Giải báo chí quốc gia hằng năm là sự kiện lớn thu hút sự quan tâm đặc biệt của báo giới cả nước, là giải thưởng cao quý nhất dành tặng các tác phẩm báo chí xuất sắc có đóng góp tích cực cho sự nghiệp báo chí nước nhà, tôn vinh các tác giả, nhóm tác giả có tác phẩm xuất sắc nhất hằng năm, theo Quyết định số 369/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Giải báo chí quốc gia và Quyết định số 1694/QĐ-TTg ngày 22/9/2014 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt đề án Nâng cao chất lượng Giải báo chí quốc gia.
Phát biểu tại họp báo, Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Nguyễn Đức Lợi cho biết: Qua 16 năm tổ chức, đến nay, Giải tiếp tục nhận được sự tham gia chủ động, tích cực của 18 Liên Chi hội và 35 Chi hội trực thuộc. Đây cũng là năm thứ 5 liên tiếp Giải có sự góp mặt của đầy đủ 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố. Điều này cho thấy các cấp Hội và hội viên trong cả nước đã ngày càng thật sự quan tâm đến Giải báo chí quốc gia.
Mặc dù đại dịch Covid-19 tác động không nhỏ đến quá trình tác nghiệp báo chí, nhưng số lượng tác phẩm gửi về vẫn đạt mức cao thứ hai trong các mùa Giải báo chí quốc gia là 1.911 tác phẩm, trong đó, có 1.761 tác phẩm đủ điều kiện dự vòng Sơ khảo. 11 Tiểu ban của Hội đồng Sơ khảo đã làm việc công tâm, hoàn thành chấm Sơ khảo đúng thời hạn, đạt chất lượng tốt.
Các tác phẩm tham dự Giải phản ánh kịp thời, đậm nét các sự kiện chính trị lớn của đất nước trong năm 2021 như: Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và cuộc bầu cử đại biểu Quốc hội khóa XV, đại biểu HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021-2026; Triển khai thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII và thực hiện các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, thực hiện các nhiệm vụ kinh tế-xã hội.
Các tác phẩm cũng chú trọng phản ánh những nỗ lực của Đảng, Nhà nước, người dân, doanh nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh sản xuất kinh doanh, khơi thông mọi nguồn lực đầu tư, hướng tới mục tiêu duy trì tăng trưởng và phục hồi kinh tế; Công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng; công tác đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực; công tác bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch; bảo vệ chủ quyền biển đảo; học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh; tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, tấm gương, nghĩa cử cao đẹp; công cuộc chuyển đổi số trong các lĩnh vực; Công tác an sinh xã hội, công tác giảm nghèo bền vững.
Đặc biệt, mảng đề tài liên quan đến đại dịch Covid-19 chiếm tỷ lệ cao ở tất cả các loại hình báo chí. Nhiều tác phẩm chân thực, thể hiện sự dấn thân của phóng viên.
Đáng chú ý, chất lượng tác phẩm năm nay khá đồng đều, khoảng cách giữa báo chí Trung ương và báo chí địa phương được thu hẹp ở nhiều nhóm thể loại.
Bên cạnh các Liên chi hội, cấp Hội lớn vẫn duy trì được chất lượng tác phẩm dự Giải tốt như: Liên chi hội nhà báo Báo Nhân Dân, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Bộ Công an, Bộ Thông tin và Truyền thông, Báo Quân đội nhân dân, Trung tâm Phát thanh-Truyền hình Quân đội, Hội Nhà báo Thành phố Hồ Chí Minh v.v..
Tuy nhiên, công tác tuyển chọn ở một số cấp cơ sở còn nhiều bất cập, một số đơn vị đăng ký tác phẩm dự thi chưa đúng với hướng dẫn tuyển chọn, nhiều tác phẩm đăng ký sai thể loại. Ảnh báo chí vẫn chưa thu hút được sự tham dự của nhiều nhà báo, cơ quan báo chí, dù đã có cơ chế tạo điều kiện cho tác giả cá nhân có thể gửi ảnh dự thi.
Lễ trao Giải báo chí quốc gia lần thứ XVI-năm 2021 được tổ chức trọng thể vào tối thứ Ba ngày 21/6 tại Cung văn hóa Lao động Hữu nghị Việt Xô, được truyền hình trực tiếp trên kênh VTV1, Đài Truyền hình Việt Nam, VOV1 Đài Tiếng nói Việt Nam.
