Trong những ngày đầu tháng 11, do các hố chôn lấp tại bãi rác Nam Sơn quá tải, phát sinh lượng nước rỉ rác lớn, cộng với mưa kéo dài dẫn đến các hồ lưu chứa nước rỉ rác vượt mức chứa an toàn, xuất hiện hiện tượng rò rỉ nước rác, có nguy cơ gây sự cố môi trường, buộc bãi rác phải tạm đóng cửa trong ba ngày để khắc phục. Trước đó khoảng hai tuần, bãi rác Xuân Sơn cũng phải dừng tiếp nhận rác tạm thời để khắc phục sự cố trạm xử lý nước thải.
Tình trạng quá tải tại các bãi rác, gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân sinh sống chung quanh đã tồn tại nhiều năm. Để giải quyết tình trạng này, thành phố Hà Nội đã triển khai nhiều giải pháp, như mở rộng các ô chôn lấp rác, tăng cường xử lý môi trường tại bãi rác và khu vực chung quanh… Đặc biệt, thành phố đang tập trung đầu tư bốn nhà máy đốt rác phát điện công nghệ hiện đại, gồm: Nhà máy điện rác Sóc Sơn công suất 4.000 tấn/ngày đêm; nhà máy xử lý chất thải Núi Thoong (huyện Chương Mỹ) công suất khoảng 450 tấn/ngày đêm; nhà máy tại khu xử lý chất thải Đồng Ké (huyện Chương Mỹ) công suất 1.500 tấn/ngày đêm và nhà máy điện rác Sê-ra-phin tại bãi rác Xuân Sơn với tổng công suất 1.500 tấn/ngày đêm. Tuy nhiên, các dự án đều triển khai chậm trễ.
Đáng chú ý, dự án Nhà máy điện rác Sóc Sơn, công suất xử lý 4.000 tấn rác/ngày đêm, công suất phát điện 75 MW do Công ty cổ phần Năng lượng môi trường Thiên Ý Hà Nội làm chủ đầu tư, được UBND thành phố Hà Nội chấp thuận chủ trương đầu tư từ năm 2017, với tổng mức đầu tư khoảng 7.000 tỷ đồng, được kỳ vọng khi đi vào hoạt động sẽ xử lý hơn 2/3 tổng số rác thải của thành phố. Nhà máy dự kiến hoàn thành vào tháng 8/2020, chính thức vận hành vào tháng 10/2020, nhưng đến thời điểm này, sau nhiều lần chủ đầu tư xin gia hạn tiến độ, dự án vẫn chưa đưa vào sử dụng.
Theo đại diện Công ty Môi trường đô thị Hà Nội, đơn vị quản lý, vận hành bãi rác Nam Sơn, căn cứ kế hoạch hoạt động của nhà máy đốt rác, khối lượng rác chôn lấp tại bãi rác Nam Sơn năm 2021 hơn 704 nghìn tấn, năm 2022 hơn 920 nghìn tấn, nhưng vì dự án chậm tiến độ, chưa rõ thời gian đưa vào vận hành, dẫn đến lượng rác chôn lấp quá lớn. Nếu không có giải pháp kịp thời thì đến cuối năm nay bãi rác không thể tiếp nhận rác.
Để khắc phục tình trạng này, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Chu Ngọc Anh đã quyết định công bố tình huống khẩn cấp xây dựng trong công tác vận hành bãi rác Nam Sơn và ban hành lệnh khẩn cấp xây dựng ô chôn lấp rác bằng công nghệ tường vây bê-tông cốt thép tại phía tây, ô số 8, tổng diện tích khoảng 3 ha và công trình hồ chứa nước rỉ rác. Tổng kinh phí đầu tư xây dựng gần 175 tỷ đồng. Thời gian thực hiện và hoàn thành dự kiến trong quý II/2022.
Đây là chỉ đạo rất cần thiết, kịp thời để khắc phục tình trạng quá tải, bảo đảm môi trường tại bãi rác Nam Sơn. Tuy nhiên, về lâu dài, thành phố cần chỉ đạo các đơn vị chức năng, các chủ đầu tư đẩy nhanh tiến độ xây dựng nhà máy xử lý rác. Mạnh tay xử lý chủ đầu tư dự án chậm tiến độ, kiên quyết thay thế chủ đầu tư không đủ năng lực. Riêng đối với dự án Nhà máy điện rác Sóc Sơn, UBND thành phố cần tiếp tục chỉ đạo các sở, ngành tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho chủ đầu tư hoàn thiện các hạng mục cuối, sớm đưa nhà máy vào vận hành.
