Thế giới ghi nhận ca tái nhiễm virus SARS-CoV-2 đầu tiên là một người đàn ông 33 tuổi ở Hồng Kông (Trung Quốc). Bốn tháng sau khi được công bố khỏi bệnh, người này nhiễm một biến chủng khác của SARS-CoV-2.
Thế nào được coi là tái nhiễm với SARS-CoV-2
Chia sẻ về chuyên môn thế nào được gọi là ca tái nhiễm, ThS, BS Nguyễn Trung Cấp, Phó Giám đốc BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết, tái nhiễm là trạng thái một bệnh nhân đã khỏi hẳn bệnh, sau đó một thời gian nhiễm lại bệnh lần thứ 2.
Theo đó, có những loại virus tạo được kháng thể suốt đời như sởi, đậu mùa, quai bị. nhưng cũng có loại virus chỉ tạo được kháng thể trong thời gian ngắn hơn, hoặc thậm chí rất ngắn như cúm. Có virus có kháng thể nhưng không diệt sạch được virus như viêm gan C, HIV,…
"Khả năng tạo kháng thể mạnh hay yếu cũng tùy vào đặc tính riêng của từng người. Do virus SARS-CoV-2 mới xuất hiện nên các chuyên gia vẫn chưa nghiên cứu được ca tái nhiễm virus SARS-CoV-2 do đặc tính chung của virus này hay do đặc điểm miễn dịch riêng của người đó”, BS Cấp cho hay.
Vậy làm thế nào để phát hiện ca tái nhiễm, BS Cấp cho biết, cơ sở chắc chắn nhất để khẳng định bệnh nhân tái nhiễm SARS-CoV-2 là họ từng mắc Covid-19, đủ tiêu chuẩn khỏi bệnh và có thời gian dài sạch virus. Các trường hợp này mắc bệnh lần thứ 2, nuôi cấy virus có phát triển. Qua đó, chúng ta có thể kết luận bệnh nhân mang virus sống thay vì mảnh xác tồn lưu từ lần nhiễm trước.
Về khả năng lây lan của ca tái nhiễm virus SARS-CoV-2, BS Nguyễn Trung Cấp chia sẻ, do hiện nay trên thế giới mới chỉ ghi nhận vài ca tái nhiễm đầu tiên, nên chưa có dữ liệu để trả lời được việc người tái nhiễm có khả năng lây lan virus không và bệnh sẽ tiến triển có gì khác biệt so với trước.
Đồng thời, thế giới cũng chưa có dữ liệu để biết việc điều trị ở bệnh nhân tái nhiễm virus này sẽ có gì khác biệt so với người nhiễm lần đầu.
Việt Nam mới chỉ ghi nhận ca tái dương tính
Tại Việt Nam, hiện nay chưa ghi nhận ca tái nhiễm SARS-CoV-2, chỉ mới ghi nhận ca tái dương tính. Tái dương tính là trạng thái một bệnh nhân đang trong quá trình tiến triển của bệnh, đã có những giai đoạn xét nghiệm âm tính rồi lại xuất hiện những lần xét nghiệm dương tính sau đó.
Với những trường hợp này, các bác sĩ sẽ chỉ định xét nghiệm kiểm tra kháng nguyên, kháng thể, nuôi cấy virus... Căn cứ vào kết quả cùng các yếu tố lâm sàng và dịch tễ, bác sĩ sẽ xác định họ khỏi Covid-19 hay chưa, tái dương tính hay tái nhiễm.
BS Nguyễn Trung Cấp cho biết, hiện có nhiều phương pháp để xác định bệnh nhân nhiễm SARS-CoV-2 hay không. Trong đó, nuôi cấy virus có giá trị khẳng định cao nhất. Tuy nhiên, phương pháp này khó thực hiện, tỷ lệ thành công thấp và cho kết quả muộn. Việt Nam hiện sử dụng phương pháp rRT-PCR để tìm chất liệu di truyền (ARN) của virus.
Theo tiêu chuẩn của Tổ chức Y tế Thế giới WHO, ở ngưỡng phát hiện 100 bản sao trên mỗi phản ứng, xét nghiệm phải đạt độ nhạy 95%. Do đó, những bệnh nhân Covid-19 giai đoạn đầu hoặc đang hồi phục sẽ có nồng độ virus ở ranh giới giữa âm và dương tính. Ngoài ra, kết quả còn phụ thuộc mức độ tập trung của virus trong mẫu bệnh phẩm.
Do xét nghiệm chỉ xác định được ARN (một mảnh trong cấu trúc) của virus, một số trường hợp khỏi bệnh, nCoV chết nhưng vẫn còn vài mảnh xác lưu lại trong mô. Lúc này, bệnh phẩm đưa vào xét nghiệm vẫn cho kết quả dương tính. Những trường hợp này được gọi là tái dương tính với virus.
Các ca tái dương tính tại Việt Nam tương tự nhiều nước trên thế giới. Xét nghiệm máu của họ cho kết quả có kháng thể bảo vệ. Đây là bằng chứng khẳng định những ca này tái dương tính thay vì tái nhiễm.
Tuy nhiên, một số bệnh nhân trên thế giới có kết quả dương tính trở lại nhưng không được nuôi cấy virus. Với những trường hợp này, chúng ta không thể kết luận họ tái dương tính hay tái nhiễm.
Với những người tái dương tính Covid-19, các chuyên gia đã phát hiện một số đặc điểm miễn dịch khác những ca thông thường. Do vậy, y học hiện đại chưa thể xác định họ có nguy cơ tái nhiễm bệnh cao hơn không.
