Vụ PMU18 và chuyện của những người phá án

Lần theo dấu vết kẻ tình nghi

Cuối tháng 8- 2005, một lá thư của quần chúng gửi tới cơ quan điều tra tố cáo một đường dây cá độ bóng đá lớn do Bùi Quang Hưng cầm đầu. Nội dung lá thư này mô tả tường tận hoạt động tổ chức cá độ bóng đá của Hưng cùng với hoàn cảnh gia đình anh ta trước đây rất nghèo, nhưng mấy năm gần đây bỗng trở nên rất giàu có trong khi mẹ bị bệnh, bố về hưu, anh trai nghiện ma túy, em gái mới học xong. Bản thân Hưng trước đây là lính nghĩa vụ, được tuyển vào làm lái xe Phòng CSGT Hà Nội nhưng giờ sắm được cả ô-tô.

Ngay sau khi nhận được đơn tố cáo, Thiếu tướng Phạm Xuân Quắc, Cục trưởng C14 đã nhạy bén nhận định khả năng nội dung đơn là có thật, ông giao cho các trinh sát Phòng 5 tiến hành xác minh.

Không giống như những đối tượng phạm tội khác, Bùi Quang Hưng là người trong ngành công an nên rất tinh quái, am hiểu nghiệp vụ và kinh nghiệm đối phó, có quan hệ xã hội phức tạp, do vậy không thể xác minh qua con đường chính thống. Một tổ công tác đặc biệt được thành lập gồm các trinh sát đội chống tệ nạn cờ bạc gồm Trung tá Phạm Bá Trạc, Thiếu tá Phạm Lương Thành, Thiếu tá Ðỗ Kiên Cường, Thiếu tá Trần Quang Hà, Thượng úy Phạm Văn Ðồng, Thiếu úy Thiều Anh Hùng do Thượng tá Phạm Ngọc Mai, Phó trưởng phòng 5 trực tiếp phụ trách. Yếu tố bí mật được xác định là điều kiện tiên quyết để quyết định thành công. Mỗi trinh sát được giao đảm nhiệm một công việc, không ai biết việc của ai. Hầu hết anh chị em trong đội kinh nghiệm trinh sát vẫn còn hạn chế, có người mới ra trường hoặc từ lực lượng khác chuyển sang. Tuy nhiên, họ đã được các cấp lãnh đạo dìu dắt, tận tình chỉ bảo, tạo điều kiện để có thể vận dụng, phát huy cao nhất năng lực, sở trường.

Một nữ trinh sát tuy mới tốt nghiệp đại học, vừa được phân công công tác về đơn vị, nhưng lãnh đạo Phòng vẫn tin tưởng giao nhiệm vụ.

Gia đình Bùi Quang Hưng ở thị trấn Yên Viên (Gia Lâm, Hà Nội). Họ sống khép mình, ít quan hệ giao du với chung quanh. Chuyện Hưng tham gia chơi cá độ bóng đá, hàng xóm không ai biết, ngoài câu hỏi nghi vấn là không biết anh ta làm gì mà giàu có nhanh, cho nên, việc xác minh các dấu hiệu phạm tội của Hưng rất khó khăn, thực sự là thử thách lớn đối với các trinh sát. Mất hơn một tuần lăn lộn khảo sát địa bàn, tiếp xúc những người dân chung quanh, các trinh sát mới dựng được chân dung, lý lịch sơ bộ về Bùi Quang Hưng. Trước đây, hoàn cảnh kinh tế gia đình Hưng rất khó khăn, phải sống trong ngôi nhà cấp bốn. Nhưng chỉ trong mấy năm lại đây, họ bỗng trở nên giàu có, không chỉ xây nhà bốn tầng mà còn có gần hai tỷ đồng tậu thêm căn nhà mới, chưa kể tài sản gửi ngân hàng. Những dấu hiệu bất minh về kinh tế cùng với manh mối hoạt động tổ chức cá độ bóng đá của Hưng dần lộ diện. Hưng rất khát bạc, thường xuyên chơi tá lả, đánh chắn, lô đề và tham gia chơi cá độ bóng đá.

Ðể điều khiển đường dây chuyên cá độ ở các giải bóng đá quốc tế quy mô lớn, Hưng đã thuê chuyên gia vi tính giỏi lắp đặt thiết bị và hướng dẫn thành thạo các thao tác gửi và nhận email, dò mật khẩu, khóa mã... Căn phòng y dùng để cá độ nằm tận trên tầng bốn được trang bị ăng-ten chảo, máy tính, ti-vi, điện thoại... chỉ duy nhất Hưng được lên phòng này. Sau khi thu thập đầy đủ tài liệu về hoạt động tổ chức cá độ của Bùi Quang Hưng, lãnh đạo Cục quyết định xác lập chuyên án mang bí số 420B để đấu tranh triệt phá đường dây này.

Phương án đột nhập căn phòng Hưng sử dụng để cá độ bóng đá nhằm xác định phương thức hoạt động và lưu trữ dữ liệu thông tin cá độ trên máy vi tính của y, đã được các trinh sát đề ra nhằm phục vụ khám phá chuyên án. Trong khi một số trinh sát tích cực chuẩn bị về mặt kỹ thuật thì các phương án trinh sát bí mật các đối tượng trong đường dây của Bùi Quang Hưng được ráo riết triển khai. Sau hàng tháng trời vất vả trinh sát, lần tìm manh mối, đôi khi chỉ dựa trên những nguồn tin rất mong manh, các trinh sát đã dựng lên được sơ đồ tổ chức hoạt động của đường dây cá độ bóng đá này với danh sách hàng loạt các đối tượng.

Công việc tiếp theo là phải tiến hành phân loại, sàng lọc các đối tượng chủ chốt, các đối tượng phụ cũng như số lượng tiền chơi cá độ và hoạt động phạm tội của chúng. Ðường dây cá độ bóng đá của Hưng có tới hơn 50 đầu mối tham gia, trong đó có 15 đối tượng chính thường xuyên cá độ bóng đá với số lượng tiền rất lớn. Sau nhiều ngày đêm trinh sát, bí mật theo dõi, tìm cách thâm nhập đường dây, các trinh sát đã phát hiện một đối tượng có tên Dũng chơi cá độ với số lượng tiền đặc biệt lớn tới 2,6 triệu USD, là "sếp" một cơ quan nhà nước. Dũng thường xuyên tham gia cá độ bóng đá với Hưng nhưng danh tính đầy đủ của đối tượng này vẫn còn là một ẩn số. Lúc đầu, Hưng chỉ rủ rê một số bạn bè thân tham gia cá độ bóng đá với quy mô nhỏ, nhưng về sau khi ăn nên làm ra, đường dây của Hưng đã lôi kéo được nhiều con độ lớn khát bạc là cán bộ cơ quan nhà nước. Hưng trở thành đại lý cá độ của các công ty cá cược quốc tế lớn, được hưởng từ 20 đến 30% hoa hồng tiền cá độ.

Không phải bất cứ ai cũng có thể chơi cá độ trong đường dây của Hưng nếu đó không phải là khách VIP nhiều tiền và Hưng không biết rõ địa chỉ. Hưng rất khôn khéo, vừa tìm cách lôi kéo, ngon ngọt dụ dỗ những con độ đánh bạc, nhưng cũng tìm cách câu nhử, khống chế đe dọa bằng cách quảng cáo đường dây của hắn có "bảo hành", không dễ bị tóm như các đường dây khác.

Phải rất vất vả các trinh sát mới xác định chính xác danh tính của Dũng. Ban đầu từ một cái tên là Dũng, họ phải lần tìm thông qua đủ mối quan hệ, kết hợp giữa việc phân tích tần suất hoạt động của các đối tượng xác định tọa độ khu vực hoạt động và tổ chức xác minh nhiều nguồn tin, nhiều biện pháp. Sau hơn ba tuần xác minh, hóa trang trong các vai đại lý tiếp thị vật liệu xây dựng, các trinh sát đã xác định đó chính là tổng giám đốc PMU 18 Bùi Tiến Dũng. Từ đó qua sàng lọc hàng loạt các mối quan hệ trinh sát đã nắm được chính xác số điện thoại của Dũng, nhà ở và những chiếc xe của ông ta. Cuối buổi chiều, Bùi Tiến Dũng thường chơi tennis, do ly thân với vợ nên nhiều hôm ông ta không về nhà mà ngủ tại khách sạn để chơi cá độ bóng đá. Vào thời điểm diễn ra các trận đấu bóng đá, các ngày nghỉ cuối tuần, Dũng liên tiếp gọi điện thoại tham gia cá độ. Dũng sử dụng tới bốn điện thoại di động thuê bao, số card khác nhau, trong đó có nhiều sim ở tỉnh xa nhằm đề phòng mọi sự theo dõi. Tuy nhiên, các trinh sát đã nắm bắt được quái chiêu hiểm hóc này và lập tức có "liệu pháp điều trị". Ngoài Bùi Tiến Dũng, cơ quan điều tra cũng đã xác định được hàng loạt đối tượng chính khác tham gia cá độ như Vũ Mạnh Tiên, Nguyễn Việt Bắc, Lương Mạnh Hoa... cùng những tài liệu liên quan đến một số dự án của PMU 18.

Bùi Quang Hưng rất máu chơi bạc nên các trinh sát phải bám theo không rời một bước, để có cơ hội là bất ngờ bắt hắn. Mọi di biến động của Hưng đều nằm trong tầm ngắm của các trinh sát. Quy luật hoạt động của Hưng rất thất thường, đi đủ loại xe ô-tô, thậm chí cả xe mang biển số nước ngoài. Kiếm được nhiều tiền từ cá độ, hắn coi trời bằng vung, bản tính lại ngông nghênh thích ăn chơi đua đòi nên rất ít khi ở nhà. Sau giờ làm việc không bao giờ Hưng về nhà ngay mà thường chơi thể thao, tennis, lang thang cùng đám bạn bè ăn nhậu. Vốn là kẻ rất tinh quái nên ngay khi đi đường Hưng cũng rất cảnh giác, hay chạy xe vượt đèn đỏ hoặc đang chạy tốc độ nhanh bỗng khựng lại quan sát nghe ngóng rồi bất chợt lao vút trên đường hòng cắt đuôi những ai có ý định theo dõi hắn. Hưng thường xuyên chơi cá độ bóng đá vào ban đêm, nhất là các buổi cuối tuần vào thứ bảy, chủ nhật diễn ra giải bóng đá cúp C1 châu Âu. Ðôi khi hắn còn tranh thủ thu nhận độ lưu động bằng máy tính xách tay. Các vụ thanh toán độ thường được giao nhận tại các quán nước, hoặc ngay trên xe ô-tô. Có lần trinh sát còn thấy Hưng nhận tiền của con độ, cầm cả bọc tiền hàng nghìn USD vứt vào trong cốp xe...

Ðịa bàn Yên Viên có nhiều hiệu cầm đồ, quán karaoke nên người dân khá cảnh giác, các trinh sát rất khó tìm được vị trí thuận lợi để giám sát đối tượng. Vì yêu cầu bí mật tuyệt đối nên ngay cả việc vẽ sơ đồ cũng rất khắt khe, phải tiến hành nhanh chóng, chính xác qua vài lần phi xe lượn qua nhà Hưng quan sát. Con đường Hà Huy Tập vốn xa lạ nay trở nên quá quen thuộc với các trinh sát. Cả tháng ròng, sáng nào cũng xuất hiện một nhóm trinh sát chờ sẵn trước ngõ theo sát Hưng ngay từ khi hắn ra khỏi nhà rồi đến tận đêm khuya, khi các khán giả đang say sưa reo hò theo trái bóng thì họ lại âm thầm đứng ngoài ngõ dõi theo đối tượng. Ngước lên căn phòng tầng tư của Bùi Quang Hưng, các trinh sát phán đoán tình hình qua cường độ ánh sáng và độ phản chiếu từ màn hình thường xuyên thay đổi, đích thị Hưng đang chơi cá độ bóng đá. Tuy nhiên ngay cả khi trận đấu kết thúc, các trinh sát vẫn phải kiên trì đợi cả tiếng đồng hồ sau, cho đến khi đèn điện nhà Hưng đã tắt, xác định chính xác hắn không đi thanh toán tiền ngay, anh em trở về nhà thì trời đã tờ mờ sáng. Có lần từ nhà Hưng trở về, quá mải theo đối tượng không để ý đến kim báo xăng, có trinh sát phải dắt bộ hàng cây số mới nạp được nhiên liệu.

Những lần đeo bám trường kỳ vất vả không sao kể xiết. Nhiều ngày, các trinh sát phải hóa trang trong vai xe ôm, lái xe chở hàng; chịu đựng cái đói hoa mắt, chóng mặt, lọ mọ tới tận đêm khuya giữa đêm đông giá rét bám theo hành tung của Hưng, không dám rời vị trí, bởi chỉ cần một phút lơ đãng, đối tượng có thể sẽ mất hút. Những hôm trời mưa tầm tã, quất vào mặt bỏng rát nhưng họ vẫn kiên trì phi xe máy bám theo. Ðường vắng, giữa đêm khuya thanh vắng, trên đường chỉ có ô-tô của Hưng và chiếc xe máy của trinh sát, do đó phải giữ khoảng cách "theo đuôi" hợp lý để tránh bị lộ.

Một buổi chiều chủ nhật, khi các trinh sát phát hiện Bùi Quang Hưng từ nhà phi ra, đoán là hắn đi gặp con bạc để lấy tiền độ, ngay lập tức, chiếc xe của hai trinh sát bám theo.  Rồi sau những buổi trinh sát vất vả ấy, họ không về nhà mà trở lại phòng làm việc đến tận khuya, cũng với tốc độ rất khẩn trương, thẩm tra, tổng hợp tài liệu đã thu thập được để báo cáo lãnh đạo kịp thời chỉ đạo, bảo đảm tiến độ chuyên án. Ngày nào vào 17 giờ chiều, tổ công tác cũng họp bàn để rà soát công việc và hoạch định cho công tác trinh sát hôm sau.

Giăng lưới

Ðặc thù công việc đòi hỏi mỗi trinh sát phải tận tụy, linh hoạt, phán đoán nhạy bén, tạo ra những tình huống tiếp cận để đối tượng không nghi ngờ. Ngay cả khi Hưng đang làm việc, các trinh sát đã sắm vai người đi xin xe, đăng ký xe, để có thể nắm bắt chi tiết hoạt động của hắn. Như con ngựa bất kham, hễ hứng lên là hắn phóng xe đi, nên việc bám đối tượng này càng vất vả. Các phương án bắt giữ Hưng được đặt ra, nhưng các tình huống thực tế buộc các trinh sát phải cân nhắc kỹ lưỡng để không bị thất bại, bởi Bùi Quang Hưng cũng chính là một cảnh sát. Một lần, các trinh sát đã phải thức trắng đêm theo Hưng từ các quán nhậu cho đến gần 3 giờ sáng, khi hắn đã vào khách sạn không thấy trở ra, mới quay về. Sắm vai xe ôm chạy đêm chờ khách giữa đêm đông, trong cái rét tê tái của buổi chiều cuối năm, bụng đói cồn cào, nhưng với quyết tâm cao độ, anh em đã lần tìm ra hoạt động bất minh của Hưng. Phương án bắt quả tang Hưng đang mua dâm bị loại bỏ, vì pháp luật không xử lý hình sự người mua dâm, không thể lấy cớ đó để khám nhà hắn. Mỗi khi ở quê có đám cưới, đám ma Hưng cũng thường xuyên về chơi cờ bạc. Ðể đón lõng phương án này, các trinh sát đã phải làm quen với đám bạn bạc của Hưng, sẵn sàng nhập hội tiếp cận bắt giữ ngay tại chiếu bạc nhưng chờ quá lâu vẫn chưa có cơ hội. Nếu bí mật đột nhập bắt quả tang lúc Hưng chơi cá độ trên tầng 4 có thể được nhưng mất nhiều công sức, phần nào mạo hiểm, nên phương án này cũng tạm thời không tính tới.  Phương  án bắt quả tang Hưng khi y nhận tiền độ bóng đá, từ đó sẽ triển khai biện pháp khám nhà cũng đã được đề xuất, tuy nhiên cũng không được chấp nhận bởi công tác đấu tranh làm rõ những nguồn tiền thu được rất khó khăn, những kẻ già đời như Hưng sẽ có cơ chối tội....

Quá khó khăn để bắt quả tang Bùi Quang Hưng nhưng anh em không chán nản. Mặc dù đang học tại chức nhưng Hưng thường xuyên không có mặt tại lớp, trong giờ học chủ yếu bỏ đi chơi, đi đánh bài. Thu thập từ nhiều nguồn tin, các trinh sát đã phát hiện Hưng đang học lớp võ thuật ở công viên Bách Thảo (Hà Nội) và đang đánh bạc cùng ba đối tượng khác. Phương án bắt giữ đã được triển khai khẩn trương, một nhóm trinh sát hóa trang thành họa sĩ vẽ ở núi Nùng cùng các đôi trai gái bước vào công viên. Tuy nhiên khi nhóm trinh sát chỉ còn vài bước chân là đến chỗ Hưng chơi bài, thì như có linh tính, Hưng đã bỏ cây bài đứng dậy. Tối hôm đó, trinh sát đã quay trở lại hiện trường chỗ Hưng chơi bạc ban chiều và nhặt được một cây chắn còn rớt lại. Nhận định đối tượng sẽ tiếp tục chơi bạc trong thời gian học võ thuật nên một mũi trinh sát vẫn kiên trì theo sát di biến động của y.

Ngày  13-12-2005, xác định Hưng thi môn đối kháng, năm đôi trai gái là trinh sát trong phòng hóa trang tiếp cận đối tượng, phía ngoài có đồng đội hỗ trợ bắt giữ. Mọi liên lạc đều rất nhanh gọn thông qua điện thoại di động. Trước đó, một cuộc họp khẩn cấp đã được triển khai, thiếu tướng Phạm Xuân Quắc ra lệnh phá án.

Tại công viên Bách Thảo, trong giờ giải lao giữa buổi tập, đang chơi bạc, Hưng nhận được cú điện thoại rồi đột nhiên đứng phắt dậy tiến về phía cổng, nhưng nghĩ thế nào rồi quay trở lại chơi bài ba cây. Lúc này đám đông hội bạc đã lên tới 25 người. Một đôi trai gái đứng tuổi khoác vai nhau tâm sự tiến gần về phía đám bạc. Trinh sát nam rút tiền, tiếp cận đám bạc ra vẻ định tham gia chơi thì Hưng mồm sặc mùi rượu đẩy ra bảo "ông này tuổi gì mà chơi, ở đây chúng tôi chỉ đánh bạc nội bộ". Ðúng 15 giờ, trinh sát tiếp cận đã nhanh chóng bỏ mũ, cởi nhanh áo khoác vắt trên tay ra hiệu cho đồng đội, và nhanh chóng quật ngã tên Hưng, khóa gọn tay. Một tiếng hô đanh thép "Công an đây, tất cả đứng yên" khiến tất cả các con bạc giật mình sững sờ.

Ngay sau khi đưa nhóm người cờ bạc về trụ sở Cục C14, các điều tra viên đã tách riêng Bùi Quang Hưng để lấy lời khai. Với những chứng cứ thu thập được, Hưng đã phải cúi đầu nhận tội.

6 giờ chiều, các trinh sát đã áp giải Hưng về nhà ở Yên Viên thực hiện lệnh khám xét khẩn cấp. Hưng đòi mở còng tay để khi về khám nhà đỡ ê mặt với bà con hàng xóm, nhưng không được chấp nhận. Do lâu năm trong nghề lái xe nên mặc dù tay đã bị còng, khi xe qua cầu Chương Dương, Hưng đã liều mạng nhoài người rút chốt cửa và lao ra ngoài xe, bỏ chạy. Ngay lập tức, các trinh sát nhảy xuống tóm gọn. Hưng đã bị lập biên bản bỏ trốn trên đường dẫn giải. Thông tin Hưng bị bắt đã được ai đó báo về nhà. Và CPU máy vi tính, sổ đỏ và két bạc đã được người nhà Hưng bí mật chuyển sang gửi nhờ nhà hàng xóm. Tuy nhiên Hưng không thể ngờ rằng các trinh sát thường xuyên bí mật theo dõi toàn bộ di biến động quanh nhà hắn. Trong lúc khám xét, các trinh sát đã sang giải thích và vận động gia đình hàng xóm kia, là tổ trưởng tổ dân phố, giao nộp số tài sản bất minh của Hưng cho cơ quan công an. Ngay sau đó chiếc két, CPU và 90.000 USD tiền mặt cùng sổ tiết kiệm (tổng trị giá khoảng 500 triệu đồng) và nhiều tài liệu liên quan việc tổ chức cá độ bóng đá, đã được nộp cho cơ quan điều tra. Chiếc CPU iá thu giữ được chính là tài liệu, yếu tố quyết định để lật tẩy bộ mặt những con độ khát bạc sau này.

Lao vào trận chiến này, các trinh sát Phòng 5 vô cùng bận rộn và căng thẳng bởi áp lực công việc. Quân số ít, trong khi công việc chất chồng, nhưng do được đông đảo nhân dân và các cấp lãnh đạo tin tưởng, cổ vũ, với niềm say mê phá án đến quên ăn mất ngủ, họ đã vượt qua mọi khó khăn, thử thách; chiến thắng cả bản thân mình, không dao động trước bất cứ sự cám dỗ nào. Những đóng góp nhỏ bé, âm thầm của mỗi trinh sát đã góp phần tạo nên thành công to lớn của chuyên án, ai nấy đều cảm thấy mình trưởng thành hơn về mọi mặt. Một trinh sát đúng lúc chiến dịch đang ở đỉnh điểm cao trào, không may bị đau ruột thừa. Mặc dù vừa mổ xong được mấy ngày, vết thương vẫn còn chưa lành hẳn, nhưng vẫn dũng cảm cùng đồng đội lên đường làm nhiệm vụ.

Bức thư gửi cơ quan điều tra của tên trùm cá độ

Nếu như công tác trinh sát vốn đã gian nan, vất vả thì việc điều tra làm rõ hành vi phạm tội và bóc gỡ triệt để đường dây tội phạm đòi hỏi cả sự quyết tâm, lẫn tài trí thông minh. Các chuyên gia tin học được Ban chuyên án mời đến phối hợp dò tìm, mở các trang tài liệu bằng tiếng Anh lưu trữ trong phần mềm máy tính. Mặc dù tài liệu về hoạt động cá độ bóng đá thu thập được trong quá trình trinh sát của Hưng đã quá rõ, cùng hàng loạt các bản kê tỷ lệ các cuộc đặt cược, chứng từ, sổ thanh quyết toán cá độ từng ngày, tháng mà ta thu giữ khi khám xét nhà; nhưng trong trại giam, cả tháng trời Hưng không chịu khai nhận hoặc chỉ khai báo nhỏ giọt.

Khi hỏi về Bùi Tiến Dũng, Hưng chỉ khai có quen biết qua những lần Dũng nhờ đăng ký xe, chứ hầu như không có chuyện đánh bạc. Hưng còn phủ nhận cả vai trò trùm cá độ lớn, mà chỉ thừa nhận mình là một "nhà cái" trung gian chuyển độ cho những trùm cá độ khác để kiếm chút lời.

Không ít buổi điều tra viên hỏi cung, Hưng nín thít, mặt trơ như gỗ đá, lạnh lùng chẳng nói chẳng rằng. Chỉ khi các điều tra viên đưa ra những chứng cứ không thể chối cãi, cùng với lý lẽ cảm hóa, thuyết phục, Hưng mới chịu nhận phần nào.

Nhất là khi được chuyển trại giam, biết Bùi Tiến Dũng đã bị bắt, không thể giấu nổi sự thật, lúc này Hưng mới khai báo thành khẩn hơn. Do làm trùm cá độ bóng đá quá nhiều trận nên Hưng chỉ nhớ một số trận có "dấu ấn" và đã nhớ trận nào thì khai rất rõ, trùng khớp với lời khai của các đối tượng khác và tài liệu của cơ quan điều tra. Sự mưu trí, sắc bén của điều tra viên đã làm tên trùm cá độ gan lì phải ăn năn hối cải.

Nhân dịp đầu xuân mới 2006, Bùi Quang Hưng đã viết một bức thư gửi Thượng tá Ðinh Văn Huynh, Trưởng phòng 9 về những tội lỗi của mình đã gây ra. Hưng viết: "Cháu chỉ là con bạc lấy ở mạng Hiếu béo đánh hộ chú Dũng. Cháu xin lỗi chú về những bản cung lần trước. Ðầu xuân cháu chúc chú mạnh khỏe và gia đình hạnh phúc". Với những kẻ ngoan cố cứng đầu cứng cổ như Hưng, để hắn thật sự tâm phục khẩu phục quả không dễ chút nào.

Theo kế hoạch mở rộng điều tra của Ban chuyên án 420B, cơ quan điều tra sẽ triệu tập bốn đối tượng Bùi Tiến Dũng, Nguyễn Việt Bắc, Vũ Mạnh Tiên, Lương Mạnh Hoa - một quyết định có bước đột phá giúp phanh phui hàng loạt hành vi sai phạm sau này khiến dư luận bàng hoàng sửng sốt. Thông thường khi điều tra các vụ án, các trinh sát và điều tra viên "bắn tỉa" từ những đối tượng nhỏ đến lớn, tuy nhiên chuyên án này phải dùng phương pháp "đánh dập đầu" con rắn lớn, bởi nếu không khẩn trương, chúng sẽ tìm cách luồn lách để giấu mình, che tội. Sau khi Bùi Quang Hưng bị bắt, các trinh sát phát hiện Dũng họp bàn với các đàn em tìm cách đối phó. Các đệ tử đã xúi Dũng nếu bị triệu tập quyết chối tội bởi không bắt được quả tang, cơ quan điều tra sẽ không làm gì được. Song chúng không thể ngờ rằng trinh sát hình sự đã dày công bí mật thu thập tài liệu về hoạt động cá độ bóng đá của Bùi Tiến Dũng. Tại Bộ GTVT, giải trình về nguồn tin phản ánh Dũng chơi cá độ bóng đá, Dũng cam đoan mình không liên quan. Sáng 20-1-2006, khi bước vào cơ quan điều tra, Dũng tỏ ra rất tự tin, kiêu ngạo, thậm chí còn thách thức. Trả lời câu hỏi của các điều tra viên, Dũng một mực "không biết, không chơi cá độ bóng đá". Khi hỏi về bốn chiếc điện thoại di động thường xuyên sử dụng, Dũng thản nhiên trả lời đã hủy. Trước hành vi tiêu hủy chứng cứ nói trên, lãnh đạo Ban chuyên án đã quyết định bắt khẩn cấp Bùi Tiến Dũng. Ðây là quyết sách táo bạo nhưng hợp lý của Ban chuyên án, từ đó làm đòn bẩy để bắt giữ hàng loạt đối tượng. Tất cả thành viên Ban chuyên án đều tắt điện thoại di động để tránh mọi sự liên lạc can thiệp từ bên ngoài, tập trung cao độ cho việc bắt giữ, khám xét. Việc Bùi Tiến Dũng bị bắt giữ đã gây một chấn động làm không ít người "giật mình".

Khác hẳn với dáng vẻ oai vệ thường ngày, khi đọc lệnh bắt, Dũng suy sụp hẳn. Ngày đầu tiên trong trại, Dũng vẫn còn chưa hết choáng váng vì cú sốc quá bất ngờ, cả đêm không ngủ. Trả lời thẩm vấn của điều tra viên, Dũng khăng khăng phủ nhận toàn bộ hoạt động cá độ bóng đá, tỏ thái độ bất hợp tác và có ý nghe ngóng động tĩnh. Buồng hỏi cung vốn chật chội, cộng thêm không khí nóng nực khắc nghiệt giữa trưa hè, nếu điều tra viên không biết kiềm chế, khôn khéo trước thái độ ngoan cố của Dũng chắc chắn kết quả xét hỏi sẽ không như ý muốn. Hỏi cung nhã nhặn, chuẩn mực, phân tích giảng giải đúng sai, các điều tra viên đã giúp Dũng ngộ ra sai lầm của mình và khi biết tình cảnh không ai có thể cứu vãn nổi, Dũng bắt đầu khai báo về hành vi đánh bạc.

 Do đánh quá nhiều trận độ nên Dũng cũng phải cố huy động hết sức mới nhớ nổi, đỉnh điểm là trận độ ngày 27-11-2005 thua trắng 348.000 USD. Dũng giải thích về lý do chơi bạc điên cuồng rằng với chức Tổng giám đốc PMU 18, y có thể hốt bạc, trong khi vợ chồng ly thân nên nguồn vui duy nhất là chiều chơi thể thao, tối nhậu nhẹt và đêm đêm cuốn theo vòng xoáy cá độ. Mỗi lần chơi độ, Dũng chỉ cần "a lô" cá cược, còn mọi việc giao nhận tiền đều do Tiên, Hoa đảm nhiệm. Tuy nhiên, ngoài hành vi đánh bạc ra, còn những phi vụ mờ ám khác, Dũng vẫn ngoan cố chối cãi bằng điệp khúc "không biết, không làm". Mặc dù thả sức cho mượn xe công của PMU 18 vô tội vạ, nhưng chỉ có những tài liệu nào có bút phê, Dũng mới chịu nhận. Dũng còn dùng mọi mánh khóe để chống đối điều tra viên. Có hôm vừa bắt đầu hỏi cung thì Dũng giả vờ kêu đau đầu và hẹn để cho suy nghĩ, sang đầu tuần sẽ khai tuốt tuồn tuột. Nhưng đến hẹn, y lại thay đổi ý định, tiếp tục chiến dịch đổ "bê-tông" không hé răng.

Không chịu khuất phục, các trinh sát lại tăng cường xác minh, thu thập tài liệu phục vụ quá trình đấu tranh. Ngày 15-3-2006, đánh dấu thêm một mốc thành công trong hành trình điều tra vụ án, khi Bùi Tiến Dũng đã khai ra hành vi chạy tội của mình và đồng bọn. Từ điểm đột phá này, cơ quan điều tra đã bắt giữ hàng loạt những đối tượng "cò" chạy án.

Thể hiện quyết tâm chống tham nhũng

Trong quá trình điều tra vụ án tiêu cực tại PMU 18, Ban chuyên án đã phát hiện hàng loạt sai phạm liên quan đến ông Nguyễn Việt Tiến, nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Giao thông vận tải. Sau nhiều ngày triệu tập để làm rõ các sai phạm, kết hợp với nguồn tài liệu liên quan mà trước đó các trinh sát đã thu thập được, ngày 4-4-2006 cơ quan điều tra đã khởi tố Nguyễn Việt Tiến về tội cố ý làm trái các quy định của Nhà nước và thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, đánh dấu đỉnh điểm vụ án.

Với người từng giữ chức vụ cao, dày dạn kinh nghiệm trường đời như ông Tiến, "võ" càng cao hơn. Khi hỏi cung, Nguyễn Việt Tiến lúc đầu cãi, không cãi được thì im lặng, im lặng chán thì kêu đau đầu, vò đầu bứt tai rất khổ sở kêu quên không nhớ. Bằng mẫn cảm của những điều tra viên giàu kinh nghiệm, họ đã buộc những đối tượng gan lỳ nhất phải khai nhận.

Ðối với bị can như Nguyễn Việt Tiến, họ phải lựa chọn đúng thời điểm, tìm hiểu tâm tính, huy động tối đa trí tuệ, hiểu biết, vận dụng đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ sao cho cách thức hỏi cung hiệu quả nhất. Từ một thứ trưởng nổi tiếng giàu có và ăn chơi, phút chốc trở thành bị can, tuy đã đoán trước được kết cục của mình nhưng mấy ngày đầu tiên nhập trại, ông Tiến trở nên tiều tụy, suy nghĩ rất nhiều, cả đêm giày vò mất ngủ. Giữa bốn bức tường giam lạnh lẽo, ông ta mới thật sự thấm thía những tội lỗi của mình gây ra. Nhiều lần điều tra viên hỏi cung, ông ta cứ liên tục kêu đau đầu và xin được tha tội; có khi cãi cùn, tìm cách phủi tội, đổ lỗi cho cấp dưới. Chỉ khi cơ quan điều tra đưa ra những tài liệu chứng cứ không thể chối cãi như việc cho mượn xe ô-tô tạm nhập tái xuất gây thất thoát hơn 4 tỷ đồng thuế nhập khẩu, ép tiến độ thi công cầu Phả Lại; hỗ trợ trái nguyên tắc hơn 250 triệu đồng xây dựng chợ Văn An, ông ta mới chịu thừa nhận. Các điều tra viên đã vận dụng mọi biện pháp nghiệp vụ, khai thác hiệu quả nhiều lời khai của các đối tượng, góp phần đẩy nhanh tiến độ điều tra chuyên án.

Một điểm cốt lõi quyết định thành công chuyên án là vai trò của những người lãnh đạo dày dạn kinh nghiệm luôn từng phút, từng giờ theo sát chỉ đạo, động viên tinh thần anh em phá án để kịp thời có những quyết sách tối ưu, hiệu quả. Từ lãnh đạo Bộ Công an, Tổng cục Cảnh sát và đặc biệt là Thiếu tướng Phạm Xuân Quắc, Cục trưởng C14, Trưởng ban chuyên án, Ðại tá Trần Trọng Lượng, Phó Thủ trưởng cơ quan điều tra, Phó ban chuyên án, đến tập thể các trinh sát, điều tra viên luôn đồng sức đồng lòng vượt qua mọi khó khăn gian khổ, với sự hỗ trợ nhiệt tình của các lực lượng nghiệp vụ Bộ Công an và các cộng tác viên trong các ngành khoa học và kinh tế; những cơ sở quần chúng tích cực, đã khám phá thành công chuyên án. Có những giây phút gay cấn, áp lực công việc quá căng nhưng với tinh thần đoàn kết, họ đã dũng cảm đương đầu với mọi thử thách để giành chiến thắng.

Với họ, đã xông trận là phải quyết tâm giành chiến thắng đến cùng; và quyết tâm đó được thể hiện ngay từ ký hiệu đặt cho bí số chuyên án 420 B: B là "bóng đá", "bắt buộc phải bắt". Chuyên án đã vượt ra khỏi một vụ án đánh bạc cá độ bóng đá ban đầu; mà đã vạch trần, đập tan một ổ nhóm tham nhũng là những đối tượng có chức, có quyền thoái hóa biến chất.

Ðằng sau thành công chuyên án, mấy ai biết rằng số đông hoàn cảnh anh em chiến sĩ chẳng mấy dư dật, trong thời gian đánh án, các trinh sát không những chẳng đỡ đần gì được vợ con còn lấy cả lương chi dùng vào công việc. Có trinh sát riêng tiền điện thoại di động cũng lên đến 2 triệu đồng. Kinh phí đánh án lại hết sức hẹp hòi, mà đây là chuyên án đặc biệt, phải chi phí nhiều khoản như thuê nhà, thuê phương tiện, đầu tư cho khoa học kỹ thuật... nên khi thanh toán xong, mỗi người chỉ được vài trăm nghìn bạc, không đủ bù lỗ tiền xăng xe và điện thoại.

Cho đến lúc này chuyên án 420B dù chưa kết thúc, nhưng đã có thể nói thành công của chuyên án đã được dư luận xã hội hết sức ngợi khen, được lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Bộ Công an biểu dương, ghi nhận và đánh giá cao.