Xây dựng lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh

ND- Với "Nghị quyết về Ðội tự vệ" của Ðảng Cộng sản Ðông Dương ngày 28-3-1935, một tổ chức gồm những người ưu tú, hăng hái, can đảm, có sức khỏe trong Công hội, Nông hội, Ðoàn Thanh niên Cộng sản ra đời.

Lần đầu tiên trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc, Ðảng ta đã chỉ ra những nguyên tắc cơ bản và tương đối toàn diện, thể hiện quan điểm giai cấp, quần chúng và thực tiễn trong xây dựng lực lượng vũ trang cách mạng.

Từ tháng 3-1935 đến trước Cách mạng Tháng Tám năm 1945, lực lượng tự vệ được thành lập trên cả nước, đã góp phần rất quan trọng tạo ra thế và lực mới cùng các lực lượng của toàn dân tộc tiến hành tổng khởi nghĩa thành công, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Dân quân du kích và tự vệ từ chỗ là tổ chức vũ trang quần chúng do Mặt trận Việt Minh và các đoàn thể Cứu quốc xây dựng, chỉ đạo, đã trở thành một bộ phận không thể thiếu của lực lượng vũ trang nhân dân Việt Nam.

Xứng đáng với lời khen tặng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: Dân quân tự vệ và du kích là lực lượng của toàn dân tộc, là một lực lượng vô địch, là một bức tường sắt của Tổ quốc. Vô luận kẻ địch hung bạo thế nào, hễ đụng vào lực lượng đó, bức tường đó, thì địch nào cũng phải tan rã. Trong kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, lực lượng dân quân tự vệ (DQTV) và du kích đã cùng với bộ đội chủ lực và địa phương tạo nên thế trận chiến tranh nhân dân rộng khắp, quân địch đi đến đâu cũng bị đánh, càng mở rộng chiến tranh càng bị sa lầy, bị vây hãm; sinh lực, phương tiện chiến đấu bị tiêu hao, tiêu diệt. DQTV còn là lực lượng đông đảo tham gia tiễu phỉ, trừ gian, diệt ác, phá tề,  phá các căn cứ hậu phương của chúng, làm thất bại căn bản một trong những mục tiêu quan trọng của chủ nghĩa thực dân và đế quốc là giành dân và củng cố ngụy quân, ngụy quyền.

Trên các mặt trận phục vụ chiến đấu, DQTV hăng hái tham gia phục vụ mọi mặt cho bộ đội chiến đấu; phối hợp, hiệp đồng chiến đấu đắc lực, có hiệu quả với các lực lượng vũ trang khác, làm nòng cốt phát động phong trào toàn dân đánh giặc ở cơ sở, hỗ trợ nhân dân đấu tranh chống địch; đồng thời, là lực lượng hậu bị to lớn để bổ sung cho bộ đội chủ lực khi cần thiết.

Trên mặt trận sản xuất, thực hiện "tay cày tay súng", "tay búa tay súng", "tay lưới tay súng", vừa sản xuất vừa sẵn sàng chiến đấu; gương mẫu, xung kích trong lao động sản xuất và bảo vệ sản xuất; cùng với lực lượng công an giữ gìn trật tự trị an ở cơ sở; bảo vệ hậu phương, bảo vệ Ðảng, chính quyền, tính mạng, tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước và của quân đội; gương mẫu chấp hành và vận động nhân dân nghiêm chỉnh thực hiện các chủ trương, chính sách của Ðảng và Nhà nước.

Trải qua gần 75 năm xây dựng và trưởng thành, từ Ðội Tự vệ đỏ đầu tiên, lực lượng DQTV đã phát triển từ nhỏ đến lớn, từ yếu đến mạnh, được tổ chức xây dựng phù hợp yêu cầu, nhiệm vụ quốc phòng và tính chất hoạt động của DQTV trên từng vùng, miền; có số lượng phù hợp, không ngừng nâng cao chất lượng, nhất là chất lượng chính trị. Tỷ lệ đảng viên trong lực lượng DQTV từ 11,7% (năm 2002) tăng lên 16,80% (năm 2009); đoàn viên từ 40,2% (năm 2002) tăng lên 56,7% (năm 2009). Thành lập được 4.767 chi bộ quân sự cấp xã, chiếm 43,45% tổng số cấp xã trong toàn quốc. Thành lập 1.369/1.594 Ban Chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức cơ sở thuộc các bộ, ngành (đạt 86%) và 2.886/3.080 Ban Chỉ huy quân sự cơ quan, tổ chức cơ sở thuộc các địa phương (đạt 94%). Công tác huấn luyện DQTV đổi mới toàn diện, có chiều sâu, đội ngũ cán bộ Ban Chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn được đào tạo cơ bản, chất lượng, từ 2003 - 2009 toàn quốc đã đào tạo năm khóa, với 192 lớp cho 14.331 người, hiệu quả sau đào tạo cao, 98% được sắp xếp đúng cương vị và các chức  vụ khác ở cấp xã.

Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo, quản lý và điều hành của cấp ủy đảng, chính quyền và cơ quan quân sự các cấp, lực lượng DQTV cả nước đã thực hiện tốt việc phối hợp các lực lượng giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội; bảo vệ độc lập, chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; bảo vệ Ðảng, chính quyền, tính mạng và tài sản của nhân dân, tài sản của Nhà nước, mục tiêu và công trình quốc phòng trên địa bàn; xung kích trong lao động sản xuất, phòng, chống, khắc phục hậu quả thiên tai, địch họa và các sự cố khác; vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; tích cực thực hiện các chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương, góp phần xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện. Cán bộ, chiến sĩ DQTV thật sự xứng đáng là lực lượng chính trị trung thành, tin cậy của cấp ủy, chính quyền và nhân dân ở địa phương, cơ sở.

Quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhiều cán bộ, chiến sĩ DQTV đã hy sinh thân mình cho sự nghiệp cách mạng, cả trong hai cuộc chiến tranh giải phóng dân tộc và trong giai đoạn đất nước hòa bình. Ðể ghi nhận những công lao và thành tích to lớn của lực lượng DQTV qua các thời kỳ, Ðảng, Nhà nước đã tặng thưởng nhiều Huân chương các loại, trong đó có Huân chương Hồ Chí Minh và nhiều phần thưởng cao quý; 366 tập thể và 275 cá nhân được phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND.

Trong giai đoạn cách mạng mới, trước những diễn biến phức tạp của tình hình thế giới và khu vực, sự chống phá của các thế lực bằng chiến lược "diễn biến hòa bình", gây bạo loạn lật đổ, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc đặt ra những yêu cầu cao hơn, như Nghị quyết Ðại hội IX của Ðảng đã xác định. Lực lượng DQTV cần phải quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm quốc phòng, quân sự của Ðảng trong tình hình mới, góp phần xây dựng lực lượng vững mạnh toàn diện, trước hết là vững mạnh về chính trị, đó là yêu cầu bức thiết hiện nay. Ðể giữ vững vị trí, vai trò là một trong những lực lượng chủ yếu bảo vệ Ðảng, chính quyền và nhân dân ở cơ sở trong thời bình và là lực lượng nòng cốt trong phong trào toàn dân đánh giặc ở cơ sở khi có chiến tranh, góp phần tích cực vào công cuộc lao động sản xuất, xây dựng hòa bình, ổn định đất nước, tăng cường sức mạnh quốc phòng và an ninh của Tổ quốc, lực lượng DQTV cần tiếp tục quán triệt sâu sắc Nghị quyết T.Ư 8 (khóa IX) về Chiến lược bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới; Kết luận số 41 ngày 31-3-2009 về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 16 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Ðảng với lực lượng DQTV, dự bị động viên trong tình hình mới; Luật DQTV và các văn bản lãnh đạo, chỉ đạo khác. Nâng cao trách nhiệm, phát huy sức mạnh tổng hợp của mọi tổ chức và cá nhân trong xây dựng, huấn luyện, sử dụng lực lượng DQTV. Gắn nhiệm vụ xây dựng lực lượng DQTV với xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc, tăng cường quốc phòng - an ninh, phát triển kinh tế - xã hội với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận an ninh nhân dân ở địa phương, cơ sở.

Xây dựng lực lượng DQTV theo phương châm "vững mạnh, rộng khắp, vững chắc", có số lượng hợp lý, chất lượng tổng hợp ngày càng cao, lấy xây dựng chất lượng chính trị là chính; tổ chức biên chế tinh, gọn, chặt chẽ; trang bị vũ khí phù hợp. Quy mô tổ chức cân đối giữa các thành phần lực lượng, giữa số lượng và chất lượng phù hợp  yêu cầu nhiệm vụ của từng địa phương. Chú trọng xây dựng, nâng cao chất lượng DQTV ở vùng trọng điểm quốc phòng, an ninh và những địa bàn phức tạp. Gắn xây dựng lực lượng DQTV với đổi mới, nâng cao chất lượng hệ thống chính trị ở cơ sở và xây dựng cơ sở vững mạnh toàn diện.

Thực hiện nghiêm chương trình, nội dung giáo dục chính trị, pháp luật, đào tạo, bồi dưỡng, tập huấn cán bộ, huấn luyện quân sự cho các đối tượng DQTV theo quy định; đồng thời đổi mới phương pháp giáo dục nâng cao nhận thức chính trị, pháp luật, năng lực hoạt động của lực lượng DQTV. Làm tốt công tác tuyển chọn, đào tạo và sử dụng cán bộ Ban Chỉ huy quân sự xã, phường, thị trấn sau đào tạo.

Nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của DQTV, tiếp tục thực hiện tốt Quyết định số 107/2003 của Thủ tướng Chính phủ và sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng. Chủ động phát hiện, ngăn chặn và xử lý có hiệu quả các tình huống ở cơ sở. Làm nòng cốt cùng toàn dân tham gia phòng, chống lụt bão, tìm kiếm, cứu nạn, chữa cháy và bảo vệ rừng, khắc phục hậu quả thiên tai. Phối hợp tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Ðảng, Nhà nước, tham gia tích cực các phong trào, góp phần cùng các lực lượng giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội ở địa phương, cơ sở.

Cấp ủy, chính quyền địa phương các cấp, các ban, ngành, tổ chức, đoàn thể có trách nhiệm bảo đảm kịp thời chế độ, chính sách cho lực lượng DQTV huấn luyện và hoạt động theo quy định của pháp luật, đặc biệt ở những địa phương còn khó khăn; phấn đấu nhiều địa phương có mức bảo đảm cao hơn so với thu nhập ngày công lao động ở địa phương. Làm tốt chính sách đối với những gia đình cán bộ, chiến sĩ DQTV gặp khó khăn, bị ốm đau, bị thương, từ trần hoặc hy sinh. Gắn trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ với quyền lợi của người tham gia nghĩa vụ DQTV ngày càng tốt hơn; quan tâm tạo điều kiện động viên lực lượng DQTV cả về vật chất và tinh thần, phù hợp  cơ chế thị trường và điều kiện ở từng địa phương.

Tăng cường công tác kiểm tra, đôn đốc thực hiện các văn bản pháp luật về quốc phòng, quân sự địa phương ở từng cấp; phát hiện, đề xuất, kiến nghị và có biện pháp xử lý kịp thời những vấn đề bất cập, vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện. Hằng năm tổ chức sơ kết, tổng kết đánh giá kết quả thực hiện, rút kinh nghiệm về công tác lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức triển khai thực hiện; đồng thời xác định những chủ trương, giải pháp lãnh đạo, chỉ đạo công tác xây dựng lực lượng DQTV cho những năm tiếp theo.