Trong một căn phòng ở St George’s Park, nơi hằng ngày huấn luyện viên Gareth Southgate họp với các huấn luyện viên của tuyển Anh ở mọi cấp độ, có chiếc đồng hồ đếm ngược tới World Cup 2022. Đó là cột mốc quan trọng trong bản kế hoạch mà cựu Chủ tịch FA Greg Dyke đề ra cách đây 9 năm. Ông muốn Tam sư đi tới bán kết Euro 2020, sau đó vô địch World Cup 2022.
Thời điểm đó, hầu hết đều chế giễu ý tưởng của Dyke. Suốt một thời gian dài, việc thất bại ở các giải đấu lớn đã trở thành quy luật với tuyển Anh. Họ chưa bao giờ đặt chân tới chung kết World Cup kể từ sau năm 1966. Thậm chí việc chỉ vào đến bán kết (duy nhất một lần năm 1990) cũng đủ để cả xứ sở sương mù ăn mừng và thường nhắc đến như một chiến tích lẫy lừng. Vậy mà đột nhiên ai đó nói về mục tiêu vô địch.
Nhưng vào lúc này, có vẻ vô địch không phải giấc mơ xa vời. Tuyển Anh đã đi tới bán kết World Cup 2018 và cách đây 4 tháng, lần đầu tiên trong lịch sử có mặt ở chung kết Euro. So với bản kế hoạch của Dyke, đó là thành công ngoài mong đợi. Mặc dù nhiều người hâm mộ thất vọng với thất bại trong trận chung kết với Italia, mà Tam sư hoàn toàn có khả năng giành chiến thắng, nhưng FA hiểu rằng họ đang đi đúng hướng.
Vì vậy hành trình vẫn tiếp tục. Rạng sáng thứ Ba (16/11), đội quân của Southgate đánh bại San Marino với 10 bàn không gỡ để chính thức ghi danh ở vòng chung kết World Cup 2022. Họ cũng là đội ghi nhiều bàn thắng nhất ở vòng loại World Cup 2022 khu vực châu Âu (39), đồng thời chỉ Italia và Thụy Sĩ thủng lưới ít hơn (2 so với 3).
Thành công của Tam sư không đến một cách ngẫu nhiên. Đây chính là thành quả của tầm nhìn chiến lược được xây dựng bởi Dyke và các cộng sự. Họ thiết lập cái gọi là DNA Anh, một triết lý được thực hiện xuyên suốt ở mọi cấp độ đội tuyển. Nó bao gồm nguyên tắc quan trọng: linh hoạt chiến thuật, kiểm soát bóng thông minh, giành lại bóng một cách nhanh nhất và tấn công hiệu quả. FA cũng áp dụng hệ thống cải thiện hiệu suất cầu thủ, qua đó gặt hái thế hệ trẻ tài năng như hiện tại.
Từng là trưởng bộ phận phát triển ưu tú của FA, không ai hoàn hảo hơn Southgate để dẫn dắt tuyển Anh và thực thi kế hoạch. Trong 5 năm qua, ông rất thành công trong việc tạo dựng bản sắc, cải thiện tâm lý chiến thắng và không ngừng trao cơ hội cho cầu thủ trẻ. Tam sư hiện tại có thể không sở hữu nhiều ngôi sao lớn như thế hệ 1996 hay 2002, nhưng đó là một tập thể gắn bó, mạnh mẽ về mặt tinh thần và đầy khát khao.
Vậy nên không có gì ngạc nhiên khi Southgate nhận được bản hợp đồng mới cho phép ông dẫn dắt Tam sư đến hết Euro 2024. Không cần cuộc phỏng vấn căng thẳng với hội đồng cố vấn của FA như hồi được bổ nhiệm năm 2016, Southgate thuyết phục hoàn toàn FA vào bây giờ.
Dĩ nhiên những người hâm mộ luôn kỳ vọng cao, vẫn còn nhiều hoài nghi về việc Southgate có thể đưa Tam sư tới đỉnh cao hay không. Trước khi đặt niềm tin vào Southgate, FA từng thuê một công ty bên ngoài để đánh giá khả năng suy nghĩ và đưa ra quyết định dưới áp lực thông qua bài kiểm tra tâm lý. Southgate đã vượt qua một cách xuất sắc. Thế nhưng trong hai trận đấu quan trọng với Croatia ở bán kết World Cup 2018 và Italia ở chung kết Euro 2020, huấn luyện viên sinh ra ở Hertfordshire đã có những phán quyết sai lầm.
Liệu Southgate có tốt hơn tại World Cup 2022 và đưa Tam sư lên đỉnh cao thế giới? Rất khó nói trước. Nếu ông làm điều đó, hoàn thành mục tiêu mà Dyke đề ra năm 2012, những nghi ngờ sẽ tan biến. Và bức tượng về huyền thoại Southgate sẽ được dựng lên ở xứ sương mù.
