Thay vì quản lý bằng sổ hộ khẩu giấy, cơ quan chức năng quản lý thông tin cư trú của người dân trên môi trường số, điện tử. Ðiều này còn làm thay đổi cả tư duy, nhận thức của lãnh đạo, hệ thống quản lý, chính quyền, cán bộ các cấp trong quản lý hành chính.
Để có được kết quả như ngày hôm nay, rất nhiều tháng qua, lực lượng công an không kể ngày đêm, tổng lực ra quân, thực hiện việc thu thập, xây dựng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, sản xuất, cấp căn cước công dân gắn chíp. Ở từng khu vực dân cư, lực lượng công an phường làm nòng cốt thành lập những nhóm, tổ tuyên truyền qua Zalo, Viber..., hướng dẫn người dân cách thức xác thực nơi cư trú. Nhất là việc hướng dẫn hoặc trực tiếp cài đặt app VNeID, tài khoản định danh điện tử ở hai cấp độ cho công dân; đồng thời rà soát, kiểm tra trên địa bàn còn trường hợp công dân nào đến tuổi, đủ tuổi chưa làm căn cước công dân gắn chíp, nhanh chóng cấp căn cước công dân gắn chíp phục vụ chuyển đổi số, bỏ sổ hộ khẩu…
Trước đó, Bộ Công an khẳng định có rất nhiều cách để người dân, cơ quan chức năng chứng minh nơi cư trú của công dân để bỏ sổ hộ khẩu giấy trong các giao dịch, thủ tục hành chính từ ngày 1/1/2023. Không có bất cứ khó khăn, vướng mắc, lý do nào có thể cản trở được việc bỏ sổ hộ khẩu giấy theo đúng lộ trình đặt ra.
Thay vì quản lý bằng sổ hộ khẩu giấy, cơ quan chức năng quản lý thông tin cư trú của người dân trên môi trường số, điện tử. Ðiều này còn làm thay đổi cả tư duy, nhận thức của lãnh đạo, hệ thống quản lý, chính quyền, cán bộ các cấp trong quản lý hành chính.
Với vai trò là đơn vị làm điểm của cả nước, Hà Nội nhận được sự quan tâm, trực tiếp chỉ đạo của các cấp, sự hỗ trợ của các đơn vị chức năng trong việc triển khai Ðề án 06 nói chung, các bước chuẩn bị cho việc bỏ sổ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú giấy từ ngày 1/1/2023 nói riêng. Theo đó, Công an thành phố Hà Nội đã chủ trì phối hợp các sở, ban, ngành tham mưu Ủy ban nhân dân thành phố hoàn thành việc kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa hệ thống thông tin một cửa điện tử, Cổng dịch vụ công của thành phố với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, thực hiện đồng bộ với Cổng dịch vụ công quốc gia. Thành phố đã hoàn thành triển khai 21/25 dịch vụ công thiết yếu theo Ðề án 06.
Ghi nhận tại một số điểm tiếp công dân, thủ tục hành chính một cửa trên địa bàn thành phố Hà Nội trong những ngày đầu thực hiện bỏ hộ khẩu giấy cho thấy, tâm lý phấn khởi của người dân trước sự thuận tiện, nhanh chóng trong quá trình làm thủ tục.
Chị Phạm Thị Nhung, ở 32 Hàm Long, quận Hoàn Kiếm ra Bộ phận một cửa quận Hoàn Kiếm làm thủ tục đăng ký kinh doanh mặt hàng bánh, cho biết: "Thời gian qua, từ các phương tiện thông tin đại chúng cũng như được lực lượng công an phường tuyên truyền, tôi cũng biết đến chủ trương này. Sáng nay, trước khi ra đây, vợ chồng tôi lên trang thông tin của quận xem hướng dẫn nộp hồ sơ trực tuyến, thực hiện các bước kê khai trước ở nhà. Khi đến đây, không cần mang hộ khẩu. Cán bộ hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo cho công dân nào chưa nắm rõ một số thao tác kê khai trên mạng. Tôi hy vọng tín hiệu mới mẻ này sẽ giúp tôi có một khởi đầu mới cho một năm làm ăn thuận buồm, xuôi gió".
Tại các Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội, chi nhánh Ba Ðình, Hoàn Kiếm, Ðống Ða, chúng tôi gặp một số công dân đến làm thủ tục liên quan đến chuyển nhượng đất đai.
Anh Nguyễn Thanh Hoàng (quận Ba Ðình) làm thủ tục đăng ký làm "sổ đỏ" cho căn nhà. Tại đây anh được cán bộ của văn phòng hướng dẫn làm các thủ tục có liên quan trên hệ thống đăng ký đất đai. Những thủ tục hồ sơ này được "điện tử hóa". Anh Hoàng cho biết: Không cần nhiều giấy tờ mang theo rườm rà bởi mọi thủ tục đã được kê khai trên mạng, nên thời gian tiến hành làm hồ sơ nhanh chóng, thuận tiện. Giống như anh Hoàng, nhiều công dân đến làm giấy tờ, thủ tục hành chính đều tỏ thái độ vui mừng, phấn khởi trước sự đổi thay này.
Có thể nhận thấy rõ, quy định bỏ sổ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú giấy là một trong những bước tiến quan trọng trong công tác quản lý hành chính, tiến tới chuyển đổi số. Bên cạnh đó, việc kết nối dữ liệu quốc gia, bỏ sổ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú giấy không chỉ tăng thuận tiện, giảm phiền hà cho người dân mà còn phòng ngừa tiêu cực, tham nhũng "vặt" trong bộ máy hành chính khi tất cả được số hóa, "một chạm" trên môi trường điện tử.
Phó Chánh văn Phòng Ủy ban nhân dân, Trưởng Bộ phận một cửa quận Hoàn Kiếm, Trịnh Tất Thắng cho biết: Hiện nay, ở cấp phường có 21 thủ tục liên quan đến sổ hộ khẩu, trong đó có 7 thủ tục về lĩnh vực thương binh-xã hội, 14 thủ tục liên quan đến lĩnh vực tư pháp. Việc bỏ quy định phải xuất trình sổ hộ khẩu giấy trong những giao dịch, thủ tục hành chính có liên quan là bước tiến rất lớn trong công tác quản lý hành chính, tạo môi trường điện tử, số hóa phục vụ người dân, doanh nghiệp ngày càng tốt hơn, hiệu quả, thông minh, hiện đại hơn.
Trước đó, để làm tốt công tác phục vụ người dân, Ủy ban nhân dân quận đã tuyên truyền đến tất cả hệ thống chính trị các cấp trên địa bàn quận, nhất là các cán bộ tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính cho người dân về 7 phương thức xác nhận nơi cư trú thay thế cho sổ hộ khẩu giấy đã được Bộ Công an hướng dẫn.
Ðồng chí Trịnh Tất Thắng cũng cho biết: Qua ngày đầu thực hiện Luật Cư trú 2020, tất cả những trường hợp công dân đến các cơ quan chức năng của Ủy ban nhân dân quận Hoàn Kiếm làm các thủ tục đều được giải quyết theo đúng quy định. Một số trường hợp người dân cần xác nhận nơi cư trú, Ủy ban nhân dân phường kết nối, liên hệ, lấy xác nhận trực tiếp từ cơ quan công an, nhằm phục vụ người dân hoàn thành thủ tục nhanh nhất, hiệu quả nhất.
Thiếu tướng Nguyễn Hồng Ky, Phó Giám đốc Công an thành phố Hà Nội cho biết: Công an thành phố không chỉ làm tốt vai trò thường trực, nòng cốt trong thực hiện Ðề án 06, chuyển đổi số mà còn ứng dụng mạnh mẽ, tiên phong đi đầu trong cải cách thủ tục hành chính bỏ sổ hộ khẩu giấy phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Công an Hà Nội đã huy động mọi lực lượng, đơn vị tham gia vào các "chiến dịch" này. Trong đó, Ðoàn Thanh niên Công an thành phố cùng thanh niên, tuổi trẻ Thủ đô triển khai xây dựng và thực hiện công trình thanh niên "Hỗ trợ nhân dân thực hiện dịch vụ công trực tuyến".
Theo đó, thanh niên Công an Thủ đô và 30 quận, huyện, thị xã phối hợp ra quân tình nguyện tổ chức cấp tài khoản định danh điện tử và tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ cài đặt ứng dụng VNeID, thực hiện dịch vụ công trực tuyến trên địa bàn toàn thành phố. Trong năm 2023, 37 đội tình nguyện của Ðoàn Thanh niên Công an thành phố sẽ phối hợp chặt chẽ với gần 600 tổ thanh niên tình nguyện địa bàn dân cư của từng xã, phường, thị trấn tham gia hỗ trợ các hoạt động tuyên truyền về định danh điện tử, hướng dẫn người dân cài đặt, sử dụng ứng dụng VNeID, cách thức đăng ký tài khoản trên cổng dịch vụ công và thực hiện các dịch vụ công trực tuyến tại các điểm tiếp dân; lưu động đến từng cơ quan, đơn vị, trường học, thôn, xóm, tổ dân phố ■
