PV: Xin đồng chí cho biết đôi nét về tình hình quản lý, khai thác và chế biến yến sào hiện nay ?
Tổng Giám đốc Lê Hữu Hoàng: Khởi đầu chỉ có 12 đảo yến với 40 hang yến, qua thực hiện thành công phương pháp di đàn, nhân đàn quần thể chim yến, đến nay, công ty đã quản lý 32 đảo yến, với 169 hang yến. Sản lượng và chất lượng yến sào đảo yến thiên nhiên Khánh Hòa không ngừng được nâng lên. Đến năm 2014, sản lượng tổ yến thiên nhiên đạt 3.380 kg; tăng hơn 1.200 kg so với năm 2001.
Để đạt được kết quả đó, công ty đã thực hiện các giải pháp kỹ thuật đồng bộ tại các hang yến như xây dựng các mái che lòng chảo, các đập chắn sóng, lưới giảm áp lực sóng, nhà trú đông cho chim yến, hệ thống ca-mê-ra quan sát, hệ thống phun sương, thực hiện chương trình trồng một triệu cây xanh tạo nguồn thức ăn cho chim yến... Nhiều năm qua, Công ty Yến sào Khánh Hòa thực hiện rất hiệu quả chương trình hợp tác triển khai lực lượng bảo vệ và đội ngũ kỹ thuật cao để phục hồi và phát triển quần thể chim yến hàng tại Vườn quốc gia Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu); các tỉnh Quảng Bình, Quảng Ngãi, Phú Yên, Ninh Thuận và các tỉnh duyên hải trên toàn quốc có vị thế về biển, đảo để phát triển bền vững nghề nuôi chim yến trên cả nước.
Với mục tiêu phổ biến hóa giá trị bổ dưỡng của yến sào đảo thiên nhiên Khánh Hòa đến với cộng đồng, công ty đã chủ động đầu tư nhiều nhà máy với dây chuyền thiết bị hiện đại, sản xuất nhiều dòng sản phẩm cao cấp như: yến nguyên chất, yến tinh chế, nước giải khát cao cấp yến sào Sanest; bánh yến sào Sanest Cake, bánh trung thu Sanest Moon Cake; sữa chua yến sào, tất cả những sản phẩm này đều đáp ứng tốt các tiêu chuẩn quản lý chất lượng như ISO, HACCP, tiêu chuẩn quốc tế, đáp ứng chiến lược xuất khẩu.
Phát huy tiềm năng thế mạnh ngành nghề yến sào, Trung tâm dịch vụ du lịch Sanest Tourist đã phát triển nhiều tour du lịch sinh thái biển, đảo đặc sắc, thu hút nhiều du khách. Nhiều năm liền, công ty luôn hoàn thành vượt mức kế hoạch sản xuất, kinh doanh. Năm 2014, tổng doanh thu toàn công ty đạt 3.903 tỷ đồng, tăng gấp hơn 39 lần so với năm 2005, nộp ngân sách 382 tỷ đồng, tăng gấp 10 lần so với năm 2005. Tổng số lao động 5.200 người, thu nhập bình quân gần tám triệu đồng/người/tháng. Đời sống vật chất, văn hóa tinh thần ngày càng nâng cao.
PV: Công ty đã tổ chức nghiên cứu khoa học và ứng dụng kết quả vào thực tiễn như thế nào, thưa đồng chí ?
Tổng Giám đốc Lê Hữu Hoàng: Từ năm 1991 đến nay, công ty đã thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu khoa học chuyên ngành về chim yến như: Cơ sở sinh học của việc khai thác hợp lý, bảo vệ và phát triển nguồn lợi Yến sào Khánh Hòa; nhân tố tác động đến số lượng quần thể và chất lượng tổ yến Khánh Hòa; quy trình khai thác hợp lý có hiệu quả để bảo tồn tài nguyên yến sào tại các đảo; ứng dụng các biện pháp xử lý để nâng giá trị thương mại của yến xuất khẩu; nghiên cứu một số đặc điểm dinh dưỡng và thức ăn tự nhiên của chim yến hàng; nghiên cứu áp dụng những biện pháp để khắc phục tác động của mưa gió đối với tổ chim yến; hoạt chất sinh học của tổ yến…
Nhiều đề tài khoa học, công trình, giải pháp được triển khai phát huy rất tốt tác dụng: Quy trình công nghệ, kỹ thuật ấp nở nhân tạo và nuôi chim yến hàng qua từng giai đoạn phát triển, bước đầu nghiên cứu ấp nuôi nhân tạo chim yến hàng Aerodramus fuciphagus Germani làm cơ sở khoa học cho việc phát triển đàn chim yến trong nhà ở Khánh Hòa năm 2006 - 2010, góp phần chủ động tạo nguồn giống chim yến để phục vụ phát triển bầy đàn và chủ động con giống trong việc nuôi chim yến trong nhà. Hiện công ty đang thực hiện đề tài nghiên cứu khoa học cấp nhà nước “Khai thác và phát triển nguồn gien chim yến đảo (Aerodramus fuciphagus germani Oustalet, 1878) phục vụ phát triển bền vững nghề chim yến của Việt Nam” thời gian từ năm 2014 đến 2017 với mục tiêu hình thành phương pháp luận về nghiên cứu đa dạng quần thể, từ đó bước đầu hình thành chiến lược bảo tồn gien hoặc chọn giống trên các loài chim yến có giá trị kinh tế ở Việt Nam; tạo tiền đề phát triển nghề nuôi chim yến đảo đầy tiềm năng ở Việt Nam.
Công ty Yến sào Khánh Hòa vinh dự nhận được nhiều giải thưởng cao quý như: Giải nhất VIFOTEC Hội thi sáng tạo Khoa học Kỹ thuật toàn quốc lần thứ IX (2007 - 2008), Giải vàng chất lượng Việt Nam, Huy chương bạc Hội thi sáng tạo kỹ thuật quốc tế tại Hàn Quốc năm 2009; Doanh nghiệp Việt Nam ứng dụng khoa học công nghệ thành công (VButech) năm 2009; Cúp vàng Top ten Thương hiệu Việt - Ứng dụng khoa học công nghệ năm 2011 - 2014; Cúp vàng Sở hữu trí tuệ Việt Nam năm 2013; Doanh nghiệp cống hiến đổi mới công nghệ 2014; Doanh nghiệp Việt Nam đổi mới sáng tạo lần thứ nhất năm 2014...
PV: Công ty Yến sào Khánh Hòa hiện đã làm chủ được công nghệ kỹ thuật ấp nở và nuôi nhân tạo, đồng chí có thể cho biết cụ thể về quá trình này?
Tổng Giám đốc Lê Hữu Hoàng: Từ năm 2006, Công ty Yến sào Khánh Hòa triển khai thực hiện đề tài “Bước đầu nghiên cứu ấp nuôi nhân tạo chim yến hàng Aerodramus fuciphagus amechanus làm cơ sở khoa học cho việc phát triển đàn chim yến ở Khánh Hòa”. Đề tài đã tập trung nghiên cứu, phân tích về: Đặc điểm sinh học sinh sản của chim yến Aerodramus fuciphagus làm cơ sở cho việc ấp nuôi nhân tạo; kỹ thuật chăm sóc chim con; xây dựng phương pháp cho chim bay; tổng hợp tư liệu bước đầu đưa ra phương pháp ấp nuôi nhân tạo chim yến hàng Aerodramus fuciphagus. Thành công của đề tài là tiền đề phát triển nghề nuôi yến trong nhà để lấy tổ, phát triển tiềm năng nuôi chim yến trên các hang đảo vùng duyên hải.
Kết quả thực hiện tiến hành nuôi chim yến con trưởng thành qua các năm đã tăng lên rõ rệt, năm 2006 tỷ lệ chim trưởng thành trung bình là 30%, đến năm 2015 tỷ lệ nuôi chim trưởng thành đạt trung bình 90%. Thành công này tạo nên sự phát triển mạnh, vực dậy tiềm năng phát triển các hang đảo yến trên cả nước. Với thành công của công trình “Ấp nở và nuôi nhân tạo chim yến”, công ty đã đoạt giải nhất VIFOTEC năm 2007 - 2008 và Huy chương bạc Hội thi sáng tạo kỹ thuật quốc tế tại
Hàn Quốc năm 2009.
Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Quân đánh giá cao đề tài này của Công ty Yến sào Khánh Hòa. Bộ trưởng cho rằng, đây là việc làm có rất nhiều ý nghĩa hướng tới bảo tồn thiên nhiên, bảo tồn nguồn gien và bảo vệ môi trường. Vì vậy giá trị kinh tế và giá trị khoa học là rất lớn.
PV: Xin đồng chí cho biết ý nghĩa của việc ấp nở, nuôi thành công chim yến như thế nào trong việc phát triển nghề nuôi chim yến lấy tổ trong nhà?
Tổng Giám đốc Lê Hữu Hoàng: Làm chủ công nghệ ấp, nuôi nhân tạo chim yến, Công ty Yến sào Khánh Hòa góp phần thúc đẩy ngành công nghiệp yến đầy tiềm năng của nước ta lên tầm cao mới, đồng thời góp phần phát triển kinh tế địa phương, bảo vệ an ninh - quốc phòng biển đảo, đồng hành cùng sự phát triển xã hội, bảo vệ môi trường sinh thái và chăm sóc sức khỏe cộng đồng.
Ban kỹ thuật công ty, Xí nghiệp thiết kế xây dựng nhà yến Sanatech Land, Trung tâm Sanatech đã xây dựng thành công 500 nhà yến; tư vấn 700 nhà yến trong tổng số 2.614 nhà yến trên toàn quốc, ngày càng khẳng định vị thế, uy tín cao trong hoạt động chuyển giao kỹ thuật công nghệ nuôi chim yến trong nhà cho người dân cả nước. Nhiều nhà yến do Công ty Yến sào Khánh Hòa chuyển giao công nghệ và triển khai nuôi thực tế đã cho sản lượng mỗi năm gần 100 kg tổ yến. Thành công này được nhiều tổ chức trong nước và thế giới đánh giá cao.
Theo điều tra mới nhất của Công ty Yến sào Khánh Hòa, đến cuối năm 2014, cả nước có 2.614 nhà yến ở 36 tỉnh, thành phố. Tuy nhiên, việc quy hoạch xây dựng nhà yến ở một số địa phương chưa được quan tâm. Vì vậy, quy hoạch những khu vực phát triển làng nghề nuôi chim yến trong nhà đang là vấn đề rất cần thiết hiện nay.
PV: Công ty Yến sào Khánh Hòa luôn được đánh giá rất cao trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh, chủ quyền biển đảo, xin đồng chí nói rõ hơn về vấn đề này?
Tổng Giám đốc Lê Hữu Hoàng: Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc phát triển kinh tế gắn với củng cố quốc phòng, an ninh, công ty luôn quan tâm đẩy mạnh xây dựng tiềm lực và thế trận khu vực phòng thủ vững chắc.
Hiện nay, Ban Chỉ huy Quân sự công ty có đội ngũ quân nhân dự bị động viên đang công tác khá đông đảo, trong số đó, đảng viên chiếm tới hơn 30%. Hằng năm, khi có lệnh động viên quân nhân dự bị, công ty luôn quan tâm tạo mọi điều kiện cả về vật chất và tinh thần cho cán bộ, nhân viên được nhận lệnh gọi; 100% số quân nhân dự bị đều chấp hành nghiêm lệnh gọi huấn luyện hoặc diễn tập, kết quả nhận xét có hơn 85% khá giỏi.
Để nâng cao chất lượng huấn luyện cho lực lượng tự vệ, công ty đã đầu tư cơ sở vật chất xây dựng Trung tâm huấn luyện quân sự tại đảo Bàng Lớn, Nha Trang với kinh phí hơn 300 triệu đồng; đồng thời, đầu tư nguồn kinh phí phù hợp bảo đảm các chế độ, tiêu chuẩn, kinh phí, vật chất trong huấn luyện cũng như trong hoạt động; đầu tư trang bị đầy đủ các phương tiện, các công cụ hỗ trợ, tạo mọi điều kiện tốt nhất để lực lượng tự vệ công ty thực hiện tốt các mặt công tác.
Lực lượng tự vệ công ty, nhất là lực lượng tự vệ biển phối hợp chặt chẽ với các đơn vị chức năng và lực lượng dân quân các xã, phường ven biển thường xuyên tuần tra, kiểm tra, kiểm soát trên vùng biển đảo đã ngăn chặn, bắt giữ hàng trăm lượt ghe thuyền ngư dân đánh bắt hải sản bằng vật liệu nổ và chất độc hại trái phép, chuyển giao cơ quan chức năng xử lý; góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, rạn san hô, thảm cỏ biển và các loài sinh vật biển quý hiếm; bảo vệ đàn chim yến phát triển tốt, sản lượng yến sào tăng đều hằng năm.
Trên vùng biển đảo do công ty quản lý, tàu thuyền của ngư dân gặp sự cố đều được anh em tự vệ giúp đỡ tận tình, hạn chế thiệt hại về người và tài sản do những rủi ro, bất trắc trên biển. Chính vì vậy, các đảo yến là chỗ dựa vững chắc của ngư dân trong quá trình bám biển, khai thác tài nguyên, bảo vệ chủ quyền biển, đảo quốc gia.
Ban Chỉ huy Quân sự công ty được Bộ Tư lệnh Quân khu 5 tặng danh hiệu “Đơn vị quyết thắng” và Bộ Tư lệnh Hải quân tặng bằng khen thành tích phối hợp với Quân chủng Hải quân đẩy mạnh công tác tuyên truyền bảo vệ chủ quyền biển, đảo.
PV: Xin đồng chí cho biết những định hướng lớn của công ty trong thời gian tới ?
Tổng Giám đốc Lê Hữu Hoàng: Trong giai đoạn 2015-2020, thực hiện chiến lược phát triển, công ty tiếp tục thực hiện đề án tái cơ cấu doanh nghiệp, xây dựng làng nghề Yến sào Khánh Hòa theo phong cách Á Đông kết hợp du lịch sinh thái, quy hoạch phát triển hang yến mới theo đề án phát triển hang yến mới tại Khánh Hòa từ Vạn Ninh đến Cam Ranh giai đoạn 2014-2020.
Trong kế hoạch phát triển, công ty mở rộng các dự án đầu tư: Xây dựng Công viên Văn hóa Yến sào Khánh Hòa, đầu tư xây dựng bảo tàng truyền thống ngành nghề Yến sào Khánh Hòa (phấn đấu hoàn thành trong năm 2016), xây dựng hang yến nhân tạo theo mô hình hòn Ngoại để phát triển quần thể chim yến, giúp cho du khách tham quan thuận lợi, tạo ra công trình văn hóa truyền thống, hấp dẫn, thu hút du khách; xây dựng công trình nhà ở cho công nhân tại Diên Khánh và Cam Ranh, xây dựng nhà máy chế biến dược phẩm từ yến sào; xây dựng Viện Thẩm mỹ dinh dưỡng yến sào; xây dựng Khách sạn Sanest Khánh Hòa tiêu chuẩn 4 sao; xây dựng Cụm công nghiệp Sông Cầu theo chủ trương của tỉnh; xây dựng giá trị thương hiệu Yến sào Khánh Hòa thành thương hiệu quốc gia, sản phẩm Yến sào Khánh Hòa thành sản phẩm quốc gia; phát triển hợp tác nghiên cứu khoa học tại các nước ASEAN. Công ty tiếp tục quản trị hệ thống các đơn vị trực thuộc và công ty thành viên toàn công ty để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh; giữ vững giá trị thương hiệu mạnh trong nước, xây dựng thương hiệu mạnh quốc tế.
PV: Xin cảm ơn đồng chí !