Theo các chuyên gia, có nhiều nguyên nhân dẫn đến chậm tăng trưởng chiều cao ở trẻ như suy dinh dưỡng, bị các bệnh lý dị tật bẩm sinh, loạn sản sụn, còi xương, thiếu máu, suy thận mạn hoặc các bệnh lý nội tiết như suy giáp, thiếu hoóc môn tăng trưởng. Trong đó thiếu hoóc môn tăng trưởng là một trong những nguyên nhân quan trọng với tỷ lệ mắc bệnh khoảng 1/4000 – 1/10.000 trẻ.
Bé gái Nguyễn LA (17 tháng tuổi, Hà Nội) đến khám tại Bệnh viện Nhi Trung ương vì chậm lớn. Chiều cao của trẻ lúc đến khám là 59 cm (chiều cao của trẻ ở độ tuổi này là 74 -86 cm), dưới -7.6 SD (trẻ bình thường chiều cao nằm trong khoảng -2SD đến 2SD). Bé trai Trần Văn M (6 tuổi, 3 tháng, Hải Phòng) đến khám với chiều cao 94 cm (chiều cao bình thường của trẻ này là 117 – 127 cm), dưới -4,7SD (trẻ bình thường từ -2SD đến 2SD). Sau khi được thăm khám, cả hai trẻ đều được các bác sĩ chẩn đoán bị thiếu hoóc môn tăng trưởng.
Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Khánh cho biết, hoóc môn tăng trưởng là hoóc môn cần thiết để giúp cơ thể trẻ phát triển chiều cao. Ngoài ra, hoóc môn này còn giúp chuyển hoá làm giảm khối mỡ, tăng khối cơ trong cơ thể. Trẻ em thiếu hoóc môn tăng trưởng sẽ chậm phát triển cơ thể, tăng nguy cơ gãy xương và bệnh tim mạch.
Điều trị hoóc môn tăng trưởng cho trẻ chậm tăng trưởng chiều cao tại Bệnh viện Nhi Trung ương được tiến hành từ năm 2005. Đến nay, đã có hơn 900 trẻ đang điều trị hoóc môn tăng trưởng tại Bệnh viện Nhi Trung ương với các nhóm bệnh do thiếu hoóc môn tăng trưởng, Turner, Prader Willi, chậm tăng trưởng so với tuổi thai.
Kết quả điều trị của các bệnh nhân thiếu hoóc môn tăng trưởng cho kết quả rất tốt với năm đầu trẻ tăng trung bình 10 -12 cm, năm thứ 2 tăng trung bình 7 – 9 cm, các năm sau đó tăng trung bình 6 cm.
Theo đó, sau gần 5 năm, chiều cao của bé gái LA đã có sự thay đổi đáng ngạc nhiên. Năm đầu tiên, bé L tăng được 14 cm, năm thứ hai trẻ tăng 10 cm, năm thứ ba tăng 13 cm và năm thứ 4 tăng 6 cm. Hiện trẻ 5 tuổi 8 tháng và cao 101 cm, -2,1SD so với bảng tăng trưởng chiều cao của Tổ chức Y tế thế giới.
Bé trai Trần Văn M cũng có kết quả khả quan. Năm thứ nhất trẻ tăng 14 cm, năm thứ hai tăng 10 cm, đến năm thứ năm, trẻ tăng 6,5 cm. Hiện tại trẻ 11 tuổi 4 tháng và cao 139 cm, -0,8 SD so với bảng tăng trưởng chiều cao của Tổ chức Y tế thế giới, + 1,6 SD so với bảng tăng trưởng chiều cao của người Việt Nam.
Theo bác sĩ chuyên khoa Nội tiết, việc theo dõi chiều cao của trẻ trên biểu đồ tăng trưởng của các bố mẹ là rất cần thiết, giúp bố mẹ biết được chiều cao và tăng trưởng của con có bình thường hay không. Với trẻ thiếu hoóc môn tăng trưởng thì càng điều trị sớm, trẻ có thể bắt kịp tăng trưởng của trẻ bình thường. Trẻ thiếu hoóc môn tăng trưởng được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, hầu như sẽ đạt được chiều cao tối đa lúc trưởng thành theo di truyền của từng trẻ.
BS Khánh khuyến cáo, bất kỳ thời điểm nào thấy trẻ phát triển chiều cao thấp hơn giới hạn bình thường và tốc độ tăng trưởng chậm thì gia đình nên đưa con đi khám bác sĩ chuyên khoa nội tiết nhi để xác định chẩn đoán và nguyên nhân. "Trẻ cần điều trị đúng thời điểm, đúng liều, tốt nhất là trong khoảng độ tuổi 4-13, trước khi các sụn xương của trẻ đóng lại. Điều trị bệnh lý này là bằng đường tiêm, vì vậy cần tiêm thuốc đều đặn theo sự chỉ dẫn của bác sĩ. Nếu không được điều trị, trẻ thiếu hoóc môn tăng trưởng có chiều cao trung bình chỉ từ 135 – 145 cm", TS Khánh nói.
