[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội

NDO - Tọa lạc tại làng Yên, xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất (thành phố Hà Nội), Cầu Khum được thiết kế độc đáo vừa là cầu vừa là nơi thờ tự. Đây từng đóng vai trò như một con đường độc đạo và là cổng vào làng. Mặc dù không còn được sử dụng cho việc đi lại, nhưng đến nay, Cầu Khum vẫn giữ được giá trị văn hóa và tâm linh quan trọng đối với người dân địa phương.
Cầu Khum nằm ở phía Đông của làng Yên, thuộc xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất. Cầu tiếp giáp với trục đường giao thông liên xã Thạch Xá - Hữu Bằng.
Cầu Khum nằm ở phía Đông của làng Yên, thuộc xã Thạch Xá, huyện Thạch Thất. Cầu tiếp giáp với trục đường giao thông liên xã Thạch Xá - Hữu Bằng.
[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 1

Theo như người dân chia sẻ, Cầu Khum bắc qua một ngòi nước chảy từ Hương Ngải, Canh Nậu, Đồng Bùi ra sông Tích. Trước đây, cây cầu này đóng vai trò là con đường độc đạo để vào làng. Đến nay, cây cầu không được người dân sử dụng trong lưu thông hằng ngày.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 2

Cầu Khum có thiết kế dạng “thượng gia, hạ kiều”, tức trên là nhà, dưới là cầu. Cầu được đặt tên là cầu Khum bởi vì hình dáng của nó khi nhìn từ xa trông giống như chiếc thuyền nan úp ngược.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 3

Không ai rõ được Cầu Khum đã tồn tại từ bao giờ, chỉ biết cây cầu có từ rất lâu đời. Thông tin duy nhất chỉ là vào năm 1935, cây cầu đã bị hư hỏng nặng, và ngay trong năm đó, cây cầu được nhân dân trong làng tập trung lực lượng để sửa chữa, phục hồi lại như ngày nay.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 4

Phần Thượng gia của cầu Khum có độ dài trên 12m và được chia làm 5 gian, trong đó gian giữa dài 3,5m, các gian biên dài 2m. Phần Thượng gia của cầu có độ cao tương đối và thấp dần ra hai đầu hồi.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 5

Theo tập “Di sản văn hóa làng Yên”, gian giữa của Cầu là gian thờ “Thần linh”. Trên bức hoành phi ghi 3 chữ “Kính như tại”; nghĩa là kính thần như thấy thần tại đây. Hai bên có 2 câu đối làm bằng gỗ có khắc chữ: “Hùng trấn nhất phương tư địa mạch/mạc phù hạp hảnh gián xuân phong”, có nghĩa là: Thần trấn giữ nơi này, mang lại điều tốt lành cho dân.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 6

Hai đầu hồi của phần Thượng gia xây theo kiểu bít đốc, có bốn cột trụ, giữa cuốn cửa tò vò.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 7

Phía trên đầu hồi có ô lõm, gờ chỉ, đắp vẽ hoa lá, triện rút, đầu trụ lồng đèn, nghê chầu, tạo tác rất tinh xảo.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 8

Cầu Khum mang một nét đẹp đặc trưng của vùng nông thôn của Đồng bằng Bắc Bộ với phần mái ngói được lợp vẩy cá.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 9

Phần Hạ kiều có ba cống được cuốn bằng đá ong, xếp múi cam.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 10

“Hiện nay, gian giữa của cầu Khum đã trở thành một địa điểm sinh hoạt văn hóa, phục vụ tín ngưỡng cho người dân trong xã nói riêng và các xã lân cận nói chung. Ngày rằm, mùng một và tháng giêng, có rất đông người đến đây hành lễ, còn ngày thường thì người dân trong xã vẫn hay đến đây để cầu cho gia đình khỏe mạnh, hạnh phúc”. Ông Nguyễn Đình Bảng (76 tuổi), thành viên ban quản Ban quản lý di tích đình, đền làng Yên chia sẻ.

[Ảnh] Cây cầu “thượng gia, hạ kiều” có một không hai tại Hà Nội ảnh 11

Bên cạnh đó, cầu Khum còn là nơi để mọi người dân giao lưu trò chuyện, ngồi nghỉ ngơi sau những giờ lao động vất vả.