Dịp này, phóng viên Báo Nhân Dân đã có cuộc trao đổi ý kiến với đồng chí Nguyễn Đình Khang, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam.
Phóng viên: Nghị quyết Đại hội XII Công đoàn Việt Nam được triển khai trong bối cảnh thế giới, khu vực có những diễn biến nhanh, phức tạp hơn so với dự báo. Xin đồng chí cho biết, trong bối cảnh đó, Công đoàn Việt Nam đã nỗ lực như thế nào nhằm thích ứng linh hoạt với sự thay đổi đó?
Đồng chí Nguyễn Đình Khang: Nhiệm kỳ vừa qua, đại dịch Covid-19 bùng phát, cùng xung đột vũ trang giữa các quốc gia, sự đứt gãy của chuỗi cung ứng toàn cầu đã ảnh hưởng trực tiếp, toàn diện đến việc làm, thu nhập, đời sống của đoàn viên, người lao động, hoạt động công đoàn. Trong bối cảnh đó, Công đoàn Việt Nam nỗ lực đổi mới nội dung, phương thức hoạt động nhằm thích ứng linh hoạt với tình hình.
Nổi bật là đã làm tốt nhiệm vụ đại diện bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động, góp phần xây dựng quan hệ lao động hài hòa, ổn định và tiến bộ.
Các cấp công đoàn tích cực đổi mới, nâng cao chất lượng tham gia xây dựng chính sách, pháp luật liên quan đến người lao động và hoạt động công đoàn. Tổ chức Công đoàn ngày càng có tiếng nói mạnh mẽ, hiệu quả, thể hiện rõ vai trò đại diện người lao động trong Hội đồng Tiền lương Quốc gia, đề xuất mức lương tối thiểu vùng tăng 25,34%, góp phần cải thiện đời sống đoàn viên, người lao động.
Các mô hình chăm lo đoàn viên, người lao động mang đậm dấu ấn của tổ chức Công đoàn như “Tết Sum vầy”, “Tháng Công nhân” lan tỏa mạnh mẽ, thấm sâu ở cơ sở. Riêng “Tết Sum vầy” trong nhiệm kỳ qua có hơn 30 triệu lượt đoàn viên, người lao động được chăm lo, tổng số tiền gần 28 nghìn tỷ đồng.
Hơn 3,8 triệu lượt công nhân, lao động có hoàn cảnh khó khăn, công nhân bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, mắc bệnh hiểm nghèo được thăm hỏi, hỗ trợ nhân dịp Tháng Công nhân. Chương trình “Mái ấm Công đoàn” giúp gần 14 nghìn người lao động được xây dựng, sửa chữa nhà với tổng số tiền hơn 500 tỷ đồng.
Đặc biệt, trước tình huống cấp bách và khó khăn chưa từng có của số đông đoàn viên, người lao động phải đối mặt trong đại dịch Covid-19, Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam triển khai các gói hỗ trợ quy mô lớn cho đoàn viên, người lao động với tổng số tiền gần 6.000 tỷ đồng.
Từ cuối năm 2022, Đoàn Chủ tịch Tổng Liên đoàn đã ban hành Nghị quyết hỗ trợ đoàn viên, người lao động bị giảm thời gian làm việc, chấm dứt hợp đồng lao động do doanh nghiệp bị cắt giảm đơn hàng đến hết năm 2023. Đến nay, gần 82.000 đoàn viên, người lao động đủ điều kiện được nhận hỗ trợ với số tiền hơn 114 tỷ đồng.
Dự kiến, hơn 90.000 đoàn viên, người lao động tiếp tục được thụ hưởng các chính sách hỗ trợ, ước tính khoảng 145 tỷ đồng.
Phóng viên: Vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, tổ chức Công đoàn Việt Nam đã hoàn thành và vượt 10 trong số 14 chỉ tiêu của Nghị quyết Đại hội XII Công đoàn Việt Nam, là minh chứng thực tế cho những nỗ lực không nhỏ. Đồng chí có thể chia sẻ những kinh nghiệm, bài học nhằm gặt hái được những kết quả nêu trên?
Đồng chí Nguyễn Đình Khang: Sau 5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XII Công đoàn Việt Nam, đã rút ra một số bài học kinh nghiệm sau:
Một là, các cấp công đoàn chủ động tham mưu với cấp ủy nắm chắc và cụ thể hóa kịp thời chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước phù hợp với nhiệm vụ từng cấp công đoàn và thực tiễn của ngành, địa phương, đơn vị.
Phát huy tốt sự phối hợp chặt chẽ với các cấp, các ngành trong xây dựng cơ chế, chính sách liên quan đến người lao động, huy động các nguồn lực chăm lo cho đoàn viên, người lao động và xử lý các tình huống phức tạp, nhạy cảm.
Hai là, coi trọng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; chủ động, kịp thời thích ứng với những thay đổi lớn, vấn đề mới phát sinh từ thực tiễn; đầu tư cho công tác nghiên cứu, dự báo, nắm và phân tích tình hình, xử lý kịp thời các vấn đề phức tạp, nhạy cảm, mới và khó.
Ba là, tập trung thực hiện tốt chức năng cơ bản, nhiệm vụ trọng tâm là đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động; phải đầu tư nguồn lực, đổi mới cách làm, quản trị rủi ro, coi đây là động lực thu hút, tập hợp người lao động gia nhập và tham gia hoạt động công đoàn.
Bốn là, chất lượng đội ngũ cán bộ công đoàn, nhất là đội ngũ cán bộ công đoàn chuyên trách, chủ tịch công đoàn cơ sở có vai trò quyết định đối với việc triển khai các chương trình, kế hoạch hoạt động, đặc biệt là những nội dung mới, khó, phức tạp.
Năm là, xác định đúng, trúng những nội dung trọng tâm, trọng điểm để tập trung chỉ đạo và tổ chức thực hiện, tránh dàn trải, phân tán nguồn lực. Coi trọng công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời sơ kết, tổng kết để rút kinh nghiệm, nhân rộng mô hình hay, cách làm sáng tạo, hiệu quả.
Phóng viên: Được biết, mục tiêu của tổ chức Công đoàn Việt Nam trong thời gian tới là tiếp tục đổi mới tổ chức và hoạt động công đoàn, xây dựng Công đoàn Việt Nam vững mạnh toàn diện, tập trung thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, trọng tâm là đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của đoàn viên, người lao động. Xin đồng chí cho biết tổ chức Công đoàn Việt Nam đã đề ra những giải pháp đột phá nào nhằm đạt mục tiêu trên?
Đồng chí Nguyễn Đình Khang: Dự báo thời gian tới, hòa bình, hợp tác, liên kết và phát triển vẫn là xu thế lớn nhưng cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn sẽ diễn ra phức tạp, gay gắt hơn; cục diện đa cực, đa trung tâm ngày càng rõ nét; nguy cơ xung đột vũ trang, sắc tộc, tôn giáo; đối đầu giữa các quốc gia tạo thách thức rất lớn đối với nước ta.
Trong nước, Đảng, Nhà nước tiếp tục có nhiều chủ trương, quyết sách lớn nhằm hoàn thiện đồng bộ thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trên nền tảng của tiến bộ khoa học-công nghệ và đổi mới sáng tạo.
Cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, nhất là công nghệ số và trí tuệ nhân tạo tác động nhanh, sâu rộng đến mọi mặt kinh tế, văn hóa, xã hội, môi trường. Nước ta tiếp tục hội nhập quốc tế sâu rộng, thực hiện đầy đủ các cam kết khi tham gia các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, trong đó có việc phê chuẩn, thực thi các công ước cơ bản của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO).
Sự xuất hiện tổ chức của người lao động tại doanh nghiệp đặt ra những yêu cầu, thách thức mới đối với hoạt động công đoàn.
Để làm được điều đó, tổ chức Công đoàn Việt Nam tiếp tục quyết tâm đổi mới, tổ chức, phương thức nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động công đoàn. Tập trung thực hiện tốt nhiệm vụ đại diện, chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của đoàn viên, người lao động.
Quan tâm nâng cao hiệu quả công tác tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là những nội dung liên quan đến người lao động, tổ chức công đoàn.
Đổi mới việc tổ chức phong trào thi đua yêu nước theo hướng thiết thực, hiệu quả, sát hợp từng đối tượng, hướng về cơ sở. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, thuyết phục để người lao động hiểu, tự nguyện tham gia và thành lập tổ chức công đoàn ở cơ sở.
Quan tâm nâng cao chất lượng cán bộ công đoàn nhất là cán bộ công đoàn chuyên trách và chủ tịch công đoàn cơ sở. Tăng cường sự chủ động của tổ chức công đoàn trong tham gia giám sát, phản biện xã hội.
Đại hội XIII Công đoàn Việt Nam đánh dấu bước phát triển của tổ chức công đoàn trong giai đoạn mới.
Phát huy truyền thống gần 95 năm qua, đội ngũ cán bộ công đoàn, đoàn viên, người lao động cả nước đoàn kết một lòng, nêu cao tinh thần đổi mới, sáng tạo, ý chí tự lực, tự cường, quyết tâm vượt mọi khó khăn, thử thách, tổ chức thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội, xây dựng tổ chức Công đoàn Việt Nam vững mạnh, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phấn đấu đến giữa thế kỷ 21, nước ta trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
