Chương trình Chống lao quốc gia đạt được kết quả tốt nhất từ trước đến nay

Sáng 24/3, tại Hà Nội, Bệnh viện Phổi Trung ương-Chương trình Chống lao quốc gia tổ chức lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống lao. Đây là sự kiện chính trị quan trọng nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về những ảnh hưởng nghiêm trọng của bệnh lao tới sức khỏe con người, kinh tế và xã hội.

Những kết quả tích cực trong công tác phòng, chống lao

Tiến sĩ, bác sĩ, Thầy thuốc ưu tú Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng Ban điều hành Chương trình Chống lao quốc gia cho biết, sau khi Công điện của Thủ tướng Chính phủ được ban hành, Bệnh viện Phổi Trung ương – Chương trình Chống lao quốc gia đã triển khai nhiều hội nghị, nhiều chương trình hành động phòng, chống lao.

Trong năm 2024, Chương trình Chống lao quốc gia đã đạt được kết quả tốt nhất từ trước đến nay với số bệnh nhân lao được phát hiện hơn 113 nghìn ca (tăng 7% so với năm 2023), tỷ lệ lao có bằng chứng vi khuẩn trên 72%, tỷ lệ điều trị thành công đạt 89%, cao hơn tỷ lệ này trên toàn cầu (mức 88%).

Tỷ lệ điều trị thành công là 89,1% ở người bệnh lao nhạy cảm, và trên 70% ở người bệnh lao kháng thuốc, tỷ lệ này vượt trội so với trung bình trên toàn cầu. Hệ thống y tế được phát triển rộng khắp với 63 tỉnh/thành phố có đơn vị chống lao với 865 cơ sở điều trị và 406 máy GeneXpert - kỹ thuật xét nghiệm lao tiên tiến nhất hiện nay đã được trang bị cho các cơ sở y tế.

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế đánh giá, dù đối mặt với không ít thách thức, công tác phòng chống lao tại Việt Nam vẫn đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Chúng ta đã duy trì mạng lưới chống lao tại 100% xã, phường; bảo đảm 100% dân số được tiếp cận dịch vụ phòng chống lao. Tỷ lệ điều trị thành công các ca bệnh lao mới và tái phát duy trì ở mức cao, đạt gần 90%.

Tiến sĩ, bác sĩ, Thầy thuốc ưu tú Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng Ban điều hành Chương trình Chống lao quốc gia phát biểu.

Đặc biệt, năm 2024 cũng đánh dấu việc triển khai quyết liệt các hướng dẫn kỹ thuật mới của Bộ Y tế, đặc biệt là việc áp dụng các kỹ thuật tiên tiến và mở rộng phạm vi trên toàn quốc đối với xét nghiệm Xpert - giải trình tự gene thế hệ mới để phát hiện sớm và chính xác bệnh Lao.

Mặc dù vậy, tình hình dịch tễ bệnh lao tại nước ta còn rất nặng nề. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) ước tính Việt Nam có khoảng 182.000 bệnh nhân lao mới; 9.900 bệnh nhân lao kháng thuốc và có khoảng 11.000 người tử vong do lao hàng năm.

Năm 2023, Việt Nam đứng thứ 12/30 quốc gia có gánh nặng bệnh lao cao nhất thế giới và đứng thứ 10/30 quốc gia có số lượng bệnh nhân lao kháng thuốc cao nhất toàn cầu.

Thứ trưởng phân tích, hiện tỷ lệ bệnh nhân lao được phát hiện chủ động trong nhóm nguy cơ cao chưa đạt kế hoạch đề ra; tỷ lệ điều trị khỏi bệnh lao phổi có bằng chứng vi khuẩn học vẫn thấp hơn chỉ tiêu mong muốn.

Nguồn lực tài chính, đặc biệt từ ngân sách quốc tế đang có xu hướng giảm dần; việc bảo đảm thuốc, thiết bị, vật tư y tế còn gặp khó khăn do thủ tục phức tạp, kéo dài, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động phát hiện và điều trị bệnh. Điều này đòi hỏi Việt Nam phải tăng cường tinh thần sáng tạo, tích cực, hành động để chấm dứt bệnh lao.

Cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao

Tiến sĩ, bác sĩ, Thầy thuốc ưu tú Đinh Văn Lượng cho hay, mục tiêu chấm dứt bệnh lao rất cần sự ủng hộ, cam kết của lãnh đạo các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội để bảo đảm nguồn tài chính bền vững, triển khai đồng bộ các can thiệp phòng chống lao từ Trung ương đến địa phương.

Do đó, ông đề xuất cần phải đưa chương trình đào tạo về bệnh lao là một phần nội dung bắt buộc trong các trường đào tạo nhân lực y khoa để các thầy thuốc có sẵn kiến thức về bệnh lao trong quá trình hành nghề.

Toàn cảnh hội nghị.

Theo ông Lượng, công tác kiểm soát lao phải gắn với cơ sở khám chữa bệnh. Các cơ sở y tế phải sàng lọc lao lồng ghép trong khám chữa bệnh thường quy, gắn thông tin sàng lọc lao vào sổ sức khỏe điện tử.

Để phát hiện bệnh sớm từ tuyến y tế cơ sở, các địa phương cần nâng cao chất lượng mạng lưới chẩn đoán lao bằng sử dụng rộng rãi xét nghiệm Xpert; phối hợp với các đối tác tăng cường mở rộng sàng lọc phát hiện bệnh lao trong khu vực trại giam, khu công nghiệp/khu chế xuất và các cơ sở y tế tư nhân.

"Hiện cả nước có 20 triệu hồ sơ bệnh án điện tử và con số này sẽ lên cao nữa. Khi hồ sơ bệnh án điện tử kiểm soát lao thì tôi nghĩ công tác phòng, chống lao sẽ hiệu quả", Tiến sĩ Đinh Văn Lượng đề nghị.

Để công tác phòng chống lao hiệu quả hơn nữa, Chương trình Chống lao quốc gia xin được đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ban, ngành liên quan nghiên cứu cho phép các dự án do các chính phủ, tổ chức quốc tế viện trợ không hoàn lại được tổ chức, thực hiện theo cơ chế đặc thù.

Để bảo đảm nguồn tài chính bền vững cho công tác phòng chống lao, cần tăng cường đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước và bảo hiểm y tế vì các nguồn viện trợ quốc tế đang giảm dần và sẽ không còn nữa.

"Tôi tin tưởng, năm 2025 sẽ là năm thắng lợi của công tác phòng chống lao, gặt hái được nhiều thành công hơn nữa, mang lại những giá trị to lớn cho người bệnh và nhân dân Việt Nam ", Tiến sĩ, bác sĩ Đinh Văn Lượng bày tỏ.

Việt Nam cam kết, đầu tư, hành động để chấm dứt bệnh lao.

Ông cũng tin tưởng năm 2025, với việc triển khai mạnh mẽ Công điện của Thủ tướng và kiểm soát lao tại y tế cơ sở, ông hy vọng số bệnh nhân phát hiện được có thể lên tới 70%. Với sự lãnh đạo quyết liệt của Đảng và Chính phủ, cùng với các giải pháp đồng bộ, Việt Nam có thể hoàn thành mục tiêu chấm dứt bệnh lao sớm hơn so với mục tiêu toàn cầu vào năm 2035.