Vì sao Công ty YTECO bị khởi tố?

Một kho hàng của YTECO tại TP Hồ Chí Minh.
Một kho hàng của YTECO tại TP Hồ Chí Minh.

Từ các báo cáo của trinh sát và các chứng từ thu thập được về những sai phạm của Công ty cổ phần XNK y tế TP Hồ Chí Minh, Tổng cục Hải quan đã chỉ đạo Cục Điều tra CBL thành lập chuyên án TD804 để tiến hành điều tra, xác minh theo thẩm quyền. Phối hợp với Cục ĐTCBL, Hải quan TP Hồ Chí Minh tiến hành kiểm tra sau thông quan đối với doanh nghiệp này. Qua công tác trinh sát, Cục ĐTCBL TCHQ đã phát hiện Công ty cổ phần XNK y tế TP Hồ Chí Minh (YTECO) có nhiều dấu hiệu sai phạm nghiêm trọng trong việc nhập khẩu tân dược, nguyên liệu thuốc, vaccine...

Từ thủ đoạn cạo sửa, giả mạo giấy phép?

Từ các nguồn tin cho biết Giám đốc và Phó Giám đốc Công ty YTECO chỉ đạo một bộ phận nghiệp vụ (phòng điều vận) chuyên nghiên cứu về nội dung hồ sơ đi làm thủ tục hải quan. Bộ phận này có trách nhiệm chỉ ra các chứng từ còn thiếu so với điều kiện quy định của pháp luật rồi đưa ra các "sáng kiến" để các bộ phận khác thực hiện việc hợp thức hóa các thủ tục để nhập khẩu hàng hóa. Phòng nghiệp vụ có một bộ phận chuyên cạo sửa, bổ sung, làm giả giấy phép, toa thuốc để trình Ban Giám đốc phê duyệt rồi chuyển cho phòng điều vận làm thủ tục nhập khẩu với thủ đoạn đánh chèn dòng trên giấy phép, photocopy sau đó đóng dấu sao y bản chính để nộp cho hải quan khi làm thủ tục nhập khẩu.

Hiện cơ quan chức năng đã thu giữ 26 văn bản của phòng nghiệp vụ trình Giám đốc Công ty YTECO cho phép cạo sửa giấy phép hoặc thay đổi toa thuốc để áp mã có thuế suất thấp. Đặc biệt, các loại thuốc mà công ty cạo sửa, giả mạo giấy phép để nhập khẩu chủ yếu là thuốc độc, thuốc hướng thần và thuốc đặc trị. Nhân viên của YTECO đã cạo, sửa chữa, thay đổi nội dung toa thuốc của nhà sản xuất để áp mã hàng với mức thuế suất từ 10% xuống 0%.

Tính đến nay, cơ quan chức năng đã phát hiện hơn 40 đơn hàng nhập khẩu tân dược bị công ty sửa chữa nội dung làm tăng số lượng, thay đổi hàm lượng, thay đổi nhà sản xuất trái với giấy phép được cấp của Cục Quản lý Dược, Cục Y tế dự phòng - Bộ Y tế để nhập khẩu. Thí dụ loại vaccine Okavax giấy phép là 7.000 lọ công ty đã sửa thành 9000 lọ; thuốc Epirubicin - là loại thuốc độc chưa có số đăng ký, công ty đã sửa hàm lượng từ 10mg/25ml thành 50mg/25ml...

Vì sao Công ty YTECO bị khởi tố? ảnh 1

Các chứng từ liên quan tới
việc cạo sửa quota của YTECO.

Không chỉ cạo sửa giấy phép, YTECO còn giả mạo giấy phép để nhập khẩu. Đối với những mặt hàng mới chưa có giấy phép nhập khẩu, hoặc đối với những mặt hàng đã có đơn hàng nhập khẩu nhưng đã nhập hết số lượng, công ty đã chỉnh sửa ngày trên giấy phép để nhập tiếp: công ty đã sửa Giấy phép số 5679/QLD ngày 3-9-2003 từ thuốc Zycindt thành thuốc Anikef để nhập khẩu với số lượng 1.200 hộp, trị giá 18.000 USD... sửa giấy phép đã hết hạn thành giấy phép mới để nhập trái phép thuốc Viartril trị giá 96.312,57 USD ...

Đến hành vi rút phiếu theo dõi trừ lùi giấy phép để nhập khẩu vượt số lượng cho phép

Tại điểm 2b, Mục II, Quyết định số 56/2003/QĐ-BTC quy định về hồ sơ hải quan, quy trình thủ tục hải quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu theo hợp đồng mua bán thì Giấy phép nhập khẩu được sử dụng nhập khẩu nhiều lần. Doanh nghiệp nộp bản sao, xuất trình bản chính. Chi Cục Hải quan làm thủ tục lần đầu cấp phiếu theo dõi trừ lùi. Khi làm thủ tục nhập khẩu lô hàng tiếp theo, doanh nghiệp phải xuất trình giấy phép nhập khẩu bản chính kèm theo Phiếu theo dõi trừ lùi. Công chức hải quan làm thủ tục có nhiệm vụ tiếp nhận hồ sơ phải kiểm tra, đối chiếu với số lượng hàng còn lại ghi trên Phiếu theo dõi trừ lùi để làm thủ tục nhập khẩu cho doanh nghiệp.

Lợi dụng quy định này, khi làm thủ tục hải quan, Công ty đã rút Phiếu theo dõi trừ lùi để thay Phiếu theo dõi trừ lùi bản gốc bằng Phiếu theo dõi trừ lùi mới hoặc bỏ bớt các trang, tờ nếu bản gốc của Phiếu theo dõi trừ lùi có nhiều trang, tờ để nhập khẩu tăng thêm một số lượng lớn vaccine và các loại thuốc khác so với giấy phép được cấp, Cục ĐTCBL đã phát hiện nhiều trường hợp như trên, trong đó có trường hợp nhập khẩu vaccine Okavak, ngoài việc sai phạm về sửa giấy phép, YTECO còn rút Phiếu theo dõi trừ lùi để bằng các thủ đoạn trên nhập khẩu tăng so với giấy phép được cấp 10.668 liều, trị giá 213.360 USD...

Ngoài ra, cơ quan chức năng cũng đã có những bằng chứng về những thủ đoạn móc nối, tiếp tay với các văn phòng đại diện của hãng dược phẩm nước ngoài là một trong những nguyên nhân dẫn đến giá tân dược luôn luôn ở mức rất cao, khiến cho nhiều người bệnh khốn đốn.

Kết quả tổng hợp cho thấy từ tháng 8-2001 đến tháng 8-2004, Công ty YTECO đã làm thủ tục nhập khẩu tại sáu cửa khẩu của Cục Hải quan TP Hồ Chí Minh với hơn 4.000 tờ khai, trong đó có tới hơn 100 tờ khai nhập khẩu đã rõ dấu hiệu sai phạm, trị giá nhiều tỷ đồng. Để chạy tội, gần đây Công ty YTECO đã gửi đơn thư đi nhiều nơi để kêu oan. Có nhiều hành động cản trở điều tra đối với cơ quan điều tra.