Đây là lần đầu tiên các lãnh đạo cấp cao ASEAN và GCC gặp nhau kể từ khi hai bên thiết lập quan hệ, để đánh giá tổng thể về hợp tác trong thời gian qua và đề ra những định hướng quan trọng, tạo thêm động lực mới nhằm phát triển hơn nữa quan hệ ASEAN-GCC.
Quan hệ ASEAN-GCC bắt đầu năm 1990 khi Bộ trưởng Ngoại giao Oman, trong vai trò Chủ tịch Hội đồng các Bộ trưởng GCC, bày tỏ GCC mong muốn thiết lập quan hệ chính thức với ASEAN. Cùng năm đó, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN và GCC đã gặp lần đầu tiên bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc tại New York (Mỹ).
Hai Ban Thư ký ASEAN và GCC chính thức thiết lập quan hệ từ năm 2009. Hai bên duy trì tiếp xúc, gặp gỡ và đến nay đã tổ chức được ba Hội nghị Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-GCC chính thức vào các năm 2009, 2010, 2013.
Các nước thành viên GCC quan tâm tăng cường hợp tác với ASEAN, đều đã cử Đại sứ tại ASEAN và tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác tại Đông Nam Á (TAC). ASEAN cũng đã thiết lập các Ủy ban ASEAN tại thủ đô của tất cả các nước thành viên GCC.
Là một tổ chức khu vực quan trọng hàng đầu ở Trung Đông, GCC đang đẩy mạnh chính sách Hướng Đông và quan tâm nhiều tới Đông Nam Á. Tất cả sáu nước thành viên GCC đều là đối tác hợp tác ưu tiên tại Trung Đông-châu Phi của Việt Nam, với quan hệ trải rộng trong nhiều lĩnh vực chính trị, ngoại giao, thương mại, đầu tư, ODA, lao động.
GCC nỗ lực duy trì sự phát triển thịnh vượng
Là thành viên nòng cốt của ASEAN, Việt Nam luôn phát huy tinh thần chủ động, tích cực và có trách nhiệm, đóng góp hiệu quả vào tăng cường quan hệ giữa ASEAN và GCC, qua đó góp phần thúc đẩy quan hệ Việt Nam-GCC và quan hệ giữa Việt Nam với từng nước thành viên GCC.
Năm 2018, Việt Nam đã đảm nhận vai trò điều phối quan hệ ASEAN-GCC và đồng chủ trì thành công Cuộc họp Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN-GCC diễn ra bên lề Đại hội đồng Liên hợp quốc lần thứ 73. Tại hội nghị này, hai bên đã khẳng định cam kết mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác trong các lĩnh vực cùng quan tâm như thương mại, đầu tư, an ninh năng lượng, lương thực...
Quan hệ giữa Việt Nam và Saudi Arabia có những bước phát triển tích cực trong những năm gần đây. Hai bên duy trì trao đổi đoàn, tiếp xúc cấp cao. Saudi Arabia mong muốn đẩy mạnh hợp tác toàn diện với Việt Nam, coi Việt Nam là đối tác ưu tiên trong triển khai chính sách đối ngoại Hướng Đông.
Saudi Arabia là đối tác thương mại hàng đầu của Việt Nam tại khu vực Trung Đông, với kim ngạch thương mại hai chiều năm 2022 đạt hơn 2,7 tỷ USD, tăng 32,4% so với năm 2021. Một số tập đoàn lớn của Saudi Arabia đã đầu tư vào Việt Nam, chủ yếu trong lĩnh vực bất động sản, năng lượng và thép. Quỹ Phát triển Saudi Arabia đã và đang cấp vốn vay ưu đãi hơn 181 triệu USD cho 13 dự án của Việt Nam.
Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC diễn ra trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực tiếp tục có những chuyển động nhanh chóng, phức tạp. Đây là cơ hội để ASEAN làm sâu sắc thêm quan hệ với GCC và các nước thành viên tổ chức khu vực quan trọng tại Trung Đông, nhằm huy động mọi nguồn lực để xây dựng Cộng đồng, thúc đẩy phục hồi, phát triển bền vững, tạo môi trường thuận lợi cho đối thoại, hợp tác.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính và Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam tham dự Hội nghị cấp cao ASEAN-GCC là hoạt động thiết thực triển khai nhất quán đường lối đối ngoại của Đảng và Nhà nước là độc lập, tự chủ, hòa bình, hợp tác và phát triển, đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại; chủ động, tích cực hội nhập quốc tế toàn diện và sâu rộng, đưa các mối quan hệ đi vào chiều sâu.
Chuyến thăm Saudi Arabia của Thủ tướng Phạm Minh Chính góp phần củng cố tin cậy chính trị, làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác nhiều mặt, đưa quan hệ hợp tác giữa hai nước đi vào thực chất, hiệu quả.
Chuyến công tác lần này của Thủ tướng Phạm Minh Chính có ý nghĩa quan trọng, vừa cùng các nước ASEAN thể hiện tâm thế mới, độc lập, đoàn kết, phát triển, vừa củng cố tin cậy chính trị, nâng cao hiệu quả hợp tác giữa Việt Nam và Saudi Arabia; phát đi thông điệp về cam kết mạnh mẽ và đóng góp trách nhiệm của một Việt Nam hòa hiếu, chân thành, tin cậy, sẵn sàng tăng cường quan hệ hữu nghị, đối thoại và hợp tác cùng có lợi, xây dựng môi trường khu vực và quốc tế hòa bình, ổn định với các nước.
