Mục đích của các đối tượng là cưỡng ép kết hôn, đẻ thuê, bóc lột lao động và xâm hại tình dục... của nạn nhân, gây tâm lý hoang mang, lo lắng cho người dân và ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự tại địa phương. Mua bán người được xác định là loại tội phạm có nguồn thu lợi bất chính cao thứ ba sau tội phạm ma túy và mua bán vũ khí.
Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) cho biết, tội phạm mua bán người thường lợi dụng lượng người đi lại, buôn bán hàng hóa khu vực biên giới tăng mạnh, nhất là biên giới giữa Việt Nam và Trung Quốc để tổ chức xuất cảnh trái phép, di cư, lao động thời vụ, sau đó, lừa bán để cưỡng bức lao động, ép hoạt động mại dâm, bán làm vợ…Một số đối tượng người Việt Nam (trong đó, có người trước đây từng là nạn nhân) móc nối, câu kết với các đối tượng người Trung Quốc quen thuộc địa bàn biên giới đã lừa, dụ dỗ các nạn nhân (kể cả người thân trong gia đình) đưa sang Trung Quốc bán.
Các đối tượng thông qua mạng xã hội, giả danh là cán bộ Công an, Bộ đội Biên phòng gọi điện tán tỉnh, làm quen nạn nhân (chủ yếu là phụ nữ người dân tộc Mông, trong độ tuổi từ 16 - 23), giả vờ yêu đương, hứa hẹn tổ chức đám cưới, hẹn hò, rủ đi chơi hoặc khống chế, đe dọa nạn nhân, sau đó bán ra nước ngoài.
Đặc biệt, qua thực tiễn đấu tranh, lực lượng Công an phát hiện một số đường dây môi giới, đưa phụ nữ Việt Nam sang Quảng Đông (Trung Quốc) “đẻ thuê” với giá từ 120.000 – 140.000 NDT/trường hợp (khoảng 400- 500 triệu VNĐ), các đường dây này lo “trọn gói” các thủ tục từ việc đưa người sang Trung Quốc, chăm sóc, thăm khám, sinh con tại các cơ sở y tế cũng như hợp thức hóa hồ sơ cho những đứa trẻ được sinh ra.
Điển hình như Ngày 17-12-2019, các lực lượng chức năng tỉnh Quảng Ninh phát hiện, bắt giữ hai đối tượng Trung Quốc (Li Bao Shan, SN 1971 và Wang Wei, SN 1981) đang đưa một bé trai sơ sinh vượt biên sang Trung Quốc. Qua điều tra ban đầu xác định Li Bao Shan cấu kết với một số đối tượng người Việt Nam để tổ chức mang thai hộ cho Wang Wei. Ngày 24-5-2020, Công an huyện Quỳ Hợp, tỉnh Nghệ An đã triệt phá một đường dây tổ chức đưa người ra nước ngoài trái phép để bán thai nhi, bắt một đối tượng, giải cứu ba nạn nhân.
Bên cạnh đó, tình trạng mua bán, chiếm đoạt mô, bộ phận cơ thể người diễn biến phức tạp. Bộ Công an đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương triệt phá đường dây mua bán nội tạng xuyên quốc gia liên quan đến năm đối tượng. Đường dây này hoạt động từ tháng 5-2017 đến tháng 1-2019, khi bị lực lượng chức năng bắt giữ, các đối tượng thực hiện bán thận của hàng trăm nạn nhân, thu lợi bất chính hàng chục tỷ đồng.
Trong sáu tháng đầu năm 2020, lực lượng Công an, Biên phòng đã điều tra, khám phá 61 vụ, bắt 79 đối tượng. Viện Kiểm sát nhân dân các cấp đã truy tố 34 vụ, với 51 bị can. Tòa án nhân dân các cấp thụ lý 57 vụ với 92 bị cáo phạm các tội về mua bán người để xét xử theo thủ tục sơ thẩm; đã giải quyết, xét xử 42 vụ với 63 bị cáo (đạt tỷ lệ 73,7% số vụ và 68,5% số bị cáo), trong số 39 vụ/52 bị cáo bị đưa ra xét xử, các Tòa án đã tuyên phạt tù có thời hạn đối với tất cả 52 bị cáo, trong đó: tù từ 15 năm đến 20 năm đối với 01 bị cáo; tù từ trên 7 năm đến 15 năm đối với 24 bị cáo; trên 3 năm đến 7 năm đối với 23 bị cáo; tù từ 3 năm trở xuống đối với 4 bị cáo.
