Đi tìm mô hình, giải pháp để tăng trưởng xanh, hướng tới giảm phát thải ròng bằng không

Dự phiên khai mạc có các đồng chí: Nguyễn Văn Nên, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh; Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ; Phan Văn Mãi, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố; nhiều lãnh đạo các bộ, ngành, tỉnh và thành phố khác trong cả nước.

Cùng với đó, hơn 1.200 đại biểu là các chuyên gia, lãnh đạo các tổ chức, định chế tài chính, tập đoàn kinh tế quốc tế và các nhà quản lý doanh nghiệp trong nước đã và đang hoạt động trong lĩnh vực kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn…

Trước lễ khai mạc, các đại biểu dự diễn đàn đã dành một phút mặc niệm các nạn nhân trong vụ cháy một chung cư mini xảy ra ở Thủ đô Hà Nội và các nạn nhân trong trận lũ quét xảy ra ở tỉnh Lào Cai khiến nhiều người thương vong mới đây.

Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên phát biểu khai mạc diễn đàn (ảnh: Thế Anh)

Phát biểu khai mạc, đồng chí Nguyễn Văn Nên cho biết: Diễn đàn là một trong những hoạt động nhằm hiện thực hóa nội dung hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam nhằm tăng trưởng kinh tế truyền thống không còn là lựa chọn tối ưu. Do vậy, thành phố đã chuyển hưởng, kiến tạo một hành trình mới, hành trình tăng trưởng xanh với tầm nhìn cho tương lai bền vững.

Theo đó, thành phố đang khẩn trương hoàn thiện Khung Chiến lược phát triển xanh đến năm 2030-tầm nhìn đến năm 2050, nhằm xây dựng thành phố trở thành đô thị văn minh, hiện đại, nghĩa tình, là điểm đến hấp dẫn của nhà đầu tư, du khách.

Khung Chiến lược xác định người dân là trung tâm của chuyển đổi số, thúc đẩy liên kết vùng và hợp tác quốc tế nhằm thực hiện bốn trụ cột. Đó là, phát triển nguồn lực xanh, xây dựng hạ tầng xanh, phát triển hành vi xanh, xác định ngành và lĩnh vực tiên phong.

Sau diễn đàn, thành phố sẽ tiếp thu các ý kiến để hoàn thiện Khung Chiến lược và triển khai Khung Hành động với các nhiệm vụ, mốc thời gian cụ thể. Đồng thời, thảo luận nội dung thành lập trung tâm cách mạng công nghiệp lần thứ tư tại thành phố, nhằm tăng cường hợp tác với các trung tâm cách mạng công nghiệp lần thứ tư trên thế giới, hỗ trợ giải pháp đột phá cho thành phố…

Huy động các nguồn lực đầu tư vào năng lượng tái tạo, giảm phát thải nhà kính, xây dựng hệ thống giao thông công cộng, giảm ô nhiễm không khí, tiết kiệm năng lượng, tài nguyên…

Đồng chí Nguyễn Văn Nên chia sẻ thêm: Thành phố đang triển khai các giải pháp thúc đẩy đổi mới, sáng tạo và phát triển, tạo môi trường và cơ hội thuận lợi để cộng đồng doanh nghiệp đầu tư, sản xuất, kinh doanh. Lãnh đạo thành phố hoan nghênh các ý kiến đóng góp, mong được học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm của mỗi tổ chức, cá nhân vào hành trình ý nghĩa này. Vì hành trình này không phải tạo giá trị cho riêng ai, mà là chúng ta cùng nhau tạo nền tảng tốt đẹp cho tương lai các thế hệ mai sau.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái phát biểu tại diễn đàn (ảnh: Thế Anh)

Phát biểu tại diễn đàn, đồng chí Lê Minh Khái đã đánh giá rất cao việc thành phố tổ chức và chọn chủ đề tăng trưởng xanh của diễn đàn năm nay; bởi đây là một chủ đề rất thiết thực và ý nghĩa, phù hợp với xu hướng phát triển bền vững hiện nay trên thế giới.

Đồng thời, nhằm chuyển hướng và tạo động lực mới cho nền kinh tế theo hướng xanh và bền vững, đóng góp quan trọng về thực hiện cam kết và mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của quốc gia.

Để diễn đàn thực sự thành công, đồng chí Lê Minh Khái đề nghị tập trung ba vấn đề chính. Thứ nhất, diễn đàn phải là cơ hội trao đổi, học hỏi, cùng tiến tới nhận thức chung để hành động. Việc chia sẻ kiến thức và kinh nghiệm cần theo từng chủ đề và nhóm đối tượng phù hợp, với nhiều phương thức khác nhau, đi cùng với đó là các hoạt động trao đổi bên lề.

Hai là, tận dụng tốt cơ hội kết nối và hợp tác trong lĩnh vực chuyển đổi xanh, tăng trưởng xanh, tạo ra nhiều cơ hội kinh doanh mới nhưng cũng đòi hỏi nguồn lực lớn, bao gồm: tài chính, nhân lực, công nghệ. Ngoài ra, các cơ hội kinh doanh từ nguồn năng lượng tái tạo, giao thông xanh, chuỗi cung ứng hàng hóa xanh từ sản xuất đến tiêu dùng, đang tạo ra nhiều cơ hội hợp tác kinh doanh hấp dẫn cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước, thu hút nguồn lực to lớn từ xã hội, bảo đảm chuyển đổi xanh đi vào cuộc sống thành công…

Ba là, diễn đàn cần được coi như một bước khởi động; những hành động diễn ra trong thực tế tiếp theo sau diễn đàn mới quyết định sự thành công của diễn đàn. Trong đó, hành động đòi hỏi một sự tương tác, phối hợp ở nhiều mức độ, cấp độ từ Trung ương đến địa phương, từ doanh nghiệp đến người dân.

Trên tinh thần đó, đồng chí Lê Minh Khái đề nghị các bộ, ngành liên quan lắng nghe, trao đổi về các ý kiến từ các bài học kinh nghiệm, đề xuất của doanh nghiệp, đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện các chính sách hỗ trợ, các tiêu chí xanh, các mô hình thử nghiệm.

Trong đó, với đặc thù về đô thị, quy mô dân số, tính năng động của nền kinh tế, thành phố là nơi thử nghiệm rất tốt các chính sách thúc đẩy kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn; đặc biệt, trong bối cảnh thành phố có Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù.

Còn thành phố và các địa phương cần phát huy tinh thần chủ động trong việc triển khai thực thi hiệu quả các chủ trương, chính sách và chiến lược từ Trung ương.

Các địa phương cần tham khảo các nội dung phong phú từ diễn đàn để xây dựng định hướng hay chiến lược phát triển kinh tế xanh phù hợp, xác định rõ lợi thế và các ngành, lĩnh vực, sản phẩm ưu tiên, nguồn lực triển khai và huy động cộng đồng doanh nghiệp và người dân.

Với các doanh nghiệp, đây là cơ hội tốt nhất để nhận thức lại mô hình kinh doanh truyền thống, tiếp cận với các cơ hội kinh doanh mới, mạnh dạn liên kết hợp tác và huy động nguồn lực để từng bước chuyển đổi mô hình kinh doanh và hướng đến hiệu quả về lâu dài. Sự chậm trễ chuyển đổi sẽ khiến doanh nghiệp tụt hậu xa hơn trong việc đáp ứng nhu cầu khác nhau về tăng trưởng xanh đã và đang ngày càng phổ biến trên thế giới và ngay tại thị trường nội địa…

Ông Jan Jambon, Bộ trưởng-Thủ hiến Chính phủ, kiêm Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, Văn hóa, Công nghệ thông tin và Quản lý cơ sở vật chất Vùng Flanders (Vương quốc Bỉ) phát biểu tại diễn đàn (ảnh: Thế Anh)

HEF là sự kiện quốc tế được Ủy ban nhân dân thành phố chủ trì tổ chức thường niên từ năm 2018. HEF 2023 diễn ra từ ngày 13 đến 17/9/2023 với chủ đề “Tăng trưởng xanh-Hành trình hướng tới giảm phát thải ròng bằng không”, nhằm mục tiêu tiếp nhận các ý kiến đóng góp của các diễn giả, chuyên gia trong nước và quốc tế về các lĩnh vực phát triển kinh tế-xã hội của thành phố nói chung và các đề án, mục tiêu, chương trình trọng điểm của thành phố nói riêng.

Thông qua những trao đổi thẳng thắn, thực chất, thành phố mong có được cái nhìn sâu sắc và toàn diện về hiện trạng và xu hướng tăng trưởng xanh hướng đến phát triển bền vững trên thế giới, đặc biệt là những bài học kinh nghiệm và đề xuất khả thi có thể áp dụng đối với thực tiễn của thành phố.

Hoạt động này cũng là hành động thiết thực của thành phố nhằm triển khai “Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050”.

Tại phiên khai mạc sẽ có sáu báo cáo chính của các đại biểu với các chủ đề như: Xu hướng phát triển tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn đối với các siêu đô thị; Xây dựng hệ sinh thái của mô hình kinh tế tuần hoàn trong bối cảnh hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng bằng không; Chính sách trong xây dựng tăng trưởng xanh hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng bằng không và sứ mệnh của doanh nghiệp; Nguồn lực trong phát triển kinh tế tuần hoàn hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng bằng không và sứ mệnh của doanh nghiệp; Bài học, kinh nghiệm quốc tế thúc đẩy tăng trưởng xanh và kinh tế tuần hoàn; Thực trạng của thành phố và giải pháp trong quá trình áp dụng mô hình tăng trưởng xanh.

Sau đó, là các bài phát biểu của lãnh đạo bộ, ngành Trung ương nhằm định hướng xây dựng chính sách theo chức năng từng ngành trong vấn đề tăng trưởng xanh, giảm phát thải carbon đồng thời định hướng của các bộ, ngành trong việc đồng hành, hỗ trợ chính quyền địa phương (bao gồm cả thành phố) trong việc triển khai chính sách tăng trưởng xanh, hướng tới giảm phát thải ròng bằng không.

Cuối buổi sáng còn có nghi thức công bố Tuyên bố chung về hợp tác giữa Thành phố Hồ Chí Minh và Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF). Phiên thảo luận song song diễn ra vào buổi chiều được chia thành ba phiên với các chủ đề khác nhau như: Hệ sinh thái của mô hình kinh tế tuần hoàn, tăng trưởng xanh - Kinh nghiệm trong nước và quốc tế nhằm hướng tới mục tiêu giảm phát thải ròng bằng không; Giải pháp thúc đẩy doanh nghiệp tăng trưởng xanh, áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn hướng tới phát triển bền vững cho một siêu đô thị; Hợp tác kinh tế tuần hoàn khu vực châu Á-Thái Bình Dương. Mỗi phiên sẽ có một lãnh đạo Ủy ban nhân dân thành phố chủ trì theo hình thức hội thảo gồm 2-3 bài phát biểu đề dẫn và chương trình tọa đàm nhỏ được chia 2-3 nhóm nội dung, mỗi nhóm sẽ có 7-9 chuyên gia quốc tế và trong nước (tham gia thảo luận).