Sau mấy ngày chăm cháu bị cúm A tại nhà, bà Nguyễn Thị T. (Hà Nội) có biểu hiện lây bệnh với triệu chứng sổ mũi, nhức đầu. Vốn có bệnh nền mãn tính là phổi tắc nghẽn mãn tính, cao huyết áp và thể trạng thừa cân, chưa kịp đi khám thì các triệu chứng nhanh chóng trở nặng, sốt li bì trên 39 độ C, ho nhiều, khó thở, suy hô hấp, nguy kịch và nhanh chóng được người nhà đưa vào Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội cấp cứu.
Các bác sĩ cho biết, bệnh nhân mắc cúm A, do có bệnh mãn tính, đề kháng yếu, bệnh diễn tiến nhanh dẫn đến biến chứng suy hô hấp.
Thống kê của Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cho thấy, hằng năm ở Việt Nam trung bình có hơn 800.000 người mắc cúm. Tuy nhiên, ở nhóm người cao tuổi, người có bệnh mãn tính như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), hen phế quản, tim mạch... bệnh có thể diễn biến nặng. Điều đáng lo ngại là các triệu chứng ban đầu của bệnh cúm dễ nhầm lẫn với cảm lạnh thông thường nên nhiều người xem nhẹ.
Thầy thuốc ưu tú, PGS, TS Chu Thị Hạnh, Trưởng Khoa Nội Hô hấp, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết, người có bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) thường là bệnh nhân lớn tuổi, có hệ miễn dịch suy yếu, cùng với bản chất đường thở bị thu hẹp và co thắt, nếu nhiễm thêm cúm sẽ làm nặng hơn tình trạng viêm, kích hoạt hệ miễn dịch tại đường hô hấp.
Ở giai đoạn nặng, người bệnh có thể xuất hiện những biểu hiện khó thở, tím tái, lơ mơ thậm chí suy hô hấp…
Theo các bác sĩ, người có bệnh mạn tính hen suyễn, phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD), tim mạch, tiểu đường… nếu mắc cúm sẽ tăng 2-5 lần nguy cơ biến chứng nặng hoặc nguy kịch như suy tim, suy đa tạng, suy hô hấp.
 |
Người cao tuổi, người có bệnh mãn tính cần tiêm phòng cúm càng sớm càng tốt và nhắc lại mỗi năm để duy trì miễn dịch và nồng độ kháng thể cao nhất. |
Theo PGS, TS Phạm Nguyễn Vinh, Giám đốc Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện đa khoa Tâm Anh TP Hồ Chí Minh, cúm làm tăng nguy cơ đau tim trên người có bệnh tim mạch cao gấp 10 lần.
Virus cúm có cơ chế gần giống như virus SARS-CoV-2, tấn công vào máu, phổi và các cơ quan khác, kích hoạt các phản ứng viêm rất mạnh và buộc cơ thể phải điều tiết để chống lại cúm. Các tổ chức y tế cũng khẳng định, tiêm phòng cúm quan trọng với người bệnh tim mạch vì đây là nhóm đối tượng có nguy cơ cao gặp các biến chứng do cúm gây ra.
Đối với nhóm người bệnh hen suyễn, cúm là nguyên nhân khởi phát đợt cấp, khiến cơn hen diễn tiến nặng hơn, gây bội nhiễm dẫn đến viêm phổi và suy hô hấp. Khi mắc cúm, đường hô hấp bị viêm nhiễm tiết ra nhiều chất nhầy khiến không khí vào phổi bị cản trở, kích hoạt cơn co thắt phế quản, thắt chặt các đường dẫn khí, gây tình trạng khó thở, tăng nguy cơ nhập viện, phải thở máy.
Bác sĩ chuyên khoa I Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC khuyến cáo, để phòng ngừa cúm bùng phát cao điểm vào mùa thu-đông, tất cả mọi người nhất là người có bệnh mãn tính cần củng cố hệ miễn dịch bằng cách bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, tập thể dục, giữ ấm, đặc biệt là tiêm vaccine. Hiện nay, cúm mùa có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng vaccine, giúp giảm tỷ lệ mắc và tử vong, giảm thời gian nằm viện và chi phí y tế.
Vaccine cúm không chỉ phòng cúm hiệu quả 70-90%, giảm tỷ lệ tử vong mà còn giúp giảm nguy cơ tăng nặng các bệnh đang mắc, tránh nguy cơ đồng nhiễm virus, vi khuẩn khác.
Một mũi vaccine cúm có thể giúp giảm 50% nguy cơ nhập viện và 68% tỷ lệ tử vong ở người cao tuổi. Tất cả trẻ em và người lớn, nhất là người cao tuổi, người có bệnh mãn tính cần tiêm phòng cúm càng sớm càng tốt và nhắc lại mỗi năm để duy trì miễn dịch và nồng độ kháng thể cao nhất.
Tiến sĩ, bác sĩ Lê Kiến Ngãi, Trưởng Khoa Dự phòng và Kiểm soát nhiễm khuẩn, Bệnh viện Nhi Trung ương, vaccine phòng cúm hiện nay được sản xuất để bảo vệ, chống lại các chủng virus cúm gây dịch theo mùa bao gồm: virus cúm A (H1N1), virus cúm A (H3N2), virus cúm B/Victoria và virus cúm B/Yamagata.
Hiện các hệ thống tiêm chủng trên cả nước như VNVC có đầy đủ vaccine cúm tứ giá thế hệ mới được bảo quản ở Hệ thống kho lạnh đạt chuẩn GSP quốc tế. Trong đó, vaccine Influvac Tetra (Hà Lan), Vaxigrip Tetra (Pháp) - có thể giúp người có bệnh mãn tính phòng được 4 chủng virus cúm nguy hiểm (A/H3N2, A/H1N1, B/Yamagata, B/Victoria).
Tiêm vaccine phòng cúm là giải pháp dự phòng cúm chủ động và hiệu quả. Xu hướng hiện nay, cộng đồng đang ghi nhận vai trò của vaccine phòng cúm tứ giá (mang kháng nguyên của 4 loại virus cúm - 2 loại virus cúm A và 2 loại virus cúm B) cả về khía cạnh hiệu quả phòng bệnh và chi phí y tế trực tiếp cũng như gián tiếp.
