Đây là lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XV tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn, được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu Nhà Quốc hội và kết nối trực tuyến đến 62 tỉnh, thành phố trong cả nước.
Trách nhiệm trả lời chính là Bộ trưởng Công thương và Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường. Dự kiến, cùng tham gia trả lời chất vấn tại Ủy ban Thường vụ Quốc hội còn có Phó Thủ tướng Chính phủ và một số bộ trưởng các bộ, ngành liên quan.
Kết hợp trực tiếp, trực tuyến
Chiều qua, chủ trì cuộc làm việc với đại diện các cơ quan của Quốc hội, Chính phủ, nhằm rà soát công tác chuẩn bị tổ chức phiên chất vấn và trả lời chất vấn đầu tiên của Ủy ban Thường vụ Quốc hội Khóa XV, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị các bộ trưởng và đại biểu Quốc hội cố gắng cùng làm sáng tỏ vấn đề, để sau chất vấn và trả lời chất vấn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành kết luận, nghị quyết với các giải pháp đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn, tạo chuyển biến trong các lĩnh vực.
Phiên chất vấn và trả lời chất vấn được tổ chức theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu Nhà Quốc hội và kết nối trực tuyến đến 62 tỉnh, thành phố trong cả nước.
Tại các phiên chất vấn trước đây, chủ yếu chỉ có đại biểu Quốc hội chuyên trách ở Trung ương tham dự nhưng lần này các đại biểu Quốc hội chuyên trách ở địa phương, các đại biểu Quốc hội kiêm nhiệm đều có thể tham gia chất vấn.
Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam Ngô Sách Thực đánh giá các nội dung chất vấn là các vấn đề rất nóng hiện nay mà cử tri, nhân dân đặc biệt quan tâm, đòi hỏi Quốc hội, Chính phủ cần phải làm rõ.
Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết, công tác chuẩn bị về nội dung, các điều kiện về kỹ thuật, cơ sở hạ tầng (hạ tầng kỹ thuật truyền hình trực tuyến, hội trường, âm thanh, micro, đường truyền tín hiệu, ghi âm…) và bảo đảm an ninh, an toàn, y tế, công tác phòng, chống dịch Covid-19… đã được Văn phòng Quốc hội triển khai nghiêm túc, chu đáo, bảo đảm các điều kiện phục vụ tốt nhất cho phiên chất vấn.
Đặc biệt, Trung tâm Tin học của Văn phòng Quốc hội phối hợp các đơn vị liên quan vận hành thử nghiệm và rà soát hệ thống đăng ký phát biểu qua App Quốc hội bảo đảm hệ thống hoạt động ổn định, phục vụ phiên họp; thiết lập hệ thống mạng không dây nội bộ tại Phòng Diên Hồng phục vụ đăng ký chất vấn và tranh luận thông qua App Quốc hội trên Ipad của đại biểu Quốc hội.
Lựa chọn “trọng tâm, trọng điểm”
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý, trong từng nhóm vấn đề chất vấn đều chia thành 2 loại: Một là, những vấn đề đã được Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhiệm kỳ trước chất vấn, giám sát chuyên đề và đã có Nghị quyết; hai là, những vấn đề thời sự nổi lên hiện nay.
Với loại vấn đề thực hiện các Nghị quyết về chất vấn, giám sát chuyên đề của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, do thời gian dành cho phiên chất vấn chỉ một ngày, trong khi có nhiều vấn đề quốc kế dân sinh mang tính chất thời sự hiện nay đang cần phải xem xét, Chủ tịch Quốc hội thống nhất và giao Tổng Thư ký Quốc hội có văn bản đề nghị các đại biểu Quốc hội tập trung vào một số Nghị quyết của Khóa XIV.
Đơn cử với phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường, nên tập trung vào việc thực hiện Nghị quyết số 82/2019/QH14 về tiếp tục hoàn thiện, nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện chính sách, pháp luật về quy hoạch, quản lý, sử dụng đất đai tại đô thị; Nghị quyết số 134/2020/QH14 về tiếp tục thực hiện các Nghị quyết của Quốc hội về giám sát chuyên đề, chất vấn và trả lời chất vấn trong nhiệm kỳ Khoá XIV và một số Nghị quyết trong nhiệm kỳ Khóa XIII.
Với các vấn đề thời sự hiện nay, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, vấn đề cân đối xăng dầu đang đứng trước khó khăn kép.
Cử tri, nhân dân và các đại biểu Quốc hội đều rất quan tâm đến các biện pháp của Bộ Công thương, của Chính phủ để bảo đảm được nguồn cung xăng dầu (bao gồm cả vấn đề sản xuất, nhập khẩu, cung ứng xăng dầu).
Báo cáo của Bộ Công thương đã giải trình các vấn đề này nhưng qua chất vấn, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh, “phải có câu trả lời rõ ràng, chắc chắn hơn; hay như vấn đề đấu giá đất với mức giá vượt xa giá trị của thị trường, đẩy giá đất các khu vực lân cận lên cao nhằm mục đích trục lợi cá nhân, việc thực hiện các hợp đồng mua bán, chuyển nhượng, hứa mua, hứa bán về đất đai cũng đang rất nóng, rất thời sự…”.
Chủ tịch Quốc hội đề nghị các đại biểu Quốc hội tiếp tục phát huy kinh nghiệm chất vấn tại Kỳ họp thứ hai, Quốc hội Khóa XV, hỏi ngắn gọn, súc tích, rõ trọng tâm, trọng điểm, sử dụng hiệu quả thời gian để chất vấn làm rõ các vấn đề, làm cơ sở để Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành kết luận, nghị quyết với những giải pháp đáp ứng được đòi hỏi của thực tiễn, tạo chuyển biến trong các lĩnh vực này.
“Có 54 Đoàn đại biểu Quốc hội gửi đề xuất chất vấn về Ủy ban Thường vụ Quốc hội đều quan tâm đến vấn đề lĩnh vực Bộ Tài nguyên và Môi trường; đề nghị Bộ cần trả lời rõ, đồng thời, nghiên cứu thêm ý kiến các hiệp hội về vấn đề này để xem chính sách, pháp luật có vấn đề gì và cần tiếp tục hoàn thiện như thế nào?
Lưu ý hai nhóm vấn đề lớn được đưa ra chất vấn hôm nay không chỉ là trách nhiệm của riêng Bộ Công thương và Bộ Tài nguyên và Môi trường mà còn có trách nhiệm của các bộ, ngành khác và Chính phủ, đề nghị các Bộ trưởng chuẩn bị kỹ lưỡng, trả lời thấu đáo trước đại biểu Quốc hội, cử tri và Nhân dân”.
(Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ)
Theo thông lệ tại Phiên họp tháng 3 và tháng 8 hằng năm của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tiến hành chất vấn và trả lời chất vấn. Tại phiên họp này, trên cơ sở ý kiến của các Đoàn đại biểu Quốc hội, ý kiến, kiến nghị của cử tri và nhân dân, những vấn đề nóng phát sinh trong thực tiễn cuộc sống đang được dư luận quan tâm, Tổng Thư ký Quốc hội đã tổng hợp được 6 nhóm vấn đề trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, biểu quyết và chọn ra 2 nhóm vấn đề để tiến hành chất vấn.
