Tỉnh Đồng Tháp hiện có các tuyến đường thủy với tổng chiều dài hơn 4.200km (trong đó, có 10 tuyến đường thủy nội địa quốc gia gồm: sông Tiền, sông Hậu, kênh 28, kênh Chợ Gạo, kênh Phước Xuyên...). Lợi dụng địa bàn rộng lớn, vấn nạn khai thác cát trái phép (hay còn gọi là “cát tặc”) trên một số tuyến sông hoạt động trở lại.

Trong nhiều năm qua, những con tàu âm thầm hút cát trên sông Chu, sông Mã như một phần "dòng chảy ngầm" của kinh tế địa phương. Nhưng thời thế đã đổi. Cát giờ không chỉ là vật liệu xây dựng, mà là phép thử cho năng lực quản trị, là lời nhắc nhở cách nhìn nhận lại nguồn tài nguyên tưởng chừng vô tận nhưng đang cạn kiệt từng ngày.

Ngày 17/5, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Bình Thuận đã ra quyết định khởi tố, bắt tạm giam thêm 4 đối tượng để điều tra về tội “Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên” liên quan vụ khai thác khoáng sản trái phép tại huyện Hàm Tân do đối tượng Nguyễn Hữu Chính (34 tuổi), ngụ xã Sơn Mỹ, huyện Hàm Tân cầm đầu.

Thấy lực lượng chức năng, người trên tàu tháo dây neo bỏ chạy và có dấu hiệu chống đối lực lượng chức năng. Do đó, cán bộ tổ công tác đã nổ súng cảnh cáo, yêu cầu kẻ tình nghi chấp hành việc kiểm tra, bắt giữ phương tiện vi phạm.

Thời điểm cuối năm, khi nhu cầu xây dựng các công trình tăng cao cũng là lúc hoạt động kinh doanh, khai thác cát trái phép trên sông có những diễn biến phức tạp dù cho cơ quan chức năng liên tục tổ chức  tuần tra, kiểm soát, bắt giữ và xử lý các sai phạm.

Nạn hút cát trộm trên tuyến sông Hồng thời gian qua có diễn biến phức tạp, chính vì vậy để bảo đảm an ninh trật tự trong dịp Tết Nguyên Đán cận kề, phòng Cảnh sát giao thông Hà Nội đã tăng cường tuần tra kiểm sát và xử lý nhiều trường hợp hút cát trộm trên địa bàn.

Chiều 4/5, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương đã mở phiên tòa xét xử hình sự và tuyên án đối với bị cáo Nguyễn Tấn Phát (sinh năm 1983, trú tại thành phố Tân Uyên, tỉnh Bình Dương) cùng các đồng phạm về tội “giết người” trong vụ án dùng ghe khai thác cát trái phép làm một Phó Trưởng Công an xã hy sinh vào tháng 8/2020.

Sáng 21/12, Thượng tá Bùi Văn Dũng, Trưởng Công an huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La thông tin: Vào khoảng 5 giờ ngày 20/12, qua tuần tra, kiểm soát, lực lượng công an huyện đã phát hiện một tàu không biển kiểm soát đang thực hiện hút, xả cát trái quy định trên sông Đà.

Hiện nay vẫn còn tình trạng các tàu sắt không rõ số hiệu đang còn neo đậu trên sông Đồng Nai, tiềm ẩn nhiều nguy cơ khai thác cát trái phép và gây ảnh hưởng đến việc kiểm soát tình hình khai thác cát trái phép trên sông Đồng Nai. Do đó, Sở Tài nguyên - Môi trường kiến nghị Ủy ban Nhân dân tỉnh giao Sở Giao thông vận tải tiến hành thanh tra, kiểm tra các tàu sắt đang còn neo đậu trên sông Đồng Nai, nếu vi phạm thì kiên quyết xử lý nghiêm. 

Ngày 11-8 trên sông Đồng Nai, nơi tiếp giáp giữa tỉnh Bình Dương và tỉnh Đồng Nai, phát hiện lực lượng chức năng, nhóm đối tượng bơm hút cát trái phép tự nhấn chìm ghe làm ghe tuần tra chìm theo, khiến Đại úy, Phó trưởng Công an xã Thạnh Hội, thị xã Tân Uyên (tỉnh Bình Dương) hy sinh.