khó khăn. Bà con sinh sống không tập trung, gần như mỗi gia đình ở nửa quả đồi hoặc xa hơn, chưa kể đường đi đến các bản đều là đường mòn rất nhỏ trong khi trang thiết bị lại nặng nề, cồng kềnh. Với quyết tâm đóng điện phục vụ bà con đón Tết Nguyên đán, hàng trăm công nhân điện lực và đơn vị thi công đã không quản ngày đêm, mưa nắng, miệt mài làm việc trên công trình. Anh Nguyễn Văn Tuấn, phụ trách bộ phận kỹ thuật của Công ty Mạnh Sang, nhà thầu thi công cho biết: Do địa hình đồi núi dốc, chủ yếu là đường mòn nên để vận chuyển vật liệu xây dựng, cột điện, thiết bị,… anh em công nhân buộc phải mở đường mới. Tất cả vật liệu cát, sỏi, xi-măng đều phải chở bằng xe máy từ trung tâm xã về từng bản; thậm chí có lúc phải vác bộ qua đường đi nương của dân bản. Cũng may, quá trình thi công, công ty nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của bà con, chính quyền địa phương. Thấy anh em công nhân làm việc vất vả, dân bản còn cử thanh niên hỗ trợ vận chuyển vật liệu, nhiều gia đình sẵn lòng nhường cả chỗ ở cho anh em trong những ngày mưa bão!
Hoàn thành đóng điện cho 15 bản ở huyện biên giới Mường Nhé, cán bộ kỹ thuật Công ty Ðiện lực Ðiện Biên lại như "chạy đua" với thời gian trong một công trình mới. Tiếp nhận công trình xây dựng hệ thống điện nông thôn bản Nậm Ngà 1, Nậm Ngà 2 (xã Nậm Chua, huyện Nậm Pồ) do Sở Công thương bàn giao khi Tết Nguyên đán cận kề, song Công ty Ðiện lực Ðiện Biên vẫn quyết tâm bằng mọi giá hoàn thành nghiệm thu, kiểm tra kỹ thuật vận hành để đóng điện phục vụ nhân dân hai bản. Với sự nỗ lực của tập thể lãnh đạo, cán bộ kỹ thuật công ty, gần 200 hộ dân tộc H’Mông, dân tộc Kháng ở hai bản Nậm Ngà 1, Nậm Ngà 2 đã được sử dụng điện lưới quốc gia từ bốn ngày trước Tết Nguyên đán Canh Tý. Ông Lý Văn Thăn, Trưởng bản Nậm Ngà 1 vui mừng chia sẻ: Trước đây, cứ khi con gà lên chuồng thì dân bản đi ngủ. Mấy chục năm nay, người Kháng bản Nậm Ngà 1 luôn khát khao thấy ánh sáng điện và giờ thì ước mơ thành hiện thực rồi. Từ nay, cuộc sống bà con nhất định sẽ khá lên nhờ dòng điện quốc gia.
Giám đốc Công ty Ðiện lực Ðiện Biên Trần Huy Hoàng chia sẻ: Mong muốn của mỗi cán bộ, công nhân ngành điện ở đây là mỗi năm có thêm nhiều gia đình đồng bào DTTS vùng sâu biên giới được sử dụng điện lưới quốc gia, để đồng bào vơi bớt khó khăn và có điều kiện phát triển kinh tế, ổn định cuộc sống tại địa phương.
Trong giai đoạn 2014 - 2020, UBND tỉnh Ðiện Biên đã ưu tiên nguồn vốn từ ngân sách T.Ư, vốn ODA, vốn do EU tài trợ và vốn ngân sách địa phương triển khai dự án cấp điện nông thôn từ lưới điện quốc gia, với tổng mức đầu tư lên tới 841 tỷ đồng. Theo đó, từ nguồn đầu tư dự án, Ðiện Biên đặt mục tiêu mỗi năm có thêm hàng nghìn hộ đồng bào DTTS ở các huyện được sử dụng điện lưới quốc gia; đến cuối năm 2020 toàn tỉnh có thêm gần 13 nghìn hộ dân thuộc 276 thôn, bản trên địa bàn 81 xã thuộc các huyện Ðiện Biên, Tủa Chùa, Mường Ảng, Nậm Pồ,… được sử dụng điện. Riêng năm 2019, tỉnh Ðiện Biên có thêm gần 3.000 hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia, nâng tổng số hộ dân toàn tỉnh được sử dụng điện lưới lên gần 91% và Ðiện Biên cũng hoàn thành mục tiêu tất cả 130 xã, phường, thị trấn có điện. Với kết quả này, Ðiện Biên đã hoàn thành trước một năm mục tiêu "100% số xã có điện lưới quốc gia vào năm 2020".
