Sáng 1/6, Quốc hội tiến hành thảo luận tại hội trường về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022.
Cần có cơ chế, giải pháp giảm học phí ở mức thấp nhất
Theo đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung, giáo dục là vấn đề cốt lõi để phát triển đất nước và ổn định an sinh xã hội. Một xã hội sẽ không phát triển nếu thiếu nhận thức, và không có nền giáo dục tốt hay giáo dục mà không có giá trị trung thực thì cải cách mấy cũng bằng thừa.
Nêu một số vấn đề mà người dân quan tâm như bất cập về cải cách, thay đổi chương trình và mức học phí của các bậc học, đại biểu đặt câu hỏi, tại sao lại tăng kinh phí, học phí đào tạo, các khoản phí khác, hay siết chặt đầu vào mà buông lỏng đầu ra?
Đại biểu cho rằng, các bậc tiểu học, trung học cơ sở hay phổ thông trung học cần có cơ chế, giải pháp giảm học phí ở mức thấp nhất, hỗ trợ tốt nhất cho các em vì trẻ em dưới 18 tuổi cần có môi trường tốt học tập để phát triển.
Đại biểu Đinh Thị Ngọc Dung cũng nêu thực tế, lâu nay chúng ta thi tuyển khắt khe ở đầu vào ở bậc đại học nhưng đầu ra lại buông lỏng dẫn đến chất lượng không bảo đảm và không có tính chọn lọc, sàng lọc. Đại biểu đề xuất nghiên cứu chính sách theo hướng thu hút đầu vào và siết chặt đầu ra.
Đại biểu đoàn Hải Dương nêu vấn đề áp lực học tập từ nhà trường, từ gia đình là nguyên nhân hàng đầu gây tự kỷ, trầm cảm cùng nhiều vấn đề sinh lý khác cho các em học sinh, sinh viên hiện nay. Do vậy, đại biểu nhấn mạnh việc học tập và vui chơi chung và cộng đồng là rất cần thiết trong việc kích thích tương tác và phát triển khả năng tư duy sáng tạo và giải trí của giới trẻ, từ đó tránh được những áp lực từ nhiều phía cho học sinh, phụ huynh và thầy cô.
Tạo động lực giúp các trường đại học tự chủ thực chất
Tham gia thảo luận tại hội trường, đại biểu Vương Quốc Thắng (Quảng Nam) bày tỏ quan tâm đến vai trò của đại học đối với phát triển bền vững, thịnh vượng, nâng cao năng lực cạnh tranh và năng lực đổi mới sáng tạo quốc gia, trong đó có tự chủ đại học; hợp tác giữa nhà nước, trường đại học và doanh nghiệp; kiểm định chất lượng giáo dục đại học; triển khai sâu rộng quản trị đại học tiên tiến; phát triển sử dụng, đãi ngộ đội ngũ giảng viên, cán bộ quản trị đại học…
Đại biểu đánh giá, thời gian qua, tự chủ đại học đã thể hiện chủ trương đúng đắn của Đảng và Nhà nước với nhiều kết quả tích cực, làm thay đổi và phát triển nhanh chóng các trường đại học; tuy nhiên vẫn còn có những khó khăn, vướng mắc cần được xem xét một cách tổng thể và kịp thời tháo gỡ.
Đại biểu đề xuất cần có khung pháp lý rõ ràng về vai trò chỉ đạo, quản trị và điều hành giữa Đảng ủy, Hội đồng trường và Ban giám hiệu nhà trường để tránh sự chồng chéo và tạo ra xung đột không đáng có, đồng thời quy định rõ trách nhiệm giải trình.
“Tự chủ đại học và trách nhiệm giải trình là hai mặt không thể tách rời, thiếu trách nhiệm giải trình sẽ dễ biến tự chủ thành tự trị” - đại biểu Vương Quốc Thắng khẳng định.
Đại biểu nêu rõ, có hai công cụ quan trọng để thực hiện trách nhiệm giải trình, đó là kiểm định chất lượng giáo dục và công khai, minh bạch thông tin hoạt động của trường đại học.
Nhấn mạnh tự chủ đại học là một vấn đề liên ngành, liên bộ, đại biểu đề nghị Chính phủ cân nhắc thành lập một Ủy ban hoặc một Hội đồng cấp quốc gia về tự chủ đại học để giải quyết triệt để các vướng mắc và tạo động lực giúp các trường đại học tự chủ thực chất.
