Sự phát triển của công nghệ và lượng người dùng đông đảo đã khiến AI trở nên thông minh hơn. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn đối với đời sống xã hội, AI cũng đang bị các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị lợi dụng biến thành một công cụ phục vụ cho mục đích chính trị đen tối nhằm chống phá Đảng, Nhà nước ta. Trong đó, chiêu trò giả mạo uy tín, giọng nói một số cá nhân có uy tín để “phán xét” cán bộ đương nhiệm cấp cao của Đảng, Nhà nước hòng vu cáo, xuyên tạc, kích động, “gieo mầm chia rẽ” nội bộ là một trong những vấn đề mới và hết sức nguy hại, cần hết sức cảnh giác.
Dân tộc Việt Nam tự hào vì đã sinh ra những người con ưu tú, làm rạng danh non sông, đất nước, được lịch sử ghi nhận, nhân dân mến yêu, bạn bè quốc tế kính trọng. Đó là những bậc vĩ nhân, nhà lãnh đạo có uy tín, có tầm ảnh hưởng lớn đối với đời sống tinh thần của xã hội. Lợi dụng vấn đề này, thời gian qua, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đã đẩy mạnh thực hiện thủ đoạn sử dụng những video clip do trí tuệ nhân tạo (AI) tạo ra nhằm giả mạo, “mượn” uy tín của những người được xã hội ghi nhận, tin cậy, đánh giá cao để đánh lừa lòng tin của công chúng, từ đó tùy tiện đưa ra những “phán xét” hàm hồ, sai sự thật về cán bộ đương nhiệm cấp cao của Đảng, Nhà nước ta hiện nay. Đây là thủ đoạn mới, hết sức nham hiểm, đánh thẳng, trực tiếp vào niềm tin của đông đảo người dân trong xã hội, cần nhanh chóng được vạch trần, đấu tranh phản bác.
Sự nham hiểm, xảo quyệt trong mưu đồ nói trên được thể hiện ở chỗ: Một mặt, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị sử dụng công nghệ deepfake với những thuật toán trí tuệ nhân tạo hết sức tinh vi để tạo ra các sản phẩm âm thanh, hình ảnh, video clip giả về những “phát ngôn”, “nhận xét” của nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, người có uy tín trong xã hội đối với cán bộ đương nhiệm cấp cao của Đảng, Nhà nước, nhằm thu hút sự quan tâm của dư luận. Mặt khác, chúng rất tinh ranh trong việc kết hợp giữa khen với chê.
Theo đó, việc công kích, bôi nhọ không được thực hiện theo kiểu “vơ đũa cả nắm” mà chúng kết hợp vừa ca ngợi, tán dương, vừa bịa đặt, nói xấu các đồng chí cán bộ cao cấp đương nhiệm của Đảng, Nhà nước ta để che mắt người xem (người dùng tin). Sự mập mờ, “thật giả lẫn lộn” ấy đã tạo lớp “vỏ bọc” để che đậy cho mục đích đen tối, giả dối, cho các luận điệu mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị tung ra. Bởi thế, những video clip mà chúng phát tán đều nguy cơ tác động tiêu cực vào tâm lý, tư tưởng của người xem, để lại hậu quả nghiêm trọng, lâu dài về kinh tế, chính trị, xã hội.
Đáng lo ngại là những video clip nói trên, được dàn dựng bằng công nghệ deepfake với nội dung thông tin sai sự thật dễ dàng đạt được con số “triệu view” trong thời gian ngắn, thậm chí vài giờ sau khi được phát tán.
Hậu quả là, nhiều người phần vì nhẹ dạ cả tin, phần do chủ quan, hiếu kỳ lại thiếu kỹ năng phân biệt, tiếp nhận thông tin nên đã mắc mưu kẻ xấu, dẫn đến không xác minh đúng hay sai mà vội vàng bày tỏ sự đồng tình, thậm chí lan tỏa, chia sẻ những video clip chứa thông tin xấu độc.
Theo một nghiên cứu của Viện Báo chí quốc tế (IPI): 75% tin giả trên mạng xã hội được chia sẻ lại mà người dùng không kiểm chứng, tạo thành vòng xoáy độc hại trong môi trường truyền thông toàn cầu.
Thông qua các video clip được thiết kế bởi công nghệ deepfake, các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị nhắm tới mục đích: Làm lung lay niềm tin của nhân dân đối với sự lãnh đạo của Đảng; gieo rắc sự hoài nghi về uy tín, phẩm chất, năng lực của đội ngũ cán bộ cấp cao; phá vỡ khối đoàn kết, thống nhất trong Đảng… Thực chất, đây vẫn là một trong những chiêu bài nhằm hiện thực hóa âm mưu diễn biến hòa bình với ảo vọng xóa bỏ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta hiện nay.
Trong bối cảnh AI ngày càng thông minh, việc tạo ra các video clip trở nên dễ dàng, nhanh chóng và rất khó để phân biệt thật-giả, đúng-sai. Trong khi đó, khả năng nhận diện và kiểm chứng của một bộ phận người xem, nhất là học sinh và người cao tuổi chưa thể theo kịp sự phát triển của công nghệ cho nên rất dễ bị “thao túng” tư tưởng bởi những sản phẩm độc hại được tạo ra bằng công nghệ deepfake. Để góp phần vạch trần âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị và hạn chế ảnh hưởng của các video clip bôi nhọ, nói xấu cán bộ cấp cao đương nhiệm của Đảng, Nhà nước ta, cần thực hiện đồng bộ các giải pháp:
Trước hết, các cấp ủy, tổ chức đảng và cán bộ chủ trì các cấp cần quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, củng cố niềm tin của nhân dân đối với đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ cấp chiến lược của Đảng, Nhà nước; vạch trần âm mưu, thủ đoạn tấn công vào “cái gốc của mọi công việc” mà các thế lực thù địch, phản động, cơ hội chính trị đang tiến hành.
Song song đó, mỗi công dân cần tự rèn luyện khả năng nhận diện, phản biện, tuyệt đối không bày tỏ thái độ hoặc vội vàng chia sẻ các video clip nhạy cảm, chưa rõ nguồn gốc theo tinh thần: Là người truyền tin có trách nhiệm, trung thực, không bịa đặt, không phát tán tin giả, không gieo mầm chia rẽ. Thay vào đó, phải lan tỏa hiểu biết, tinh thần cầu thị, tranh luận có văn hóa; đồng thời, cần nghiên cứu, đưa nội dung đào tạo kiến thức AI vào chương trình giáo dục phổ thông để thông qua đó, vừa góp phần phát huy lợi thế của công nghệ vào nâng cao chất lượng giáo dục; vừa bồi dưỡng, phát triển kỹ năng nhận diện những sản phẩm được tạo ra từ công nghệ deepfake cho học sinh.
Về phía các ban, ngành, địa phương, cần chú trọng phát triển lực lượng chuyên trách thực hiện nhiệm vụ bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng ở cơ sở sắc về chuyên môn, sâu về lý luận, giỏi về công nghệ; chủ động có giải pháp định hướng dư luận khi có tình huống nảy sinh, chẳng hạn như: Tổ chức các chương trình phát thanh chuyên đề, thông cáo báo chí, phối hợp triển khai truyền hình trực tuyến, phát tờ rơi cho nhân dân.
Cùng với những giải pháp nêu trên, thời gian tới, cần tiếp tục nghiên cứu, hoàn thiện hệ thống pháp luật và các quy định về kiểm soát thông tin. Trên thực tế, những nội dung liên quan tới tin giả đã được nhắc tới trong một số bộ luật, văn bản quy phạm pháp luật, điển hình là Luật An ninh mạng năm 2018 và các văn bản hướng dẫn thi hành. Tuy nhiên, trước thực trạng những thông tin xấu, độc vẫn có chiều hướng gia tăng, việc thiết lập hành lang pháp lý phù hợp với yêu cầu của tình hình mới là rất cần thiết.
Quan trọng nhất, để tự bảo vệ bản thân, gia đình và xã hội, mỗi cá nhân phải thường xuyên nỗ lực phấn đấu học tập, rèn luyện để trở thành những “công dân số” đích thực; luôn bình tĩnh, tỉnh táo, không để trí tuệ nhân tạo “điều khiển” cảm xúc, dẫn đến dao động, ngả nghiêng trước âm mưu, thủ đoạn bôi nhọ, nói xấu cán bộ cấp cao đương nhiệm của Đảng, Nhà nước ta. Mọi người cùng chung tay bảo vệ “ngôi nhà đại đoàn kết”, tạo nền tảng vững chắc để vững bước tiến vào kỷ nguyên phát triển mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.