Ngang nhiên xây nhà kiên cố trên đất nông nghiệp
Chúng tôi có mặt tại phường Ðông Khê và Ðằng Giang (quận Ngô Quyền) trên những diện tích ruộng đất được giao cho các hộ dân sử dụng lâu dài vào mục đích sản xuất nông nghiệp (đất 03) để trồng lúa và rau màu trước đây đã không thấy bóng dáng bờ, thửa đâu nữa. Thay vào đó là những tường gạch xây ngăn chia lô, những móng nhà đang lập và hàng loạt nhà hai, ba tầng, kiên cố, đang khẩn trương hoàn thiện giai đoạn cuối, có nhà đã hoàn thành và có người ở.
Theo kết quả điều tra, khảo sát, tại khu vực cánh đồng Ðình Vàng, thuộc phường Ðông Khê có doanh nghiệp (Công ty TNHH Khánh Minh) tiến hành xây dựng trên đất nông nghiệp chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không đủ điều kiện cấp phép xây dựng. Rầm rộ nhất là tại khu vực đất ruộng Ðồng Linh, phường Ðằng Giang. Tại khu vực này, theo thống kê có tới 52 công trình xây dựng trái phép. Trong đó có 24 trường hợp xây dựng nhà ở trên diện tích hơn 1.000 m2 tại đất công do UBND phường quản lý (quỹ đất 5%, đất công ích) nằm dọc tuyến đường giáp khu nhà của Trung tâm điều dưỡng, chăm sóc sức khỏe cán bộ thành phố. Các ngôi nhà này nhỏ nhất có diện tích 18 m2, nhưng cũng có nhà có diện tích tới 100 m2. Ngoại trừ bốn ngôi nhà xây dựng từ giữa năm 2009, còn lại phần lớn là xây dựng vào dịp cuối năm 2010.
Nhưng các ngôi nhà được xây dựng 'hoành tráng' nhất là ở khu đất nông nghiệp nằm ven ngõ 89 An Ðà thuộc tổ 2 An Ðà Ngoại, phường Ðằng Giang. Tại đây có 28 trường hợp xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp của HTX nông nghiệp Ðằng Giang và đất nông nghiệp của HTX giao cho xã viên năm 1999. Trong số đó, 17 công trình nhà ở đã được xây dựng hoàn chỉnh và 11 công trình xây tường bao quây trên đất ruộng. Ðáng chú ý, có hộ ông Nguyễn Văn Thành xây dựng ba gian nhà trên diện tích 190 m2, gồm một gian ba tầng và hai gian hai tầng; hộ ông Lê Tiến Lực xây dựng ba gian nhà ba tầng trên diện tích 137 m2... Nhiều công trình nhà được xây dựng quy mô, cao tầng và tình trạng mua đi, bán lại các diện tích đất và nhà ở khu vực này diễn ra khá sôi động. Một số người từ nơi khác đến thấy giá đất 'mềm' đã mua để 'đầu tư' hoặc xây nhà để ở hoặc bán kiếm lợi.
Hầu hết các trường hợp xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp diễn ra trong năm 2010 và mấy tháng đầu năm 2011. Ðể xảy ra tình trạng này, trước hết trách nhiệm thuộc về chính quyền địa phương đã buông lỏng quản lý nhà nước về đất đai, không xử lý và ngăn chặn kịp thời. Tình trạng thêm diễn biến phức tạp khi có tin đồn đất tại khu vực này sẽ được Nhà nước hợp thức hóa, cấp sổ đỏ.
Xử lý nghiêm các vi phạm
Qua tìm hiểu, được biết, sự việc bắt đầu từ khi thành phố phê duyệt quy hoạch chi tiết dự án đường Ðông Khê 2 vào tháng 5-2007 và công bố công khai tháng 8-2007. Theo đó, đường Ðông Khê 2 - tuyến giao thông quan trọng của thành phố nhằm giảm tải cho tuyến đường Cầu Ðất - Lạch Tray sẽ được xây dựng. Nguồn vốn đầu tư công trình khoảng một nghìn tỷ đồng, chủ yếu từ nguồn thu từ đấu giá diện tích đất nông nghiệp xen, kẹt hai bên đường. Dự án được giao cho Ban quản lý dự án khu vực các công trình giao thông vận tải thực hiện. Nhưng do nhiều nguyên nhân khác nhau, dự án chưa được triển khai. Vì vậy, việc mua, bán đất nông nghiệp ngấm ngầm diễn ra ở khu vực này. Mới đây, nhiều hộ dân đua nhau xây dựng nhà ở trên đất nông nghiệp. Những người mua gom được nhiều diện tích đất nông nghiệp thì đầu tư xây dựng các lô nhà liền kề để bán kiếm lời...
Trước tình hình trên, cuối tháng 2-2011, UBND quận Ngô Quyền đã tổ chức cưỡng chế phá dỡ 24 công trình xây dựng trái phép tại Ðồng Linh, phường Ðằng Giang, khu vực nằm dọc tuyến đường giáp khu nhà của Trung tâm điều dưỡng, chăm sóc sức khỏe cán bộ thành phố. Toàn bộ các công trình trên được xây dựng trên đất nông nghiệp, vi phạm quy hoạch đường Ðông Khê 2 đã được phê duyệt và công bố. Mới đây, ngày 24-3, quận Ngô Quyền tiếp tục tiến hành cưỡng chế công trình vi phạm trật tự xây dựng do Công ty TNHH Khánh Minh làm chủ đầu tư tại cánh đồng Ðình Vàng, phường Ðông Khê. Toàn bộ công trình xây dựng trên đất nông nghiệp chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất, không đủ điều kiện cấp phép xây dựng.
Hiện còn 28 trường hợp xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp cũng tại khu Ðồng Linh, phường Ðằng Giang chưa được xử lý. Ðây cũng là những diện tích đất nằm trong diện tích phải thu hồi, giải phóng mặt bằng phục vụ dự án đường Ðông Khê 2.
Chủ tịch UBND quận Ngô Quyền Nguyễn Xuân Phi khẳng định, chính quyền quận sẽ kiên quyết xử lý các trường hợp xây dựng trái phép trên đất công, đất nông nghiệp và nằm trong quy hoạch thực hiện dự án đường Ðông Khê 2. Ðồng thời quận sẽ xem xét trách nhiệm quản lý của chính quyền cơ sở và các ngành có liên quan; xử lý nghiêm những hành vi vi phạm hoặc tiếp tay cho việc xây dựng trái phép trên đất công, đất nông nghiệp. Ðây là việc cần thiết góp phần đẩy nhanh tiến độ dự án công trình giao thông trọng điểm của thành phố, vừa là bài học kinh nghiệm để qua đó tiếp tục củng cố, nâng cao chất lượng, hiệu lực của bộ máy chính quyền cấp cơ sở.