Linh hoạt nhiều chủ trương, chính sách an sinh ứng phó đại dịch
Chiều 12/1, tại Hà Nội, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội tổ chức Hội nghị trực tuyến toàn quốc triển khai nhiệm vụ năm 2022. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung chủ trì Hội nghị.
Cùng dự có lãnh đạo các cơ quan Đảng, Chính phủ, Quốc hội, các bộ, ngành Trung ương. Sự kiện cũng được kết nối với 63 điểm cầu địa phương.
Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Lao động-Thương binh và Xã hội Đào Ngọc Dung cho biết, đại dịch Covid-19, đặc biệt là đợt bùng phát lần thứ tư, đã ảnh hưởng lớn đến vấn đề lao động, việc làm, an sinh xã hội của nước ta. Ước tính, số người bị mất việc làm chiếm khoảng 5% và 32% số người phải tạm nghỉ hoặc tạm ngừng sản xuất, kinh doanh; gần 50% người bị cắt giảm giờ làm hoặc buộc phải nghỉ giãn việc, nghỉ luân phiên. Đây là một mức giảm đáng kể, làm suy yếu sức mua của thị trường và ảnh hưởng tiêu cực đến đời sống người lao động.
Một số chính sách tham mưu trình ban hành:
- Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 23/6/2021 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giảm nghèo bền vững đến năm 2030; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2030.
- Hai Nghị định quy định chi tiết một số điều của Pháp lệnh Ưu đãi người có công với cách mạng năm 2020, bảo đảm chăm lo tốt hơn cho người có công cả về vật chất và tinh thần.
- Nghị định số 20/2021/NĐ-CP mở rộng diện bao phủ và tăng mức chuẩn trợ giúp xã hội với đối tượng bảo trợ xã hội từ ngày 1/7/2021 lên 360 nghìn đồng/tháng.
- Nghị định số 108/2021/NĐ-CP điều chỉnh lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội và trợ cấp hằng tháng có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2022, tăng thêm 7,4% mức lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội, trợ cấp hằng tháng cho người hưởng lương hưu thấp, người về hưu trước năm 1995.
Trong bối cảnh đó, an sinh xã hội cùng với phòng, chống dịch và phát triển kinh tế là ba trụ cột chính để phát triển kinh tế-xã hội. Ngành lao động-thương binh và xã hội đã triển khai bài bản, căn cơ các chính sách xã hội, tập trung chăm lo ngày một tốt cho người có công với cách mạng, đối tượng trợ giúp xã hội, đối tượng yếu thế… nhằm bảo đảm an sinh xã hội, đặc biệt trong giai đoạn bị ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19.
Cùng với đó, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng chủ động, quyết liệt và linh hoạt phối hợp các bộ, ngành tham mưu cho Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành nhiều chủ trương, chính sách, trong đó có những chính sách chưa có tiền lệ.
Nổi bật là Nghị quyết số 68/NQ-CP của Chính phủ, Quyết định số 23/QĐ-TTg về một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19; Nghị quyết số 116/NQ-CP của Chính phủ, Quyết định số 28/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19 từ Quỹ Bảo hiểm thất nghiệp, thực hiện nhiều giải pháp, ban hành nhiều gói hỗ trợ kịp thời hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động vượt qua khó khăn, góp phần giảm thiểu những tác động tiêu cực của đại dịch.
Trong vài tháng, với điều kiện rất khó khăn giữa điều kiện thực hiện giãn cách xã hội, việc thực hiện Nghị quyết 68 và Nghị quyết 116 đã đem lại hiệu quả rất thiết thực, được dư luận xã hội, người lao động, người sử dụng lao động đồng tình cao. Trung ương và các địa phương đã dành tổng kinh phí 71.482 tỷ đồng thực hiện các chính sách hỗ trợ gần 742 nghìn lượt người sử dụng lao động, hơn 42,8 triệu lượt người lao động và các đối tượng khác.
Toàn ngành đã dồn lực tham mưu, cảnh báo và đề xuất thực hiện các biện pháp kịp thời nhằm khắc phục tình trạng đứt gãy chuỗi cung ứng lao động cục bộ, ổn định thị trường lao động, tích cực. Đồng thời, chủ động nghiên cứu, đề xuất nhiều biện pháp phục hồi các chính sách an sinh xã hội do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.
Nỗ lực vượt bậc của các bộ, ngành, địa phương đã góp phần làm cho bức tranh kinh tế-xã hội 11 tháng đầu năm khởi sắc trở lại. Thị trường lao động phục hồi nhanh chóng và bắt đầu tạo được “sức bật” mới cho thời gian tiếp theo.
Tuy nhiên, một số lĩnh vực triển khai chưa đưa lại hiệu quả. Thí dụ, thị trường lao động biến động và chưa vững chắc. Một số chỉ tiêu chưa đạt kết quả như mong muốn. Vẫn còn xảy ra những vụ việc bạo lực, bóc lột, xâm hại tình dục trẻ em phức tạp, gây bức xúc trong dư luận xã hội; còn nhiều trẻ em bị tai nạn, thương tích. Tệ nạn xã hội diễn ra dưới các hình thức tinh vi, phức tạp. Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin chưa đáp ứng yêu cầu và chưa xứng với tiềm năng của ngành.
Tạo chuyển biến mạnh hơn về lao động-xã hội, người có công
Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam biểu dương những nỗ lực hoàn thành tốt nhiệm vụ của ngành lao động-thương binh và xã hội năm qua, đồng thời ghi nhận nhiều đổi mới của ngành. Rõ rệt nhất, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã tham mưu để trình ban hành Nghị quyết 68 và Nghị quyết 116. Chính sách ban hành vừa phải chặt chẽ, không thất thoát, vừa phải tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận được.
Bên cạnh đó, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng nêu một số bất cập của ngành lao động, thương binh và xã hội còn tồn tại. Qua đó, cần có giải pháp khắc phục, làm tốt hơn nữa trong thời gian tới.
Cụ thể, trong lĩnh vực người có công, dù đã có bước chuyển rất căn bản trong những năm qua, ngành lao động-thương binh và xã hội cần tiếp tục phối hợp Bộ Quốc phòng giải quyết tốt công tác xác minh hồ sơ, công nhận người có công; có các chính sách hỗ trợ, chăm sóc người có công và thân nhân của họ ngày một tốt hơn.
Về công tác giảm nghèo - vấn đề lớn và khó - liên quan đến nhiều bộ, ngành, địa phương, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đề nghị, tất cả các bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, các ủy ban và các bộ liên quan cố gắng phối hợp thật tốt để triển khai hiệu quả chương trình giảm nghèo đa chiều.
Phó Thủ tướng nhấn mạnh tới vấn đề bảo vệ trẻ em, đề nghị các tỉnh cần nghiêm túc hình thành mạng lưới bảo vệ trẻ em đến cấp xã. Điều này càng quan trọng khi trẻ em và học sinh không đến trường trong một thời gian dài. Tình trạng này không chỉ ảnh hưởng đến kết quả học tập trực tiếp, mà tác động đến tâm lý, sinh lý và sự phát triển của các cháu. Nếu không có các biện pháp kết hợp thật tốt giữa gia đình, nhà trường và xã hội, rất dễ có nguy cơ ảnh hưởng đến kết quả học tập trực tiếp, mà còn ảnh hưởng sang chấn tâm lý, thậm chí tăng nguy cơ trầm cảm với các cháu. Ngành cũng cần thúc đẩy mạnh mẽ cải cách hành chính và chuyển đổi số trong lĩnh vực được giao.
Nhân dịp năm mới, Phó Thủ tướng đề nghị các ngành, các cấp cố gắng chăm lo một cái Tết an toàn và ấm cúng cho người dân. Ngoài các đối tượng người có công, người nghèo được quan tâm từ trước tới nay, cần chú ý những người gặp khó khăn thực sự do dịch Covid-19.
Nhận định đại dịch có thể còn tiếp diễn với những diễn biến khó lường trong năm 2022-2023, Bộ trưởng Đào Ngọc Dung nhấn mạnh, việc bảo đảm an sinh xã hội, phục hồi sản xuất, bảo đảm trật tự, an toàn xã hội trong trạng thái "bình thường mới" thời gian tới. Từ đó, đề xuất Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, các bộ, ban, ngành, địa phương quan tâm chỉ đạo một số giải pháp quan trọng.
Trước hết, chú trọng hoàn thiện thể chế, hỗ trợ phục hồi và phát triển thị trường lao động, việc làm. Cụ thể, duy trì lực lượng lao động, nhất là trong các khu công nghiệp, khu chế xuất, các trung tâm tăng trưởng, tăng cường các biện pháp giữ chân người lao động đang làm việc, không để đứt gãy chuỗi cung ứng nguồn lao động cho sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp; hỗ trợ người lao động được vay vốn giải quyết việc làm từ Quỹ Quốc gia về việc làm. Đây là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu để phục hồi nền kinh tế trong giai đoạn tới.
Cùng với đó, tiếp tục triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch Covid-19 và thiên tai, rủi ro. Phát triển hệ thống thông tin thị trường lao động, tăng khả năng kết nối cung-cầu trên thị trường, hình thành hệ thống thu thập, chia sẻ thông tin về việc tìm người và người tìm việc. Phát triển đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm xã hội tự nguyện. Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2030 theo tiêu chí mới từ ngày 1/1/2022.
Ngoài ra, tăng cường hiệu quả các chính sách an sinh xã hội hiện hành, nỗ lực hướng tới hệ thống an sinh đáp ứng với các cú sốc diện rộng. Đó là: Xây dựng kịch bản, phương án và triển khai các chính sách xã hội đã ban hành bảo đảm an dân và an sinh xã hội đối với người dân, hộ người nghèo, người yếu thế và phù hợp với tình hình thực hiện phòng, chống dịch Covid-19; Phát triển hệ thống an sinh xã hội bao phủ toàn dân với các chính sách phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro cho người dân.
